MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki vasiyetnamenin iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacılar tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacılar; muris ..."nun kızları olduklarını, murisin ... 1.Noterliği"nin 18/07/2002 tarih ve 23087 no.lu vasiyetname düzenlendiğinden ... 3.Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2012/1512 E. sayılı dosyasında kendilerine yapılan tebligat sonucu haberdar olduklarını, dava konusu vasiyetnamenin düzenlendiği sırada murisin fiil ehliyetini haiz olmadığını, sonradan vasiyetnameye uymayan tasarruflarda bulunduğunu, ilk eşinden olan çocuklarının muris üzerinde baskı kurarak mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla bu vasiyetnamenin düzenlendiğini iddia ederek anılan vasiyetnamenin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
Davalılar davanın reddini talep etmişlerdir.
Mahkemece; davacı vekilinin dilekçesinde belirttiği şekli yönünden usule uygun olmadığı iddialarının usulüne uygun beyanları alınan ve dinlenen tanık beyanları ve muris hakkında alınan tam teşekküllü Devlet Hastanesi Sağlık Kurulu raporuna göre yerinde görülmediği, yine vasiyetname şekli yönünden de resmi şekilde Noterde düzenlendiği ve vasiyetnameden rücu niteliğinde daha sonra başka bir vasiyetnamesi bulunmadığı, yine vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapıldığı ve davalıların baskısı altında yapıldığı iddiasının da ispatlanamadığı, bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka ve ahlaka da aykırı olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacıların sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) Dava konusu uyuşmazlık; ehliyetsizlik iddiasına dayalı olarak vasiyetnamenin iptali talebine ilişkindir.
Bilindiği üzere, Türk yargı sisteminde hâkim kendiliğinden bir davayı inceleyip, uyuşmazlığı çözemez. Bunun kaçınılmaz sonucu olarak da, hâkim tarafların istekleri (taraflarca hazırlama ilkesi) ile bağlı tutulmuştur (HUMK m.72, 75, HMK. m. 24,25).
Taraflarca hazırlama ilkesinin uygulandığı davalarda deliller kural olarak taraflarca gösterilir; hâkim delillere kendiliğinden başvuramaz. Ancak, hâkim bilirkişi deliline kendiliğinden (re"sen) başvurabilir (HUMK. m.275, HMK. m. 266).
Bundan başka hâkim, davanın her safhasında, iki tarafın iddiaları sınırları dâhilinde olmak üzere, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında tarafları dinleyebilir ve gerekli delillerin gösterilmesini ve verilmesini emredebilir(HUMK. m. 75/3, HMK. m 31 - Prof. Dr. Baki Kuru; Hukuk Muhakemeleri Usulü, Baskı: İstanbul 2001, Cilt:2 Sf: 1922).
Somut olayda, davacı taraf; murisin, vasiyetnamenin düzenlendiği tarihte fiil ehliyetinin olmadığını belirterek, vasiyetnamenin ehliyetsizliğe dayalı olarak iptalini talep etmektedir.
Fiil ehliyeti yokluğu; yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk gibi salt biyolojik nedenlere değil, aynı zamanda bilinç, idrak, irade gibi psikolojik unsurlara da bağlı olduğundan, akıl hastalığı, akıl zayıflığı gibi biyolojik ve buna bağlı psikolojik nedenlerin belirlenmesi, çok zaman hâkimlik mesleğinin dışında özel ve teknik bilgi gerektirmektedir.
Hele fiil ehliyetinin nispi bir kavram olması, kişiye, eylem ve işleme göre değişmesi bu yönde en yetkili sağlık kuruluşu olan Adli Tıp Kurumundan rapor alınmasını da zorunlu kılmaktadır. Esasen TMK. nun 409/2. maddesinde de, akıl hastalığı veya akıl zayıflığının bilirkişi raporu ile belirleneceği hüküm altına alınmıştır.
Şu durumda, ehliyetsiz olduğu ileri sürülen mirasbırakanın vasiyetname tarihine yakın günlerde ve sonrasında tedavi görüp görmediği hususunda tarafların bilgisine başvurularak varsa doktor raporları, hasta müşahede kâğıtları ve film grafilerinin eksiksiz getirtilmesi, sonrasında işlem tarihinde mirasbırakanın fiil ehliyetinin olup olmadığının tesbiti için Adli Tıp Kurumundan rapor alınması gerekmektedir.
O halde mahkemece; yukarıda belirtilen eksiklikler tamamlanarak, dosya kapsamına göre, ehliyetsizlik iddiası yönünden, işlem tarihinde mirasbırakanın fiil ehliyetinin olup olmadığının tesbiti amacıyla Adli Tıp Kurumundan rapor alınmalı, yapılacak yargılama neticesinde hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bendde açıklanan nedenle temyiz eden davacıların sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bendde açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün davacılar yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.11.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.