MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasınd...i “t...ibin iptali” istemli şikayet yargılaması sonunda Diyarb...ır 1. İcra (Hukuk) Mahkemesince şikayetin reddine dair verilen 27.05.2013 gün ve 2013/362 E., 2013/380 K. sayılı kararı, şikayetçi-borçlu ... İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmekle Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 28.11.2013 gün ve 2013/31220 E., 2013/37809 K. sayılı kararı ile:
"...T...ip dayanağı çek, ...-Tik İnş. Ltd. Şti. - ... İnş. Ltd. Şti. İş ort...lığı (lehdar) adına keşide edilmiştir. Nama yazılı çeklerde çekin el değiştirmesi için lehdarın cirosunun olması zorunludur. Somut olayda t...ibe konu çekte ilk ciro lehdara ait olmayıp, ...Hazır Beton Yapı...Ltd. Şti"ne aittir. Buna göre ciranta borçlunun cirosundan önce lehdarın cirosu bulunmadığından ciro silsilesinde kopukluk olup bu çek yönünden, alac...lının, lehdar iş ort...lığının ortağı olan ... İnş. Ltd. Şti"ni t...ip h...kı yoktur.
O halde, mahkemece, muteriz borçlu İİK.nun 170/a-2.maddesi uyarınca, t...ibin re"sen iptaline hükmedilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile istemin reddi yönde hüküm tesisi isabetsizdir...”
gerekçesi ile bozular... dosya yerine geri çevrilmekle mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.


HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyad...i belgeler okunduktan sonra gereği görüşüldü:
İstem, t...ibin iptaline ilişkindir.
Şikâyetçi-borçlu vekili şikâyet olunan alac...lı tarafından müvekkili aleyhine girişilen t...ibe dayan... kılınan çekin ...-Tik İnş. Ltd. Şti ve ... İnş. Ltd. Şti. ort...lığı lehine düzenlendiğini, çekte lehdar olar... görülen adi ort...lığın ayrı bir tüzel kişiliği bulunmadığı için adi ort...lığı oluşturan iki şirketin ayrı ayrı kaşesinin ve yetkili temsilcilerinin imzalarının bulunması gerektiğini, oysa çekin arka yüzünde ciro imzalarının ve şirket kaşelerinin bulunmadığını ve bu hâliyle çekin kambiyo senedi vasfını kaybettiğini; şikâyet olunanın çek üzerinde sıfatı bulunmadığından t...ibin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Şikâyet olunan-alac...lı’ya davetiye çıkartılmamıştır.
İcra mahkemesince alac...lı sıfatıyla son meşru ve şekli hamil ...Hazır Beton Yapı İnş. Tic. Ltd. Şti tarafından, çek keşidecisi asıl borçlu ...-Nur İnş. Elektrik. San. Taah. Tic. Ltd. Şti ile lehtar ...-Tik İnş. Ltd. Şti ile ... İnş. Ltd. Şti"ye kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla t...ip yapıldığı tüm borçluların tüzel kişi sıfatıyla t...ip ehliyetlerinin bulunduğu, lehtar kısmında iş ort...lığı ibaresinin bulunmamasının kambiyo senetlerine mahsus t...ibi engellemeyeceği zira alac...lı tarafından her bir borçlunun ayrı ayrı gösterilerek t...ibe geçildiği, t...ibe dayan... çekin sıhhat ve şekil şartlarının yerinde olduğu anlaşıldığı gerekçesiyle şikâyetin reddine karar verilmiştir.
Şikâyetçi-borçlu vekilinin temyiz itirazı üzerine karar, Özel Dairece yukarıd...i gerekçe ile bozulmuştur.
Yerel mahkemece bu kez ilk karard...i gerekçeler açıklanm... ve ciro silsilesinin kopuk olmadığı vurgulanm... suretiyle önceki kararda direnilmiştir.
