MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : sliye Hukuk Mahkemesi

Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
A)Davacı İstemi :
Dava, prime esas gerçek ücretin tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı :
Davalı işveren vekili; davacının 07/04/2009 - 30/09/2015 tarihleri arasında çalıştığını, bordrolarda yazılı olan miktarın gerçek ücreti olduğunu, davacının dosyaya delil olarak sunmuş olduğu bordronun, kredi kullanırken kullanması amacıyla düzenlendiğini için gerçeği yansıtmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Kurum vekili; davacının asgari ücretten daha fazla bir ücretle çalıştığının şüpheye yer bırakmayacak şekilde araştırılması ve kanıtlanması gerektiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve kararı :
Mahkemece, davanın kabulü ile, ilamında açıkça belirttiği gibi, nizalı dönemde asgari ücretin 1,927 katı oranında çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
Davalı SGK vekili istinaf dilekçesinde özetle; yazılı delil olarak sunulan 2015 yılı Ağustos ayı ücret bordrosunun davacının bankadan kredi çekmesi için düzenlendiğini, bunun dışında başka yazılı belge bulunmadığını, yine emsal ücret araştırmasının akdin feshi tarihi olan 2015 yılı esas olarak alınması gerektiğini, bilirkişi tarafından son brüt ücretin asgari ücrete oranlanarak bulunan katsayının geçmiş yıl ücretlerinin tespitinde kullanılmasının hatalı olduğunu belirterek istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Davalı B... vekili ise süre tutum dilekçesi ile istinaf talebinde bulunmuştur.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi :
Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusu; davacının nizalı dönemdeki çalışmasının asgari ücret düzeyinde kuruma bildirildiği, 2015 Eylül ayına ait ücret bordrosunun bulunduğu, ücret bordosunda davacının imzasının bulunmadığı, dinlenen davacı ve davalı tanık beyanlarından davacının işyerinde üretim ve imalat işlerinden sorumlu olarak çalıştığı, ustabaşı olduğu, 6 yıllık kıdemi bulunduğu, nitelikli işçi olduğu ve üretim ve imalat işleri sorumlusu olarak çalışan davacının, nitelikli ve tecrübeli bir işçi olması ve yaptığı iş nazara alındığında asgari ücretle çalışması hayatın olağan akışına aykırı olduğu, Yargıtay 21. Hukuk Dairesi"nin 2016/5932 E. 2017/8063 K. sayılı ilamının da bu doğrultuda olduğu, ve davalı tarafça düzenlenen 2015/8. ay ücret bordrosu ve emsal ücret araştırmaları doğrultusunda mahkemece verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu ancak davacının Haziran 2010 döneminde 23 gün, Aralık 2014 döneminde 15 gün çalışması bulunduğu, bilirkişi tarafından da bu durum gözetilerek hesaplama yapıldığı , Ancak mahkemece toplama işlemi yapılırken maddi hata sonucu anılan aylarında 30 gün üzerinden değerlendirilmesi yerinde olmadığından HMK 353/1-b-2 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, yerel mahkeme kararı kaldırılarak hükmün düzeltilmesi gerektiği gerekçesiyle “1- Gönen (Balıkesir ) Asliye Hukuk (iş sıfatıyla ) Mahkemesinin 21/09/2017 tarih ve 2015/744 Esas, 2017/684 Karar sayılı kararının ORTADAN KALDIRILMASINA ,
2- Davanın KABULÜNE ,
Davacının 07/04/2009-30/06/2009 arası 84 gün 3.593,52 TL,
01/07/2009-31/12/2009 arası 180 gün 8.011,80 TL,
01/01/2010-30/06/2010 arası 173 gün 8.099,86 TL,
01/07/2010-31/12/2010 arası 180 gün 8.793,00 TL,
01/01/2011-30/06/2011 arası 180 gün 9.208,80 TL,
01/07/2011-31/12/2011 arası 180 gün 9.676,80 TL,
01/01/2012-30/06/2012 arası 180 gün 10.249,20 TL,
01/07/2012-31/12/2012 arası 180 gün 10.873,80 TL,
01/01/2013-30/06/2013 arası 180 gün 11.314,80 TL,
01/07/2013-31/12/2013 arası 180 gün 11.809,80 TL,
01/01/2014-30/06/2014 arası 180 gün 12.382,20 TL,
01/07/2014-31/12/2014 arası 165 gün 12.018,60 TL,
01/01/2015-30/06/2015 arası 180 gün 13.890,60 TL,
01/07/2015-30/09/2015 arası 90 gün 7.362,00 TL ücretle davalıya ait işyerinde çalıştığının tespitine, Davacının SGK"ya eksik bildirilen primlerinin tespit edilen bu ücretleri üzerinden davalı tarafından tamamlanmasına, “ karar verilmiştir.
