MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; ... Milli Parkı sorumluluk alanı içerisinde kalan ormanlık saha üzerinde enerji nakil hattı yapımı için ..."a kullanım izni tesis edildiğini, bu saha ile ilgili işletme hakkının 13/03/2008 tarihi itibariyle davalı ... Elektrik Dağıtım A.Ş.ye devredildiğini ve taraflar arasında devir sözleşmesi yapıldığını, 2008, 2009 ve 2010 yıllarına ilişkin olarak davalı tarafça sadece 153.107.67TL ödeme yapıldığını, bu ödeme düşülerek izin bedeline ilişkin olarak yapılan hesaplama sonucunda ilgili şirketin 2008, 2009 ve 2010 yıllarına ilişkin kullanım bedellerini ve bu bedeller üzerine işletilen gecikme faizi olarak 1.026.723TL borcu bulunduğunu, gecikme zammı ve faiz hesabına ilişkin tablonun dava dilekçesi ile birlikte dosyaya sunulduğunu, davalı şirkete bedelin ödenmediğine ilişkin çizelgenin ihtarname ile tebliğ edildiğini, buna rağmen talep edilen bedellerin davalı tarafça ödenmediğini ileri sürerek; 2008, 2009 ve 2010 yıllarına ait tahsis bedelinin 31/12/2010 tarihinden itibaren işleyecek gecikme zammı ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı; İzin Bedelinin Hesaplanmasına Dair Yönetmelik hükümlerinin hakkında uygulanamayacağını, zira kendileri tarafından yeni bir taahhüt senedi imzalanmadığını, 1984 yılında imzalanan taahhüt senedi esas alınarak hesaplama yapılması gerektiğini savunarak, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın reddine dair verilen hüküm, davacı tarafın temyizi üzerine Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 15/01/2014 tarihli ve 2013/11566 E. 2014/621 K. sayılı
kararıyla; “...Taraflar arasındaki uyuşmazlık, kullanım bedellerinin hesaplanmasına ilişkin yönetmelik hükümlerinin somut olayda uygulanıp uygulanmayacağı, uygulanmayacak ise kullanım bedellerinin ne şekilde belirleneceği noktasında toplanmaktadır. İncelenen dosya içeriğine göre, yönetmelik hükümlerinin uygulanması için gerekli bulunan izin lehdarının talebi ile buna bağlı olarak yeni taahhüt senedi düzenlenmesi şartlarının somut olayda gerçekleşmediği anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca tahsis bedeline ilişkin hesaplamanın taraflar arasındaki 01/07/1984 tarihli taahhüt senedine göre belirlenmesi gerektiğine ilişkin mahkemenin kabulünde hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Ne var ki, 01/07/1984 tarihli taahhüt senedinin 7/a maddesinde, ilk 5 yıl için yıllık arazi tahsis bedeli belirlendikten sonra, sonraki yıllar için tahsis bedelinin gayrimenkul kira bedellerindeki artışlar esas alınarak tespit olunacağı belirtilmiş olmasına rağmen, mahkemece tahsis bedelinin tespitine esas olmak üzere, taahhüt senedinde işaret edilen artış oranları ilgili yerlerden temin edilerek, taraf ve yargı denetimine esas olacak şekilde yaptırılacak bilirkişi incelemesi neticesinde hasıl olacak sonuca göre hüküm tesisi gerekir.” gerekçesiyle, bozulmuştur.
Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda mahkemece; davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, taraflar arasındaki taahhüt senedi uyarınca, eksik yatırılan tahsis bedeline ilişkindir.
Taraflar arasında uyuşmazlık bulunmayan, davaya dayanak 01/07/1984 tarihli ve 49 yıl süreli taahhüt senedinin 7/a maddesinde; ilk 5 yıl için yıllık arazi tahsis bedeli belirlendikten sonra, her beş yılda, geçmiş beş yıl zarfında gayrimenkul kira bedellerindeki artışlar esas alınarak yıllık arazi kullanma bedelinin tespit olunacağı, hususu kararlaştırılmıştır. Davacı 2008 yılı için 294.508,53TL, 2009 yılı için 316.596,67TL, 2010 yılı için 332.426,50TL ve gecikme faizi ile birlikte toplam 1.026.723TL kullanım bedelinin davalıdan tahsilini istemiştir. Davalı ise, Yargıtay incelemesinden de geçerek kesinleşen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/439 Esas 2009/98 Karar sayılı kararıyla, 2007/2008 dönemi yıllık kullanma bedeli asıl alacağı 75.582,72TL, KDV dahil 89.187,61TL olduğunu, buna göre de talep edilen dönemde kullanım bedelinin 72.582,72TL olması gerektiğini, davacı tarafça hatalı hesaplama yapıldığını savunmuştur.
Bozma kararı doğrultusunda dosyaya kazandırılan ve hükme esas alınan 14/11/2018 tarihli bilirkişi raporunda; ilk tahsis tarihi ve bedeli gözetilerek, ... artış oranları baz alınarak yapılan hesaplamada; kullanım bedelinin 2008 yılı için 16.670,63TL, 2009 yılı için 16.875,68TL ve 2010 yılı için 18.313,49TL, TÜFE oranları baz alınarak yapılan hesaplamada ise; 2008 yılı için 25.933,35TL, 2009 yılı için 27,554,18TL ve 2010 yılı için 29.915,57TL olarak hesaplanmıştır.
Somut olayda; tahhütname hükmüne göre, 5. (5) yıllık dönemin 2004/2005, 2005/2006, 2006/2007, 2007/2008, 2008/2009 dönemlerini kapsadığı; yukarıda değinilen ve Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleşen kararda, 2007/2008 yılı kullanım bedelinin ne miktarda olduğu belirlendikten sonra ödemeler düşülmek suretiyle bakiye alacağa hükmedildiği anlaşılmıştır. Buna göre, 5. dönemin 5. yılına ilişkin kullanım bedelinin de asıl alacak 75.582,72TL, KDV dahil 89.187,61TL olduğunda duraksama yoktur. Davacı talebinin, ayrıca 2009 ve 2010 yılı dönemlerine de ilişkin olup, bu talebin ise 6. (5) yıllık
dönemi kapsadığı, artık bir önceki dönem için kesinleşen bedel ve taahhüt senedinin 7/a maddesi dikkate alınarak yeniden bedel belirlenmesi gerektiği, bu çerçevede mahkemece, davacının alacağı olup olmadığı ve/veya ne miktarda olduğu konusunda uzman bilirkişi heyeti oluşturularak hesaplama yapılarak hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme içeren bilirkişi raporu esas alınarak yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nın 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, 6100 sayılı HMK"nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/11/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.