Direnme kararını şikâyetçi-borçlu vekili açık bozma kararına uyulmadığı ve hatalı kararda direnildiği, icra mahkemesinin dar bir inceleme yetkisine sahip olduğu; gerekçe olar... ihtimallerden, varsayımlardan, banka memurunun hatalı işlem yapmış olabileceği gibi kabul edilebilir olmayan, yasaya aykırı olasılıkların yazıldığı, Yargıtay’ın bozması karşısında yerel mahkemenin faraziyeler çerçevesinde yorum yapma yetkisinin bulunmadığı; t...ip konusu çek olduğundan Türk Ticaret Kanunu ile İcra ve İflas Kanunu"nun ilgili hükümlerine göre karar verilmesi gerektiği; adi ort...lıkta, ort...ların birlikte imza etmesine yönelik iddialarının incelenmediği, şikâyet olunan - alac...lının farklı iddiaları var ise bunları anc... genel mahkemelerde alac... davası açar... kullanabileceği gerekçeleri ile temyiz etmektedir.
Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık: Somut olay b...ımından çek arkasınd...i ilk cironun lehdara ait olup olmadığı, burada varılac... sonuca göre şikâyet olunan alac...lının çekin meşru hamili sıfatıyla t...ip yetkisinin bulunup bulunmadığı noktasında toplanm...tadır.
Uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için çeklerde ciro silsilesi ve yetkili hamil konusunun açıklanmasında yarar bulunm...tadır.
Çek banka üzerine çekilen, sıkı şekil şartlarına tâbi, çifte yetkilendirme ve havale yolu ile ödeme amacı güden ve soyut ödeme vaadini içeren bir kambiyo senedi ve kıymetli evr...tır.
Bütün kambiyo senetlerinde olduğu gibi çekte de belirlilik (muayyenlik) esası geçerlidir. Çekin belirliliğini etkileyen ya da bozan hususların varlığı, belgeyi çek olm...tan çıkartır.
Çek, kanunen emre yazılı senetlerdendir ve keşidecisi tarafından nama, emre ya da hamiline olar... düzenlenebilir ve bu niteliğine göre devri farklı kurallara tabidir. Bu özellikleri gereği nama yazılı çekler yazılı bir devir beyanı ile zilyetliğin devri, emre yazılı çekler ciro ve zilyetliğin devri ve hamiline yazılı çekler ise sadece zilyetliğin devri ile devredilebilirler. Ciro çekin arkasına yapılabileceği gibi alonj üzerine de yapılabilir. Ciro en geç ibraza kadar yapılabilir ve ibrazdan sonra yapılan ciro ise alacağın devri (temliki) hükmündedir.
Düzgün bir ciro silsilesi ile hamil görünen kimseye meşru hamil denir ve bu kişi çekten doğan h...ları kullanabilir.
Bu bilgi ve açıklamalar ışığında somut olaya dönüldüğünde, t...ip konusu çek keşideci tarafından ...-Tik İnş. Ltd. Şti.-... İnş. Ltd. Şti. İş Ort...lığı lehdar gösterilerek düzenlenmiştir. Usulüne uygun bir ciro zincirinin bulunduğundan söz edilebilmesi için çek arkasınd...i ilk cironun bu iş ort...lığına ait olması gerekir. Oysa çek arkasınd...i ciroların ve ibraz kaşesinin durumuna b...ıldığında ilk cironun ...Hazır Beton Yapı, İnşaat, Pet. Turz. N...l. San. Tic. Ltd. Şti’ne ait olduğu anlaşılm...tadır. Lehdar konumd...i iş ort...lığının cirosu ise ibrazdan sonra yapılmış görünmektedir ve ibrazdan sonra anc... alacağın devri (temliki) mümkündür. Bu hâliyle hamilin meşru hamil olduğundan söz edilemez.
Her ne kadar direnme kararında bu duruma ilişkin çeşitli ihtimaller değerlendirilmiş ise de, kambiyo senetleri hukukund...i temel ilke gereği belirliliği şüpheye düşüren bu tip ihtimallerin subjektif yorumlarla değerlendirilmesi mümkün değildir.
O halde, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulm... gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
S O N U Ç: Yukarıda açıklanan nedenle şikâyetçi-borçlu ... İnşaat San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının BOZULMASINA, istek hâlinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine İcra ve İflâs Kanunu"nun 366’ncı maddesi uyarınca on gün içinde karar düzeltme yolu açık olm... üzere 28.03.2018 gününde oy birliği ile karar verildi.