MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki kiracılık sıfatının tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içerisinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, dava dışı... ile davalı arasında 01.09.2004 başlangıç tarihli üç yıl süreli kira sözleşmesi bulunduğunu, davalının kirayaverenden aldığı 01.04.2011 tarihli muvafakatname ile dava konusu kiralanana ilişkin dava dışı ... ile 01.11.2011 başlangıç tarihli bir yıl süreli kira sözleşmesini imzaladığını, kiracı ..."nun kira bedellerini ödememesi sebebiyle davalı tarafından ... 1. İcra Müdürlüğü"nün 2012/2008 esas sayılı dosyasında takip başlatıldığını ve iş bu dosyanın davalısı tarafından açılan temerrüt nedeni ile kiralanan tahliyesi davasında 09.09.2013 tarihinde kesinleşen ... İcra Hukuk Mahkemesi 2012/175 -2013/104 E-K sayılı ilamı ile ..."nun dava konusu taşınmazdan tahliyesine karar verildiğini, 20.01.2014 tarihinde kiralanan adreste tahliye işlemleri yapılmak amacıyla gelindiği sırada bu durumdan haberdar olunduğunu, kiralananı mal sahibi..."dan 15.02.2013 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile kiraladığını ve halen burada Yergül orman ürünleri adı altında faaliyet gösterdiğini, bu nedenle ... İcra Hukuk Mahkemesi"nin 2014/43- 2015/70 E-K sayılı dosyasından verilen tahliye infaz işleminin yerine getirilmesine yönelik kararın kaldırılarak kiracılık sıfatının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davacının amacının davayı uzatmak olduğunu belirterek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, her ne kadar davacı taraf kiracılık sıfatının tespiti istemli dava açmış ise de, bu talebin şikayetin kabulü kararı olarak verilen taşınmazın tahliyesi kararına konu olayla aynı olduğu ve aynı hususta ... İcra Hukuk Mahkemesi"nin 08.04.2015 tarihli 2014/43 Esas ve 2015/70 Karar sayılı dosyasında devam eden bir davanın bulunduğu anlaşıldığından HMK "nın 114 ve 115. maddeleri gereği dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1- Davacının derdestlik nedeniyle davanın reddine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Somut olayda; Davacının dava konusu taşınmazda kiracı olduğunu iddia ederek genel mahkemede kiracılık sıfatının tespiti davası açtığı, Mahkemece 11.09.2015 tarihli dosya inceleme tutanağı üzerinden inceleme yapılarak davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. ... İcra Hukuk Mahkemesi"nin 2014/43- 2015/70 E-K sayılı dosyası ile ... 1. İcra Müdürlüğü"nün 2012/2008 Esas sayılı takip dosyasında verilen davalının tahliyenin infazının gerçekleştirilmesine yönelik talebinin reddine ilişkin icra memurunun işlemi şikayet edilmiş olup dava konusu iddialar etraflıca incelenmeden dar yetkili mahkeme tarafından verilen bu kararın derdestliğe konu edilmesi doğru değildir.
2- Davacının öninceleme yapılmamasına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun "ön inceleme duruşması başlıklı" 140. maddesine göre;
(1) Hâkim, ön inceleme duruşmasında, dava şartları ve ilk itirazlar hakkında karar verebilmek için gerekli görürse tarafları dinler; daha sonra, tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları tek tek tespit eder.
(2) Uyuşmazlık konularının tespitinden sonra hâkim, tarafları sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder; bu konuda sonuç alınacağı kanaatine varırsa, bir defaya mahsus olmak üzere yeni bir duruşma günü tayin eder.
(3) Ön inceleme duruşmasının sonunda, tarafların sulh veya arabuluculuk faaliyetinden bir sonuç alıp almadıkları, sonuç alamadıkları takdirde anlaşamadıkları hususların nelerden ibaret olduğu tutanakla tespit edilir. Bu tutanağın altı, duruşmada hazır bulunan taraflarca imzalanır. Tahkikat bu tutanak esas alınmak suretiyle yürütülür.
(4) Ön inceleme tek duruşmada tamamlanır. Zorunlu olan hâllerde bir defaya mahsus olmak üzere yeni bir duruşma günü tayin edilir.
(5) Ön inceleme duruşmasında, taraflara dilekçelerinde gösterdikleri, ancak henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları veya başka yerden getirtilecekbelgelerin getirtilebilmesi amacıyla gereken açıklamayı yapmaları için iki haftalık kesin süre verilir. Bu hususların verilen kesin süre içinde tam olarak yerine getirilmemesi hâlinde, o delile dayanmaktan vazgeçilmiş sayılmasına karar verilir." düzenlemesi ile öninceleme duruşmasının ne şekilde yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Hal böyle olunca mahkemece; dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşaması tamamlandıktan sonra, öncelikle dosya üzerinden dava şartları ve ilk itirazların incelenerek olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi; dosya üzerinden karar verilemeyen dava şartları ile ilk itirazlar hakkında karar verilmek ve diğer ön inceleme işlemlerini yapmak üzere tarafların öninceleme duruşmasına davet edilmesi, öninceleme duruşmasında gerekli usul işlemleri yapıldıktan sonra gerekli görülmesi halinde tahkikat duruşmasına geçilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, tüm bu hususlar göz ardı edilmek suretiyle tarafların hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilerek ve öninceleme duruşması yapılmadan yazılı şekilde talebin esasına yönelik karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus da bozmayı gerektirmiştir.O halde mahkemece yapılacak iş; yukarıda belirtilen esaslar ışığında ön inceleme duruşması için bir gün belirleyerek tarafları davet etmek, ardından duruşmada HMK"nın 140. ve devamı maddelerini uygulamak olmalıdır. Mahkemece yukarıda belirtilen esaslar gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi de usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06.11.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.