...
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi müdahil ve davalı ... Yönetimi tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı ... (Köy Muhtarı) dava dilekçesinde; ... Köyünde yapılan kadastro sırasında köylülere ait taşınmazların ... sınırları içinde kaldığı iddiasıyla, ... niteliğiyle tespit edilen 101 ada 2 ve 3 parselin tespitinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Yargılama sırasında yapılan keşif neticesinde dava konu... taşınmazların 101 ada 2, 109 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 sayılı parseller ile 112 ada 12 parsel sayılı taşınmaz olduğu tespit edilmiş, 29/05/2009 tarihli duruşmada 101 ada 3 parsele yönelik davanın bu dosyadan tefriki ile yeni bir esasa kaydına karar verilmiştir.
Mahkemenin 2009/25 Esas sayılı dosyasında davacı ... Kişiliğini temsilen ... 101 ada 2 parsel sayılı taşınmazın mera ve değirmen olarak köyün kullanımında olmasına rağmen, ... niteliğiyle tespit edildiği iddiasıyla dava açmıştır.
Mahkemenin 2010/37 Esas sayılı dosyasında davacı ..., 2009/29 sayılı dosyasında ise davacı ..., 101 ada 2 sayılı parselin kendi zilyetliklerinde olduğu iddiasıyla tespitin iptalini ve adlarına tescilini istemiş, keşif sonucu ...’nun dava ettiği taşınmazların 101 ada 2 sayılı ... parseli ile 101 ada 4 sayılı mera parseli olduğu tespit edilmiştir.
Yargılama sırasında ..., 101 ada 2 sayılı parselin kendisine ait olduğunu iddia ederek davaya katılmıştır.
Mahkemece dava dosyaları birleştirildikten sonra; davacılar ..., ..., ..., ... ve müdahil davacı ...’in davalarının reddine, ... Köyü 101 ada 2 ve 3 parselin tespit gibi tesciline, 101 ada 4 sayılı parselin tespitteki gibi mera olarak sınırlandırılmasına ve özel siciline yazılmasına, davacı ..."ın köy tüzel kişiliği temsilcisi olarak taşınmazların şahıslar adına tescili için açtığı davanın dava ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine, 109 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 sayılı parselin tespit gibi tesciline, 112 ada 12 sayılı parselin tespitteki gibi mera niteliğiyle sınırlandırılmasına karar verilmiş; hüküm müdahil ... tarafından 101 ada 2 sayılı parsele, davalı ... Yönetimi tarafından ise 101 ada 2 ve 3, 101 ada 4, 109 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 sayılı parsellere yönelik temyiz edilmiştir.
Dava, kadastro tespitine itiraz niteliğindedir.
Çekişmeli taşınmazların bulunduğu yerde ... kadastro... 3402 sayılı Kanunun 4. maddesi hükmüne göre yapılmıştır.
1) Davacı ... Yönetiminin 101 ada 2, 101 ada 4, 109 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 sayılı parsellere yönelik temyiz itirazları yönünden; ... Yönetiminin ... niteliğiyle tespit edilen 101 ada 2 parsel dolayısıyla davalı sıfatının bulunduğu, 101 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tespit gibi tesciline karar verilmiş olması nedeniyle aleyhine her hangi bir durum yaratılmadığı,
- 2 -
2014/6918 - 7648

