MAHKEMESİ : Bartın 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 29/05/2013
NUMARASI : 2013/84-2013/91

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 12/01/2010 gününde verilen dilekçe ile Geçit Hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın ..ada ....) parsel sayılı taşınmaz maliki dahili davalı C.. K.. yönünden kabulüne dair verilen 29/05/2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi dahili davalı C.. K.. vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R
Dava, TMK"nın 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Dahili davalı C.. K.. vekili, taraflarına tebligat yapılmadan ve davaya dahil edilmeden yapılan keşif ve bilirkişi raporlarını kabul etmediklerini, parselin önündeki yolun özel parselasyon yolu olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, dava kabul edilmiş, .. ada .. (yenileme çalışması öncesi 176) parsel sayılı taşınmaz yararına, ..ada .. (yenileme çalışması öncesi.. parsel sayılı taşınmaz aleyhine, bilirkişi raporu ve ekindeki krokide C harfi ile gösterilen yerden geçit kurulmuştur.
Hükmü, ..ada.. (yenileme çalışması öncesi ..) parsel sayılı taşınmaz maliki dahili davalı C.. K.. vekili temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kriterler esas alınarak belirlenmelidir. Saptanacak bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin saptanmasından sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Somut olayda mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi rapor ve krokisi 01.11.2012 havale tarihli olup buna ilişkin keşif 15.10.2012 tarihinde yapılmıştır. Dahili dava dilekçesi ise 15.01.2013 tarihinde yani keşiften sonraki bir tarihte verilmiştir. Kısacası dahili davalıya savunma hakkı verilmeden yapılan keşfe dayalı olarak oluşturulan bilirkişi rapor ve krokisine göre hüküm kurulmuştur.
6100 sayılı HMK’nın 290. maddesi uyarınca keşif, taraflar usulen davet edildikten sonra hazır iseler huzurlarında, aksi takdirde yokluklarında yapılır. Bu kuralın ihlali halinde bir tarafın savunma hakkı kısıtlanmış, hukuki dinlenme hakkı elinden alınmış sayılır (6100 sayılı HMK m.27).
Yukarıda belirtildiği üzere hükme esas alınan keşif, dahili davalı C.. K.."ın yokluğunda hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilerek yapıldığından yöntemince yapılmayan bu keşif sonucu düzenlenen bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulamaz.
Mahkemece, belirtilen yasa kuralları uyarınca işlem yapılarak ..ada.. parsel sayılı taşınmazın malikine hukuki dinlenilme hakkı tanınmalı, bilirkişiden keşif tarihi itibarıyla geçit bedelinin de güncelleştirilmesi suretiyle yeniden rapor alınarak dava sonuçlandırılmalıdır.
Kararın, açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 05.06.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.