MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI


A) Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 01.11.2011 tarihinde davalı şirkete ait Yenişehir ilçesinde bulunan büyükbaş hayvan çiftliğinde bekçi olarak çalışmaya başladığını, emekli olması nedeniyle işten ayrıldığı 01.02.2014 tarihine kadar kesintisiz şekilde çalıştığını, en son aylık net 1.070,00 TL"si ücret aldığını ancak ücretinin asgari ücret olarak gösterildiğini, çiftliğin kuruluş aşamasında çiftlikteki inşaat işlerinde çalıştırıldığını, bu çalışmasından yasal çalışma süresinden 348 saat fazla mesai yaptırıldığını, bu fazla mesailerinin inşaatın başında bulunan ve işveren temsilcisi olarak hareket eden M.A. ve inşaat mühendisi M.Ş. tarafından düzenlenen 4 adet tutanakla tespit edildiğini, inşaat işlerinin bitip hayvanların getirilmesinden sonra gece bekçisi olarak çalışmasının yanı sıra ineklerin sağım işleri, dam temizliği, kaynak işleri gibi işlerde de çalıştırıldığını, bu çalışması süresince de günde 4 saatin üzerinde fazla mesai yaptığını, bu çalışmalarının haftanın 6 günü olduğunu, haftada bir gün izin kullandığını, fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini, dini bayramların 1. günü dışında resmi tatillerde çalıştığını, bu çalışmalarına karşılık ücretlerin ödenmediğini, yıllık izin kullanmadığını, bir kısım işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarını istemiştir.
B)Davalı cevabının özeti:
Davalı davaya cevap dilekçesi vermemiştir.
C)Yerel Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, hizmet dökümü incelendiğinde davacının 01.11.2011-13.01.2014 tarihleri arasında davalı işyerinden sigortalı çalışmalarının kuruma bildirildiği, davacının dosyaya sunduğu 2012/Temmuz ayı bordrosuna göre davacının net ücretinin asgari geçim indirimi dahil 916,49 TL"si olduğu, bu tutarın 739,79 TL"sinin banka kanalıyla ödendiği, 176,70 TL"sının ise imza karşılığında ödendiği belirtilmiştir. Sunulan belgede davalı şirket kaşesi bulunduğu, ancak imzası bulunmadığı, davacının iddiasını doğrulayan bir tanık beyanı bulunmadığından tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirildiğinde, davacının en son aylık net 964,73 TL ücret ile çalıştığı ve tanıklarca beyan edilen yemek ve kira yardımı sosyal haklardan faydalanarak çalıştığı sonucuna varıldığı, davacının dosyaya sunduğu iş başlangıç ve bitiş formları, 2013/Kasım - 2014/0cak aylarına ait olup davacının bu belgelerde belirtilen iş başlangıç ve bitiş saatlerinin genel olarak 18:45 - 07:00 saatleri arasında olduğu, ayrıca 2012/ Mart ayında 108 saat, Mayıs ayında 100 saat, Haziran ayında 116 saat fazla mesai yaptığı belirtilen ve M.A. ile şantiye şefi M.Ş.nin imzaları bulunan tutanaklar da davacı tarafından dosyaya sunulduğu, sunulan belgelerden 2012/Ağustos ayında inşaatın devam ettiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle 2012/Eylül ayında itibaren inşaat işlerinin sona erdiği ve davacının bekçi olarak çalıştığı kabul edilmiştir. 