ayrıca, diğer parsellere yönelik olarak ise 3402 sayılı Kanunun 26/D maddesi bağlamında usûlüne uygun şekilde müdahil davacı sıfatı ile harçlı bir katılımı bulunmadığından ... Yönetiminin bu parsellere yönelik temyiz dilekçesinin reddi gerekmiştir.
2) Davacı ... Yönetiminin 101 ada 3 sayılı parsele yönelik temyiz itirazları yönünden; mahkemece 101 ada 3 parsel sayılı taşınmazın tespit gibi tesciline karar verilmiş ise de, 29/05/2009 tarihli duruşmada 101 ada 3 sayılı parsele yönelik davanın bu dosyadan tefriki ile yeni bir esasa kaydına karar verilmiş olup 101 ada 3 parsel bu dosyada davalı bulunmamaktadır. Dava konu... olmayan taşınmaz hakkında hüküm kurulması usûl ve kanuna aykırıdır.
3) Müdahil ...’in temyiz itirazlarına gelince;
Mahkemece 101 ada 2 parsel sayılı taşınmazın ... sayılan yerlerden olduğu belirlendiği gerekçesiyle katılan ...’in davası reddedilmiş ise de, yapılan inceleme ve araştırma hükme yeterli değildir. Şöyle ki, çekişmeli taşınmazın niteliğini belirlemek amacıyla 09/07/2013 tarihinde yapılan keşiften sonra ... 21/11/2013 tarihinde davaya katılmış, mahkemece 09/07/2013 tarihli keşfe katılan teknik bilirkişiler raporuna dayanılarak hüküm kurulmuş, yani, katılan davası yönünden, çekişmeli taşınmaz bölümü ve niteliği belirlenmeden hüküm kurulmuştur.
Somut olayda katılanın iddiası dikkate alındığında dava edilen taşınmazın büyük ... parselinin hangi bölümüne isabet ettiğinin ve niteliğinin belirlenmesi amacıyla keşif yapılması zorunlu olup keşif yapılmadan hüküm kurulması usûl ve kanuna aykırıdır.
... sınırlandırılması yapılmayan veya sınırlandırılmanın ilk olarak yapıldığı yerlerde, bir yerin ... niteliğinin ve hukukî durumunun 3116, 4785, 5658 ve 6831 sayılı Kanun hükümlerine göre çözümlenmesi gerekir. 3116 sayılı Kanun, sadece hangi nitelikteki taşınmazların Devlet ...ı sayılacağını göstermiş ve Devlet ...larının kadastro...nun yapılmasını öngörmüştür. 13.07.1945 tarihinde yürürlüğe giren 4785 sayılı Kanunun 1. maddesi gereğince aynı Kanunun 2. maddesinde sayılan istisnalar dışında bütün ...lar devletleştirilmiş; devletleştirilen ...lardan bazıları sonradan yürürlüğe giren 5658 sayılı Kanun ile iadeye tabi tutulmuş ve iadenin koşulları bu kanunda gösterilmiştir.
Mahkemece, eski tarihli memleket haritası, hava fotoğrafları ve varsa amenajman planı ilgili yerlerden getirtilip, önceki bilirkişiler dışında halen ... ve ... İşleri Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman ... yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir ... mühendisi ve bir fen elemanı aracılığıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak ...retiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyedlikle ...dan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ...dan yer kazanılamayacağı, öncesi ... olan bir yerin üzerindeki ... bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt ... toprağının ... sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hâkim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman ... bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek ...retiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu çevre parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterecekleri yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalıdır.
Yukarıda açıklanan yöntemle yapılacak araştırma sonucu, taşınmazın ... sayılan yerlerden olmadığı belirlendiği takdirde, bu kez, zilyetlik yolu ile kazanma koşullarının

- 3 -
2014/6918 - 7648

araştırılması gerekir. Bu cümleden olarak; yapılacak keşifte tarım uzman bilirkişi olarak ziraat mühendisine inceleme yaptırılıp, zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi olup olmadığı belirlenip, bu yolda rapor alınmalı; komşu parsellerin tutanak ve dayanakları getirtilip uygulanmalı; bu taşınmazı sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; varsa, zilyetlik tanıkları taşınmaz başında dinlenmeli; zilyetliğin ne zaman başladığı, kaç yıl, ne şekilde devam ettiği sorulup, kesin tarih ve olgulara dayalı, açık yanıtlar alınıp; tesbit tarihine kadar katılan yararına zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli; 3402 sayılı Kanunun 14. maddesi uyarınca, davacılar yanında, murisler yönünden de tapu ve ilgili kadastro müdürlükleri ile mahkeme yazı işleri müdürlüğünden araştırma yapılıp, aynı Kanunun 3/7/2005 tarih ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi gereğince ...lu ve ......z olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, Kanunun getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanarak, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
SONUÇ: 1) Yukarında bir numaralı bentde yazılan nedenlerle; davalı ... Yönetiminin 101 ada 2, 101 ada 4, 109 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 sayılı parsellere yönelik temyiz dilekçesinin REDDİNE,
2) İki numaralı bentde yazılı nedenlerle; davalı ... Yönetiminin 101 ada 3 sayılı parsele yönelik temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün 101 ada 3 parsel yönünden BOZULMASINA,
3) Üç numaralı bentde yazılı nedenlerle; müdahil ..."in temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün 101 ada 2 parsel yönünden BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 15/09/2014 günü oy birliği ile karar verildi.