22. Hukuk Dairesi 2016/3255 E. , 2019/297 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının süpervizör hemşiresi olarak çalıştığını, 2014 yılının Temmuz ayına kadar süpervizörlük ücretinin ödendiğini, daha sonra haksız olarak bu ücretin kesildiğini, fazla çalışma ile ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin de ödenmediğini bu nedenle iş akdini haklı nedenle feshettiğini beyan ederek ödenmeyen ücret alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının iş akdini haksız feshettiğini, tüm alacaklarının ödendiğini beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık işçiye ödenen aylık ücretin miktarı ve davacının eksik ödenen ücretinin bulunup bulunmadığı noktasındadır.
4857 sayılı İş Kanununda 32. maddenin ilk fıkrasında, genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olarak tanımlanmıştır.
Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek, ilgili işçi ve işveren kuruluşları ile Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı internet sitesinde bulunan “Kazanç bilgisi sorgulama” ekranından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.
Somut olayda, davacı tarafından net 2.200 TL+ süpervizörlük ücreti 300 TL olmak üzere 2.500 TL ücret aldığı iddia etmiş, işveren ise davacının net 2.200 TL ücret aldığını, süpervizörlük görevinin değişmesinin ardından süpervizörlere ödenen 300 TL ek ücretin davacıya verilmediğini savunmuştur. Mahkemece yapılan yargılamada, davacının 2.500 TL net ücret aldığı değerlendirilerek davanın kabulüne karar verilmiş ise de, varılan sonuç dosya içeriği ile örtüşmemektedir. Davacının süpervizör olduğu dönemde davacıya 300 TL ek süpervizörlük ücreti ödendiği, davacının süpervizörlük görevinden alındığı Temmuz ayından, iş akdinin feshedildiği Kasım ayına kadar 300 TL ek ödemenin davacıya yapılmadığı anlaşılmıştır. Mahkemece, iş akdinin sona erdiği tarihte davacının ücretinin 2.200 TL olduğu kabul edilerek talep edilen ücret alacakları hüküm altına alınması ve ücret alacağı talebinin reddi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
2- Taraflar arasında davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı uyuşmazlık konusudur.
Fazla mesai yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen söz konusu alacakların ödendiği varsayılır.
Fazla mesai ücret alacağının ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla mesaisi olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.
Somut olayda, davacı davalı işyerinde 2014 yılının Temmuz ayına kadar devamlı gece vardiyasında çalıştığını, süpervizörlük görevi değiştikten sonra 2 hafta gece, 1 hafta gündüz vardiyasında çalıştığını beyan etmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davacı tanık anlatımları dikkate alınarak davacının çalıştığı süre boyunca gece mesaisi yaptığı değerlendirilerek fazla çalışma ücret alacağı hesaplanmıştır. Ancak davacının süpervizörlük görevinden alındıktan sonra 2 hafta gece 1 hafta gündüz mesaisinde çalıştığına ilişkin beyanı dikkate alınarak talep edilen alacak hakkında bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle hüküm kurulması hatalı olmuştur.
3-Ayrıca dosyaya bir kısım imzasız ücret bordrolarının sunulduğu, dosyaya sunulan imzasız ücret bordrolarında fazla mesai ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti tahakkuklarının bulunduğu ancak hükme esas bilirkişi raporunda, söz konusu tahakkuklar yönünden bir değerlendirme yapılmadığı görülmüştür. Mahkemece, imzasız ücret bordrolarında fazla mesai ile ulusal bayram ve genel tatil tahakkuku olan dönemlerin banka aracılığıyla ödenip ödenmediği tespit edilmeli, tahakkukların banka kayıtlarıyla uyumlu olması halinde fazla mesai ile ulusal bayram ve genel tatil ücret alacağına ilişkin hesaplamadan ödenen miktarlar mahsup edilmelidir. Eksik inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi isabetli olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 09.01.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.