10. Hukuk Dairesi 2016/7237 E. , 2016/13950 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, 10.07.2002 tarihinde meydana gelen olayın iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar Kurum vekili, ..., ..., ..., ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
506 sayılı Yasa"nın 2. maddesine göre, “Bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılanlar bu kanuna göre sigortalı sayılırlar”. Söz konusu Yasada “hizmet akdi” tarifine yer verilmemiş ise de, 4857 sayılı İş Kanununun 8’inci maddesinde iş sözleşmesi (hizmet akdi) tanımlanmış, Borçlar Kanununun 313 – 354. maddelerinde de bu konuda düzenlemeler yapılmıştır. Borçlar Kanununda, anılan sözleşme, “Hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işçi, muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet görmeyi ve iş sahibi dahi ona bir ücret vermeği taahhüt eder.” şeklinde tanımlanmıştır.
5510 sayılı Kanunun 13. maddesinde iş kazası,
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b)(Değişik bend:17.04.2008-5754 S.K./8.mad) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c)Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d)(Değişik bend:17.04.2008-5754 S.K./8.mad) Bu Kanunun 4"üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e)Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olay olarak tanımlanmıştır.
Olayın, iş kazası olarak kabul edilebilmesi için olaya maruz kalan kişinin 5510 sayılı Kanunun 4. maddesi anlamında sigortalı olması, olayın, 5510 sayılı Kanunun 13. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak belirtilen hal ve durumlardan birinde meydana gelmesi koşuldur. Başka bir anlatımla, olayın, iş kazası sayılabilmesi için iki koşulun birlikte gerçekleşmesi zorunludur.
Bu yönde, 5510 sayılı Kanun"un anlamında sigortalı niteliğini kazanmanın koşulları başlıca üç başlık altında toplanmaktadır. Bunlar: a)Çalışma ilişkisinin kural olarak hizmet akdine dayanması, b)İşin işverene ait yerde yapılması, c)Kanunda açıkça belirtilen sigortalı sayılmayacak kişilerden olunmaması şeklinde sıralanabilir. Sigortalı olabilmek için bu koşulların bir arada bulunması zorunludur.
Eldeki dosyada, davacı, 10.07.2002 tarihindeki olayın iş kazası olduğunun tespiti istemli açmış olduğu davada mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Mahkemece, verilen kabul kararı hatalı ve yanılgılı değerlendirme nedeniyle isabetsizdir. Şöyle ki, eldeki dosya davacısının olay nedeniyle vefat eden kardeşi ve kendisi için açmış olduğu maddi ve manevi tazminat davalarının davalılar daire sahiplerinden sıva işini götürü usulü ile almış olmaları nedeniyle davaların reddedilmiş olması, davacının davalılara ait dairelerin sıva işini sözleşme ile almış olması, iş müfettiş raporunda davacının taşeron olarak tespit edilmiş olması, davacının işyeri dosyasının iptali için açmış olduğu davada mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş olması ve bu kararın 06.01.2010’da kesinleşmiş olması nedenleriyle davacının sigortalı olmadığı olayın da iş kazası olarak değerlendirilemeyeceğinden mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar Kurum vekili, ..., ..., ..., ...’ın bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..., ..., ..., ..."a iadesine, 17.11.2016 gününde oy birliğiyle karar verildi.