Asıl ve birleşen davada davacılar ... ve diğerleri, birleşen davada davacılar ... ve diğerleri, birleşen davada davacılar ... ve diğe rleri ile asıl ve birleşen davalarda davalı ... aralarındaki vasiyetnamelerin iptali davasına dair ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 17/10/2014 günlü ve 2012/398 E. -2014/737 K. sayılı hükmün onanması hakkında dairece verilen 13/02/2017 günlü ve 2016/14932 E. - 2017/1201 K. sayılı ilama karşı asıl ve birleşen davalarda davacılar vekilleri tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir.
Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Asıl ve birleşen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/558 Esas sayılı dosyasında davacılar ..., ..., ... ve ...; mirasbırakan ... ..."in ... 21. Noterliğince tanzim edilen 10.03.2000 tarih ve 10262 yevmiye sayılı, ... 3. Noterliğince tanzim edilen 30.11.2010 tarih ve 11302 yevmiye sayılı, ... 1. Noterliğince tanzim edilen 10.03.2011 tarih ve 2968 yevmiye sayılı ile yine aynı noterlikçe tanzim edilen 25.08.2011 tarih ve 10954 yevmiye sayılı vasiyetnameleri ile tüm malvarlığını davalı vakfa vasiyet ettiğini, mirasbırakanın manevi baskı altında ve fiil ehliyetinin bulunmadığı sırada vasiyetnameleri tanzim ettiğini, yine vasiyetnameler ile mirasbırakanın tüm malvarlığını davalı vakfa vasiyet etmesinin hukuka ve ahlaka aykırı olduğunu, mirasbırakanın sağ gözünün protez olması, sol gözünde ise görme bozukluğu bulunması nedeniyle vasiyetnameleri okuyamayacağını, davalı vakfa ait vakıf senedinin ölüme bağlı tasarrufla gelir teminine imkan vermemesi nedeniyle vasiyetnamelerin tenfize elverişli bulunmadığını, ayrıca 25.08.2011 tarihli vasiyetnamede önceki vasiyetnamelere atıf yapılmaması nedeniyle bu vasiyetnamelerin ortadan kaldırılmış olduğunu ileri sürerek; mirasbırakana ait vasiyetnamelerin iptalini talep etmişlerdir.
Davacılar ... ve ... birleşen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/613 Esas ve ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/423 Esas sayılı dosyalarında; mirasbırakan ... ..."in aynı vasiyetnameleri manevi baskı altında ve fiil ehliyetinin bulunmadığı sırada tanzim ettiğini, mirasbırakanın sağ gözünün protez olması, sol gözünde ise görme bozukluğu bulunması nedeniyle vasiyetnameleri okuyamayacağını vasiyetnamelerin noter tarafından değil de mirasbırakan tarafından okunması, ilk vasiyetnameye menfaat sahibi olan vakfın kurucularından ... ile şirket ortağı ..."ın tanık olarak katılması nedenleriyle şekil kurallarına uyulmadan tanzim edildiğini, davalı vakfa ait vakıf senedinin ölüme bağlı tasarrufla gelir teminine imkan vermemesi nedeniyle vasiyetnamelerin tenfize elverişli bulunmadığını, vasiyetnameler ile mirasbırakanın mirasçılarını mirastan ıskat ettiğini, ancak ıskat sebeplerinin mevcut olmadığını, ayrıca 25.08.2011 tarihli vasiyetnamede önceki vasiyetnamelere atıf yapılmaması nedeniyle bu vasiyetnamelerin ortadan kaldırılmış olduğunu ileri sürerek; mirasbırakana ait vasiyetnamelerin iptalini talep etmişlerdir.
Davacılar...ve ... birleşen ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/682 Esas sayılı dosyasında; mirasbırakanan aynı vasiyetnameleri manevi baskı altında ve fiil ehliyetinin bulunmadığı sırada tanzim ettiğini, mirasbırakanın sağ gözünün protez olması, sol gözünde ise görme bozukluğu bulunması nedeniyle vasiyetnameleri okuyamacağını vasiyetnamelerin noter tarafından değil de mirasbırakan tarafından okunması, son vasiyetin noter varken başkatip tarafından düzenlenmesi nedenleriyle şekil kurallarına uyulmadan tanzim edildiğini, davalı vakfa ait vakıf senedinin ölüme bağlı tasarrufla gelir teminine imkan vermemesi nedeniyle vasiyetnamelerin tenfize elverişli bulunmadığını, vasiyetnameler ile mirasbırakanın mirasçılarını mirastan ıskat ettiğini, ancak ıskat sebeplerinin mevcut olmadığını, ayrıca 25.08.2011 tarihli vasiyetname ile önceki vasiyetnamelerin ortadan kaldırılmış olduğu ileri sürerek; mirasbırakana ait vasiyetnamelerin iptalini talep etmişlerdir.
Davalı, davaların reddini istemiştir.
