3. Hukuk Dairesi 2017/16087 E. , 2017/15924 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili ve davalı ... Oto.Teks.Gıda İnş.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; oto kiralama işi yaptığını, adına kayıtlı iki aracın sahte kimlikle kiralanarak davalı şirkete satıldığını, bu konuda suç duyurusunda bulunduğunu, araçların kendisine iade edilmediğini, davalı noterin de üzerine düşen yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle sorumlu olduğunu, araçlar nedeniyle günlük kiralama zararına uğradığını belirterek; dava konusu araçların adına tesciline, mümkün olmadığı takdirde değerlerinin iadesine, her bir araç için satış tarihinden günlük 100,00 TL kira bedelinin ticari faiziyle davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Oto Şirketi vekili; şirkete gelen şahısların kendisini ... olarak tanıttığını ve aracını satmak istediğini söylediğini, satış işlemi için anlaşıldığını, Büyükçekmece 10. Noterliğinden araç satış sözleşmesi ile araçların satıldığını, şirket yetkililerinin satıcı Taner"in ehliyetini incelediğini, ruhsatname ile karşılaştırdığını ve birebir bilgilerin doğru olduğunu denetlediğini, şirketin basiretli bir iş adamının mesuliyetlerini yerine getirdiğini, kendisinden beklenen objektif iyi niyet ve özeni gösterdiğini, davacının aracı satan şahısların sahte kimlik kullandığı iddiasında bulunması üzerine hemen satışı yapan şahıslardan şikayetçi olduklarını, savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı noter; davacının kötü niyetli olduğunu, davacı ..."ın Renta Car işi yaptığını, araçlardan birini ... isimli şahısa bir hafta süre ile kiraya verdiğini, diğer aracı da Ercan Şekerlioğlu isimli şahısa 7 gün süre ile kiraya verdiğini beyan ettiğini, davacının sözde farklı şahıslara farklı tarihlerde farklı araçlarını kiraya verdiğini ileri sürdüğünü, ancak kimlik bilgilerinin yanında her iki araç da aynı şahıs tarafından satış işleminin yaptırıldığını, eğer kendi bilgisi ve görgüsü dışında bu işler yapılmış ise bu durumda basiretli bir esnaf gibi davranmadığı durumunun da açıkça ortada olduğunu savunarak davanın istemiştir.
Mahkemece; davalı noter yönünden sahte olarak oluşturulan kimlik belgesinin iğfal kabiliyetini haiz bulunması sebebiyle noter yönünden nedensellik bağı kesildiğinden davalı notere yönelik davanı reddine, araçların satışının sahte kimlik belgesi ile yapıldığından satışların davacı yönünden geçersiz olduğu, davalı şirketin iktisabının korunması mümkün bulunmadığı, davalı şirket yetkilisi bu durumu açıkça öğrenmesine ve kendisi de şikayetçi olmasına rağmen henüz araç kayıtlarına ihtiyati tedbir konulmadan bunu fırsat bilerek araçları değerinin altında üçüncü kişilere devrettiği, üçüncü kişiler tarafından da sürekli el değiştirdiği ve son malik aleyhine açılmış bir dava bulunmaması karşısında sahte işlem sırasında satış bedellerini ödediğini de ispatlayamadığı gerekçesiyle davalı ... Otomotiv Tekstil Gıda İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine yönelik davasının araç bedeli yönünden kabulü ile 42.000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kira bedeline ilişkin talebi yönünden usulen harcı yatırılarak açılmış bir dava bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm süresi içerisinde davacı vekili ve davalı ... Oto Şirketi tarafından temyiz edilmesi üzerine, mahkece davacı temyiz yönünden verilen ek kararla temyiz karar harcını yatırmaması nedeniyle temyiz talebinden vazgeçilmiş sayılmasına karar verilmiş, ek karar süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Hükmü temyiz eden davacı vekili tarafından verilen temyiz dilekçesi temyiz defterine kaydedildikten sonra temyiz yoluna başvuru harcı alındığı, ancak temyiz karar harcının alınmadığı, mahkemece temyiz karar harcının tamamlanması için davacı vekiline ihtarlı tebligat çıkarıldığı, verilen süre içerisinde davacı vekili tarafından eksik harcın tamamlanmadığı görülmekle mahkemece verilen ek kararın ONANMASINA,
2- Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı ... Oto Şirketi vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
3- Temyize konu uyuşmazlık; dava dışı 3. kişinin kusurunun, noterin eylemi ile davacının uğradığı maddi zarar arasındaki illiyet bağını kesip kesmediği noktasında toplanmaktadır.
