MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : İş Mahkemesi

A) DAVACILAR VEKİLİ :
Müvekkili olan ..."ın trafik iş kazası nedeniyle sürekli iş ve güçten mahrum kalacak şekilde yaralandığını, bu kazadan dolayı kendisi gibi eşinin de olumsuz bir şekilde etkilendiğini ifade ederek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla dava ve ıslah dilekçelerinde, davacı işçi lehine 161.608,65TL maddi, 300.000,00TL manevi; müvekkili olan eş lehine ise 500,00TL maddi, 100.000,00TL manevi tazminatların davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
B) DAVALI ... VEKİLİ :
Kazanın meydana gelmesinde müvekkiline atfedilecek herhangi bir kusur bulunmadığını, tüm kusurun diğer sürücü Günay Çetinyürek"te olduğunu, davacının talep ettiği maddi ve manevi tazminat taleplerinin fahiş olduğunu ve davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
C) DAVALI ...AMBALAJ AŞ VEKİLİ :
Kazanın 11 Ocak 2012 tarihinde meydana geldiğini, davanın ise 16 Şubat 2015 tarihinde açıldığını, bu nedenle zamanaşımı itirazında bulunduklarını, tazminat için gereken şartların oluşmadığını, talep edilen manevi tazminatın fahiş olduğunu, müvekkili şirketin meydana gelen iş kazasında kusuru bulunmadığını, diğer davalının asli kusurlu olduğunu ve ceza davası sonucunda hakkında mahkumiyet kararı verildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
D) İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI :
Davacıların talebine karşı ileri sürülen zamanaşımı def"inin hukuken izafe edilebilir haklı bir yönü bulunmadığı ve itirazın yerinde görülmediği, davalı işveren şirketin işveren şirketin, iş sağlığı ve güvenliği hakkındaki usule ve şartlara uymadığı, diğer davalının araç sürücüsü olarak hatalı ve dikkatsiz bir şekilde aracı sevk ve idare ettiği, davalı ...Ambalaj AŞ tarafından bünyesindeki işçilerin diğer davalı ..."a yaptırıldığı, bu kapsamda davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, davalıların yolcu olan davacı işçiye karşı %100 oranında kusur ile sorumlu oldukları, dosyaya sunulan ve davacıya ait Garanti Bankasına ait dekontlarına göre davalı şirket tarafından davacıya 96.315,00TL ödeme yapıldığı, yine Axa Sigorta AŞ tarafından tazminat ödemesi açıklaması ile 08/07/2013 tarihinde 23.603,49TL ve 26/01/2015 tarihinde 201.396,51TL ödemenin yapıldığı, davacıya yapılan toplam 321.315,00TL ödeme tutarının maddi tazminat hesaplamasından mahsup edilerek davacı Gökha için bakiye 161,608,65TL maddi tazminat alacağının kabulüne karar verildiği, davacı eşin kazalı işçiye bakmak üzere işten ayrıldığı iddiasının ise dosyadaki evraka göre haksız olduğu, kaza tarihinden önce iş yerinde istifa eden eşin bu sebeple maddi tazminat şartlarının oluşmadığı ifade edilerek davacı işçi ... lehine takdiren 125.000,00TL manevi, davacı eş Pınar lehine ise takdiren 30.000,00TL manevi tazminata hükmedildiği açıklanmıştır.
E) İSTİNAF BAŞVURUSU :
İlk Derece Mahkemesi kararına karşı davalı ...Ambalaj AŞ vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş, zamanaşımı, illiyet bağı, kusur, maluliyet oranı hususları ile maddi ve manevi tazminat miktarları yönüyle müvekkili lehine karar verilmesi talep edilmiştir.
F) BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI :
Dosya kapsamı, delil durumu, istinaf sebepleri ve kamu düzenine yönelik inceleme neticesinde ilk derece mahkemesi kararının usule ve yasaya uygun olduğu zamanaşımı, illiyet bağı, kusurun tespiti, maluliyet oranı ve tazminat miktarları yönüyle kararın isabetli olduğu değerlendirilerek, davalı ...Ambalaj San. AŞ vekilinin istinaf başvurusunun HMK."nun 353/1-b.1 ve 355. maddeleri gereğince esastan reddine karar verildiği açıklanmıştır.
G) DAVALI ...AMBALAJ AŞ VEKİLİ :
Davanın zamanaşımına uğradığını, illiyet bağını ve kusuru kabul etmediğini, manevi tazminatların fazla olduğunu, maddi tazminat kararını ve hesap raporunu kabul etmediğini, davacının çalışabilir durumda olduğunu, açıklanan sebeplerle kararın bozulması gerektiğini savunmuştur.
H) DAVACILAR VEKİLİ, TEMYİZE CEVABINDA :
Davalı temyizinin fiili ve hukuki dayanağı bulunmadığını, usule ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiğini temyize cevap ile savunmuştur.
I) DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, temyiz kapsamına ve nedenlerine, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davalı ...AŞ vekilinin, sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
Dava, iş kazasında maluliyeti nedeniyle, kazalı işçi ... lehine 161.608,65TL maddi, 300.000,00TL manevi; kazalı işçinin eşi lehine 500,00TL maddi, 100.000,00TL manevi tazminatın davalılardan müteselsilen tahsil talebine ilişkindir.