Mahkemece; mirasbırakanın cebir, baskı, şiddet ve tesir altında kalmadan, serbest iradesiyle düzenlediği vasiyetnameler ile tüm mal varlığını kurmuş olduğu davalı vakfa vasiyet ettiği, ... Adli Tıp Kurumu 4. İhtisas Kurulunca düzenlenen rapor ile vasiyetnamelerin düzenlendiği 10.03.2000, 30.11.2010, 10.03.2011, 25.08.2011 tarihlerinde mirasbırakanın fiil ehliyetine haiz olduğunun belirlendiği, mirasbırakanın düzenlediği vasiyetnamelerde tüm malvarlığının davalı vakfa bırakılması iradesini açıkça ortaya koyarak saklı pay sahibi olmayan davacıları mirasından mahrum ettiği, ilk vasiyetnamenin düzenlenmesinden yaklaşık on yıl sonra düzenlenen son vasiyetnamede de mirasbırakanın iradesinde herhangi bir değişiklik olmadığı gerekçe gösterilerek, asıl ve birleşen davaların ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine; Dairemizin 22.12.2015 gün ve 2015/1172 E. 2015/20769 K. sayılı ilamı ile dava konusu vasiyetnamelerin açılmasına ilişkin olarak ... Sulh Hukuk Mahkemesinde görülen 2012/486 E. ve 2012/712 E. sayılı dava dosyalarının birlikte gönderilmesi için dava dosyasının mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiştir.
Eksikliklerin giderilmesinden sonra gönderilen dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonucunda; dava konusu vasiyetnamelerin açılmasına ilişkin olarak ... Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmekte olan 2012/486 E. ve 2012/712 E. sayılı dava dosyalarının derdest olduğu belirlenmiş ve Dairemizin 15.03.2016 gün ve 2016/1955E. 2016/3903 K. sayılı ilamı ile vasiyetnamenin açılmasına ilişkin dava dosyalarının, tüm esas ve usuli işlemler tamamlanarak kesinleştikten sonra, kesinleşme şerhi ile birlikte dosya içerisine konulması ve ondan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için yeniden mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiştir.
Anılan geri çevirme kararı üzerine yerel mahkemece; halen derdest bulunan ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/486 E. sayılı dava dosyasının onaylı sureti ile 2012/712 E. sayılı dava dosyasının aslı gönderilmiş ve yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairemizin 13.02.2017 gün ve 2016/14932 E. 2017/1201 K. sayılı ilamı ile hükmün onanmasına karar verilmiştir.
İş bu onama kararına karşı, davacılar vekilleri tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
1- Dosyadaki yazılara, iptal sebebi olarak ileri sürülen ehliyetsizlik, hukuka aykırılık ve irade sakatlığı nedenlerine ilişkin toplanan delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine, temyiz dilekçesinde ileri sürülmeyen itirazların karar düzeltme aşamasında da ileri sürülmesinin mümkün olmamasına, özellikle vasiyetnamenin iptali davasında bir yıllık hak düşürücü sürenin davacının tasarrufu, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten başlayacağını hüküm altına alan TMK"nun 559. maddesi gözetildiğinde; dava dilekçelerinde, vasiyetnamelerden açılmalarına ilişkin olarak görülen dava dosyaları ile haberdar olduklarını bildiren ve TMK"nun 557. maddesinde sınırlı olarak sayılan iptal sebeplerinin tamamını ileri süren davacıların, vasiyetnamenin iptali istemiyle tekrar dava açmalarına hukuki olanak bulunmamasına, bu hukuki olgu nedeniyle Dairemizce vasiyetnamelerin açılmasına ilişkin davaların kesinleştikten sonra gönderilmesine ilişkin geri çevirme kararından sarfınazar edilerek temyiz incelemesinin gerçekleştirilmiş olmasında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacıların sair karar düzeltme istemlerinin reddi gerekir.
2- Bilindiği üzere bir davada maddi olguları ileri sürüp kanıtlamak taraflara, buna uygun olarak da uygulanacak yasa maddelerini bulmak, olayın hukuki nitelendirmesini yapmak ve uygulamak görevi hâkime aittir (HMK md. 33).
Asıl ve birleşen davalarda; mirasbırakana ait vasiyetnamelerin ehliyetsizlik, hukuka aykırılık ve irade sakatlığı yanında, şekil eksikliğine dayanan nedenlerle de iptali istenmiş ise de; kararın gerekçe bölümünde bu isteme ilişkin bir değerlendirme yapılmadığı, diğer bir anlatımla şekil eksikliğine dayanan iptal isteminin mahkemece incelenmediği anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, mahkemece; ileri sürülen şekle ilişkin iptal sebeplerinin incelenmesi, tarafların delilleri toplanıp ulaşılacak sonuca göre istem hakkında bir karar verilmesi gerekirken, bu yön dikkate alınmadan yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır.
Ne var ki, mahkeme kararının bu gerekçe ile bozulması gerekirken, bu husus gözden kaçırılarak zuhulen onandığı yeniden yapılan inceleme sonucunda anlaşıldığından, davacıların bu yöne ilişen karar düzeltme isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacıların sair karar düzeltme isteminin reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle HUMK"nun 440. maddesi gereğince davacıların karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 13.02.2017 gün ve 2016/14932 E. 2017/1201 K. sayılı onama ilamının kaldırılarak hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, evvelce alınan temyiz harçları ile peşin alınan karar düzeltme harçlarının istek halinde davacılara iadesine, 14.11.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.