E)Temyiz :
Davalı Kurum vekili, istinaf gerekçelerini tekrarlayarak kararının bozulmasını talep etmişlerdir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının nizalı dönemde davalı işyerinde geçen çalışmalarının Kurum kayıtlarında asgari ücret üzerinden gözüktüğü, davacının ustabaşı olarak çalıştığı, tanık dinlenildiği, tanıkların davacının ne kadar ücret aldığı hususunda bilgilerinin olmadığı, 2015/8 ayına ilişkin maaş ödeme kartında davacının ücretinin 1.900,00 TL, 2015/9 ayına ilişkin ücret bordrosunda ise 1.273,50 TL olarak yazdığı, emsal ücret araştırması yapıldığı anlaşılmaktadır.
Davanın niteliği gereği çalışma olgusunun her türlü delille ispatlanabilmesine karşılık, ücretin ispatında bu denli serbestlik söz konusu değildir. Ücretin ispatında HUMK 288. maddesinde (6100 sayılı HMK m. 200) yazılı sınırları aşan, ücret alma iddialarının yazılı delille kanıtlanması zorunluluğu bulunmaktadır. ( Hukuk Genel Kurulunun 25.04.2018 gün 2015/21-1656 E., 2018/944 K.; 22.03.2017 gün ve 2014/10-2384 E. 2017/522 K. sayılı kararları da aynı doğrultudadır.)
Ücret miktarı HUMK’nın 288. (HMK m.200) maddesinde belirtilen sınırları aşıyorsa, tespiti gereken gerçek ücretin; hukuksal geçerliliğe haiz olarak düzenlenmiş bulunmak kaydıyla, işçinin imzasının bulunduğu aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret bordroları gibi belgelerle ispatı mümkündür.
Yazılı delille ispat sınırın altında kalan miktar için veya bu miktar üzerinde olsa bile varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgelerin bulunması hâlinde tanık dinletilmesi mümkündür
506 sayılı Kanunun 78. maddesinde prime esas günlük kazançların alt ve üst sınırlarının ne olacağı gösterilmiştir. Günlük kazancın alt sınırı HMK m. 200 maddesinde belirtilen sınırı aşıyorsa, ücretin yazılı delille saptanması gereğinin pratikte bir önemi kalmayacaktır. Zira 506 sayılı Kanunun 78. maddesine göre, “...günlük kazançları alt sınırın altında olan sigortalılar ile ücretsiz çalışan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden hesaplanır”. Ücretin alt sınırla tespit edilen miktardan fazla olması hâlinde ise, günlük kazancın hesaplanmasında asgari ücret esas alınır.
Hâl böyle olunca, ücret miktarı HMK’nın Geçici 1. maddesinin ikinci fıkrası delaletiyle HUMK 288. maddesinde (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 200. maddesi) belirtilen sınırları aşıyorsa, tespiti gereken gerçek ücretin; hukuksal geçerliliğe haiz olarak düzenlenmiş bulunmak kaydıyla işçinin imzasının bulunduğu aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret bordroları gibi belgelerle ispatı mümkün olduğundan, buna göre araştırma yapılması gerekmektedir.
Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; tanık beyanları ve emsal ücret araştırmasına belirtilen miktara göre, Kurum kayıtlarında gözüken ücretinin aksinin eşdeğer yazılı delille ispatlanamaması nedeniyle davanın reddi yerine yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Bölge Adliye Mahkemesince davacının istinaf başvurusu, yukarıda açıklanan nedenlerle kurulan hüküm usul ve yasaya aykırı olduğundan davalılar tarafından temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASI gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 04/04/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.