2012/Eylül ayına kadar olan süre için davacının 2012/Mart ayında 108 saat, Mayıs ayında 100 saat, Haziran ayında 116 saat olmak üzere toplam 324 saat fazla mesaisinin bulunduğu, 2012/Eylül ayından itibaren ise tanık anlatımları ve sunulan belgeler birlikte değerlendirildiğinde davacının, haftanın 6 günü 12 saatlik çalışmasından 1,5 saat ara dinlenmesi düşülerek fiilen 10,5 saat, haftalık 63 saat çalıştığı ve 18 saat fazla mesaisinin bulunduğu anlaşılmaktadır. Tanık anlatımları ile davacının resmi tatil çalışmaları doğrulandığından dini bayramların birinci günü dışında resmi tatillerde çalıştığı kabul edildiği, fazla mesai ve resmi tatil çalışmalarına karşılık zamlı ücretlerin ödendiğini gösteren yazılı belgeler ise dosyaya sunulmadığı, davacı çalışma süresine göre 2 izne hak kazanmış olup, bunun süresi 40 gündür. Yıllık izinlerin kullandırıldığını, kullandırılmayan izinlere karşılık ücretlerin ödendiğinin ispat yükü yazılı belge ile işveren üzerinde olduğu, dosyaya bu mahiyette delil sunulmadığından davacının 40 günlük yıllık izin ücretine hak kazandığı sonucuna varıldığı, bilirkişi raporu ile raporu ile brüt ücret üzerinden; 3.959,00 TL kıdem tazminatı, 1.799,00 TL yıllık izin ücreti, 13.017,00 TL fazla mesai ücreti ve 1.044,00 TL ulusal bayram genel tatil ücreti hesaplandığı görülmekle, davacının izin hastalık ve başkaca nedenler ile çalışamadığı günler olabileceği hususu göz önünde bulundurularak fazla mesai ücreti ile ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarında takdiren %30 oranında hakkaniyet indirimi yapılarak sübut bulan davanın kısmen kabulu cihetine gidildiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
D)Temyiz:
Karar süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E)Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle, Bursa 3. İş Mahkemesi’nin 2014/755 Esas sayılı dosyasında davalı şirkete karşı davacının açtığı davada bir kısım işçilik alacaklarının 30/10/2012 tarihine kadar ele alınmış olması, dosya kapsamında göre davacının davalıda 30/10/2012 tarihi öncesinde ve sonrasında giriş çıkış olmaksızın çalışmasının görünmesi, bu çalışmanın aralıksız olarak eldeki dosyada kabul edilen fesih tarihine dek sürmesi karşısında eldeki dosyada 31/10/2012- 13/01/2014 tarihleri arası için işçilik alcaklarının mevcudiyetinin tespiti halinde 31/10/2012- 13/01/2014 tarihleri arası bakımından hüküm kurulmasında bir engel bulunmadığının anlaşılmasına göre davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Somut uyuşmazlıkta, 30/10/2012 tarihine dek olan hizmet süresi bakımından;
Davacı, Bursa 3. İş Mahkemesi’nin 2014/755 Esas sayılı dosyasında davalı şirket ile dava dışı bir diğer şirket aleyhine dava açarak 30/10/2012 tarihinde iş aktinin “iş bitti” denerek haksız feshedildiğini ileri sürmüştür.
Bursa 3. İş Mahkemesi’nin 2014/755 Esas sayılı dosyasında 30/10/2012 tarihine kadar olan hizmet süresi bakımından kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti hüküm altına alındığından ve kanun yoluna başvurmaksızın 2014/755 Esas sayılı kararın kesinleştiği görüldüğünden, eldeki dosyada 30/10/2012 öncesi için hesaplama yapılması kesin hüküm nedeni ile mümkün değildir.
Bu hususun gözetilmemesi hatalıdır.
Hizmet süresindeki değişikliğin tüm alacak kalemlerine etkisi göz önüne alınmalıdır.
3-Fazla mesai ücretinin sübutu bakımından;
Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçinin imzasını içermeyen bordrolarda fazla çalışma tahakkuku yer aldığında ve tahakkukta yer alan miktarların karşılığı banka hesabına ödendiğinde, tahakkuku aşan fazla çalışmalar her türlü delille ispatlanabilir. Tahakkuku aşan fazla çalışma hesaplandığında, bordrolarda yer alan fazla çalışma ödeme tutarları mahsup edilmelidir.