Mahkemece, davacı kazalı işçi için 161.608,65TL maddi, 125.000TL manevi, eş için maddi tazminat talebinin reddine ve 30.000,00TL manevi tazminatın davalılardan müteselsilen tahsiline hükmedilmiştir.
Kabul ve uygulamaya göre dava, iş kazasında malul kalan sigortalının manevi zararları yanında Sosyal Güvenlik Kurum Başkanlığı tarafından karşılanmayan maddi zararlarını da kapsamaktadır.
Dosya kapsamına göre, davalı ...AŞ ile yaptığı anlaşma gereği kendi aracıyla servis taşımacılığı yapan diğer davalı ..., davacı işçinin ve 1 mesai arkadaşının içinde bulunduğu minibüs ile ...fabrikasına ait binaya ters yönden manevra yaparak girmeye çalışırken, arkasından seyreden otobüsün, servis aracının sağ tarafına çarpması ile yaralanmalı kaza meydana geldiği; SGK Başkanlığı tarafından 11/01/2012 tarihli olayın iş kazası olarak kabul edildiği ve kazalı işçideki meslekte kazanma güç kayıp oranının %81 olarak tespit edildiği; yargılama aşamasında alınan ve itibar edilen kusur raporunda davalı işveren ...Ambalaj AŞ"nin %50, davalı şoför ..."ın %50 kusurlu bulundukları; dosyada ilk peşin sermaye değerli gelir evrakı yerine tüm peşin sermaye değerini gösteren evrakın bulunduğu anlaşılmaktadır.
Maddi zarar, malvarlığının zarar verici olaydan sonraki durumu ile böyle bir olay meydana gelmeseydi göstereceği durum arasındaki farkı ifade etmek için kullanılmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan zararın ödetilmesine ilişkin tazminat davalarında öncelikle haksız zenginleşmeyi ve mükerrer ödemeyi önlemek için Kurum tarafından sigortalıya veya hak sahiplerine bağlanan gelirin peşin sermaye değerinin tazminattan düşülmesi gerektiği Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerindendir.
Yargılamanın mahiyetine göre, SGK Başkanlığı tarafından bağlanan ilk peşin sermaye değerli iş kazazı gelirinin, Türk Borçlar Kanunun 55. maddesi kapsamında maddi zarardan tenzil edilmesi gerekir.
Davanın bu yönüyle yasal dayanağını, 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu oluşturmaktadır. Kanunun 55. maddesinde, “Destekten yoksun kalma zararları ile bedensel zararlar, bu Kanun hükümlerine ve sorumluluk hukuku ilkelerine göre hesaplanır. Kısmen veya tamamen rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemeleri ile ifa amacını taşımayan ödemeler, bu tür zararların belirlenmesinde gözetilemez; zarar veya tazminattan indirilemez.” hükmüne yer verilmiştir.
Adalet Komisyonu"nun 55. madde gerekçesine göre “sosyal güvenlik ödemelerinin, denkleştirme (indirim) işlevi görebilmesi, onun sorumluluğu doğuran olaya sebebiyet verenlere rücu edilebilmesine bağlıdır. Bu kural gereği, rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemeleri; teknik arıza, tam kaçınılmazlık hallerindeki ödemeler, bu tazminatlardan indirilemez. Bağlanan gelirlerin, işçinin kusuru ve kaçınılmazlık gibi nedenlerle rücu edilemeyen kısmı da indirilemez. Bir kısmı rücu edilemeyen miktar dahi denkleştirilemeyeceği gibi, zarar görenin kusuruna (müterafık kusura) yansıyan sosyal güvenlik ödemeleri, tahsis tarihinden sonra meydana gelen sosyal güvenlik ödemelerindeki artışlar, kısmi kaçınılmazlık ve teknik arıza halindeki ödemeler ve benzerleri rücu edilemediğinden bu miktarlar dahi denkleştirilemez.”
6101 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanununun 2. maddesine göre “Türk Borçlar Kanununun kamu düzenine ve genel ahlaka ilişkin kuralları, gerçekleştirildikleri tarihe bakılmaksızın bütün fiil ve işlemlere uygulanır”. Dairemizin ve giderek Yargıtay"ın yerleşmiş görüşleri, Kurumca bağlanan gelirlerin peşin sermaye değerinin ve geçici işgöremezlik ödeneklerinin hesaplanan zarardan indirilmesi, Kurumun rücu hakkının korunması ve mükerrer ödemeyi önleme ilkesine dayandığından, kamu düzenine ilişkin olarak kabul edilmiştir. Kaldı ki, 6098 sayılı Kanunun 55. maddesi de emredici bir hükme yer verdiğinden gerçekleştiği tarihe bakılmaksızın düzenlemenin tüm fiil ve işlemlere uygulanması gerekir.
Yapılacak iş, SGK Başkanlığı tarafından bağlanan ilk peşin sermaye değerli gelirin Kurumdan sorulması ve dosyadaki 19/09/2016 tarihli hesap bilirkişisi raporunda belirlenen maddi zarardan, TBK m.55 kapsamında tenzil edilmesi üzerine oluşacak sonuca göre maddi tazminata karar verilmesi gerekir.

Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı ...Ambalaj AŞ vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilerek temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılmasına, ilk derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
İ) SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK’nun 373/1. maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesi"ne, karardan bir örneğin de Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ...Ambalaj San. Ve Tic. A.Ş."ye iadesine,08/04/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.