10. Hukuk Dairesi 2016/4376 E. , 2016/13145 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava ve birleştirilen dava, rücûan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın ise kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı, davalılar ... ve ........ Un Yem San. A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Asıl davada, Kurum zararı olan tedavi giderleri davalılar ... ve ...’den talep edilmişse de dava ıslah edilerek birleştirilen dosyanın davalısı şirkette davalı gösterilip 3 davalı yönünden davanın ıslah edildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, 3 davalı yönünden tedavi giderlerinin kusur karşılığına hükmedilmesi gerekirken sadece ilk davalılar ... ve ... hakkında tedavi giderleri yönünden 3 davalının kusur toplamının karşılığı üzerinden hüküm tesis edilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
2-Birleştirilen davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Yasa"nın 10 ve 26. maddeleridir. Mahkemece, 506 sayılı Kanun’un 10. maddenin şartlarının oluşup oluşmadığı hususu ile sonuca göre de davalı ...’ın işveren vekili olup olmadığı yeterince irdelenmediği anlaşılmıştır.
506 sayılı Kanunun 9. maddesi - (Değişik : 25.08.1999 - 4447 / 12 md. Y.T. 08.09.1999) ""İşveren çalıştıracağı kimseleri, işe başlatmadan önce örneği Kurumca hazırlanacak işe giriş bildirgeleriyle Kuruma doğrudan bildirmekle veya bu belgeleri iadeli-taahhütlü olarak göndermekle yükümlüdür. İnşaat işyerlerinde işe başlatılacak kimseler için işe başlatıldığı gün Kuruma veya iadeli-taahhütlü olarak postaya verilen işe giriş bildirgeleri ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilen işyerlerinde işe alınan işçiler için en geç bir ay içinde Kuruma verilen veya iadeli-taahhütlü olarak gönderilen işe giriş bildirgeleri de süresi içinde verilmiş sayılır.
(Ek : 14.07.1999 - 4410 / 1 md.) Dışişleri Bakanlığının sigortalı olarak yurtdışı göreve atanan personeli için işe giriş bildirgeleri ise, Kuruma en geç üç ay içinde gönderilir. ""
Düzenlemesini öngörmektedir. Anılan Kanunun 10. maddesine göre ise 9. maddede öngörülen işe giriş bildirgesini süresinde Kuruma intikal ettirmeyen işverenler hakkında 26. maddede öngörülen sorumluluk halleri aranmaksızın, zararlandırıcı sigorta olayı nedeniyle Kurum tarafından bağlanan gelir ve harcamanın işverenden tahsil edileceğini düzenlemiştir.Yani, davalı işverenin 506 Sayılı Kanunun 25.08.1999 tarih ve 4447 sayılı Kanunun 2. maddesiyle değiştirilen ve 08.09.1999 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 9 ve 10. maddesi hükmüne göre rücu alacağından sorumluluğu için;işe giriş bildirgesinin sigortalının, işe başlatılmasından önce verilmemiş olması ve zararlandırıcı sigorta olayının da işe giriş bildirgesinin kuruma verilmesinden önce meydana gelmesi gerekir.
İşveren vekili ise, 506 sayılı Kanunun 4. maddesinde, “İşveren nam ve hesabına işin yönetimi görevini yapan kimseler, "İşveren vekili" dir.” şeklinde tanımlanmıştır. maddenin devamındaki "bu kanunda geçen işveren deyimi işveren vekilini de kapsar" şeklinde getirilen hüküm, işveren vekilinin yükümlülüklerini göstermek amacına yöneliktir. Zira, kanunda işverenin görevleri ilgili maddelerde sayılmıştır. İşveren vekili de o görevleri aynen işveren gibi yerine getirecektir. Getirmediği takdirde işverene uygulanan yaptırımlar kendisi için de geçerli olacaktır. Örneğin, İş kazasının vuku bulduğu tarihte yürürlükte bulunan 506 sayılı Kanunun 9. maddesinde, "işveren çalıştırdığı sigortalıları... en geç bir ay içinde kurum"a bildirmeye mecburdur" hükmü yer almıştır.
İşverene ait işyerinin hangi tarih itibarıyla 506 sayılı Kanun kapsamına alınması gerektiği belirlenmeli, bu kapsamda işyerinin tesciline ilişkin dosya getirilmeli ve varsa işverence verilen işe giriş bildirgesinin Kuruma intikal tarihi belirlenmeli, sigortalının işverene ait işyerinde işe başladığı tarih açık ve net biçimde saptanmalı , şayet yeni açılan bir işyeri olduğu belirlenebilirse en geç 1 ay içinde Kuruma verilen veya iadeli-taahhütlü olarak gönderilen işe giriş bildirgeleri de süresi içinde verilmiş sayılacağı gözetilmeli sonuca göre de eğer 10. Maddesinin uygulanması gerektiği kanaatine varılırsa, davalı ..."ın iş kazasının meydana geldiği tarihte işveren vekili olup olmadığı gereğince irdelenmeli, bütün bu olgular hep birlikte değerlendirilerek somut olayda 506 sayılı Kanunun 9. ve 10. maddesi hükmündeki koşulların oluşup oluşmadığı tespit edilerek varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekmektedir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki esaslar doğrultusunda yargılama yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı, davalılar.......... San.A.Ş. avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem hâlinde davalılardan ... ve ........... Un Yem San. A.Ş."ye iadesine, 31.10.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.