Davacı tanıkları arasında çalışma süreleri bakımından çelişkiler mevcuttur. Bu nedenle en az ispat kuralı benimsenmelidir. Diğer yandan tüm davacı tanıkları davacının hesaba esas alınabilecek tüm çalışma dönemini bilmemektedir. Açıklanan nedenler ile;
Eldeki dosyada kabul edilebilecek hizmet süresi itibari ile belgeye göre hesaplanabilecek dönemler var ise belgeye göre hesaplanmalıdır.
Belgeye göre hesaplanamayan dönemler bakımından ise davacı tanığı M.A.nın beyanlarına göre hesap yapılmalıdır. M.A.nın beyanlarına göre fazla mesai süresi, eldeki dosyada kabul edilen haftalık 18 saat fazla mesaiden daha az çıkmaktadır, buna göre fazla mesai süresi M.A.nın beynalarına göre yeniden hesaplanmalıdır.
4-Ulusal bayram genel tatil ücreti bakımından;
Davacı tanıklarından M.A.nın bu konuda bilgisi yoktur.
Belgeye göre hesaplanabilecek dönemler belgeye göre hesaplanmalıdır.
Belgeye göre hesaplanamayan dönemler bakımından ise davacı tanıklarından İ.T. ve H.T.nin davacı ile birlikte 31/10/2012 tarihi ve bu tarihten sonraki çalışma döneminde davacı ile hangi tarih aralıklarında birlikte çalıştıkları tespit edilmeli, gerekir ise bu konuda hizmet döküm cetvelleri incelenmeli ve tanıklar bu konuda yeniden dinlenmelidir.
Bu şekilde 31/10/2012 tarihi ve bu tarihten sonraki çalışma döneminde davacı tanıklarından İ.T. ve H.T.nin davacı ile birlikte çalışmaları nedeni ile davacının çalıştığını bilme imkanları olan ulusal bayram genel tatil günleri tanıklar İ.T. ve H.T.nin beyanlarına göre hesaplanarak hüküm altına alınmalıdır.

Davacı tanıklarından İ.T. ve H.T.nin davacı ile birlikte çalışmadıkları dönemler bakımından, davacının ulusal bayram genel tatil günlerindeki çalışmalarını bildikleri iddiaları var ise nasıl bilebilecekleri açıklatılmalı, gerekir ise bu konuda tanıklar yeniden dinlenmeli, bu şekilde bu iki tanığın davacı ile birlikte çalışmadıklarından bilemeyecekleri günler var ise tespit edilerek hesaplamada dışlanmalıdır.
Fazla mesai ücreti ve ulusal bayram genel tatilücreti bakımından; eldeki kararı temyiz edenin sadece davalı olduğunun anlaşılmasına göre temyiz edilen kararda esas alınanı bilirkişi raporunda mevcut gerek fazla mesai süresi, gerek dönemler itibari ile hesaplanan ulusal bayram genel tatil gün sayısı, gerek hesaba esas ücret ve sair hususlarda davalı lehine oluşan usuli müktesep haklar da hesaplama esnasında gözetilmelidir.
5-Kıdem tazminatına yürütülen faizin başlangıç tarihi bakımından;
Davacının fesih tarihi itibari ile emeklilik için tahsis talebinde blunduğu dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Ancak, davalıya emekliliğe ilişkin SGK belgesini verdiğine/ ne zaman verdiğine dair belge dosyada mevcut değildir. Böyle bir belge var ise taraflardan sorularak celbedilmeli, SGK’nın emekliliğe dair belgesinin davalıya verildiği tarihin ispatlanması halinde bu tarih dava tarihinden önce ise bu tarihten, böyle bir belgenin davalıya verildiği/ tebliğ edildiği ispatlanamıyor ise ya da bu belgenin davalıya verildiği tarih dava tarihinden sonra ise dava tarihinden itibaren kıdem tazminatına faiz yürütülmelidir.
F)SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgiliye iadesine, 13/02/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.