1512 sayılı Noterlik Kanunu"nun 162.maddesine göre, ""Noterler bir işin yapılmamasından veya hatalı yahut eksik yapılmasından dolayı zarar görmüş olanlara karşı sorumludurlar"". Bu maddeye göre noterlerin sorumluluğu Kusursuz sorumluluktur. Kusursuz sorumlulukta ise, zarar gören kişinin kusurun varlığını ispat etmek zorunluluğu yoktur, aksine kusursuz sorumlu olan davalının (noterin) olayla zarar arasında uygun illiyet bağının bulunmadığını kanıtlaması gerekir.
Sorumluluk Hukukunun önemli ögelerinden biri de zarar ile eylem arasında illiyet bağının bulunmasıdır. İlliyet bağının kesildiği durumlarda kusursuz sorumlu olan kişi sorumlu tutulmayacaktır. Teoride ve uygulamada; mücbir sebep, zarar görenin tam kusuru ve üçüncü kişinin ağır kusuru ile illiyet bağı kesilir ve kusursuz sorumlu olan kişi sorumluluktan kurtulur.
Diğer taraftan Noterlik Yasası"nın 72.maddesi gereğince noter; iş yaptıracak kişilerin kimlik ve adresleri ile gerçek isteklerini tam öğrenmekle yükümlüdür. Noterin sahte belgeler ile işlem yapması ve gerçek maliki iyi tespit edememesi, hatalı ve eksik bir işlemdir.
Tüm bu bilgiler ışığında somut olay irdelendiğinde; dava dışı 3. kişinin araç maliki adına düzenlenmiş sahte sürücü belgesi ile davalıya araç satışlarını yaptığı görülmektedir.
Dosya içerisinde bulunan grafoloji ve sahtecilik uzmanı bilirkişi raporunda kamera kayıtları ve kimlik belgesinin fotokopisinin incelendiği, fotoğraf ve bilgilerin net olarak görülmemesi nedeniyle fotoğraf değişikliği veya tümden sahte olarak düzenlenip düzenlenemediğinin saptanamadığının, sahtecilik işlemlerinin kimlik belgelerinin laboratuar ortamında incelenmesi sonucu ortaya çıkabileceğinin, kimliğin sahteliğinin ilk başta anlaşılamayacağından noter yönünden iğfal kabiliyetini haiz bulunduğunun belirtildiği, anlaşılmaktadır.
Somut olayda; sahte kimlik belgesi kullanılarak araçların satışının yapıldığı, davacının bu nedenle zarara uğradığı sabit olduğuna göre; nedensellik bağının kesildiğinin ispatı davalı notere düşmektedir.
Sahte kimlik belgesinin aslı ele geçirilemediğine göre, fotokopisi üzerinde yapılan sahtecilik incelemesinin de geçerli olarak kabul edilmesi mümkün değildir.
O halde; davalı noterin sahte kimlik belgesine dayanarak araç satışı yapması nedeniyle özen yükümlülüğünü kusurlu şekilde aksattığı, Noterlik Kanunu"nun 72. maddesindeki yükümlülüğünü tam olarak yerine getirmediği, davalı noterin sahte sürücü belgesinin iğfal kabiliyeti bulunduğu iddiasını ise ispat edemediği, noterlerin sorumluluğunun da kusursuz sorumluluk olduğu, bu nedenle davalı noterin meydana gelen zarardan sorumlu olduğu kabul edilerek karar verilmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine yönelik hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacı temyizi yönünden ek kararın ONANMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Oto Şirketi nin sair temyiz itirazlarının reddine, üçüncü bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davalı ... Oto Şirketi yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15/11/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.