10. Hukuk Dairesi 2016/3965 E. , 2016/9495 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum vekili ve davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dava, 18.03.2009 tarihinde meydana gelen zararlandırıcı sigorta olayı sonucu sürekli iş göremezlik durumuna giren sigortalıya bağlanan gelirler ile yapılan ödemelerin tahsili istemine ilişkin olup, davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanununun 21. ve 23. maddesidir.
Davalıya ait kaçak kat inşaatında çalışan sigortalının elektrik akımına kapılarak vefat etmesi şeklinde gelişen iş kazasında; hükme esas alınan kusur raporunda; davalı işveren olarak % 80, sigortalı % 20 oranında kusurlu bulunmuşsa da; dava dışı ...... ile davalı arasındaki hukuki ilişkinin ne olduğu, aralarında asıl işveren-taşeron ilişkisi bulunup bulunmadığı irdelenmemiştir.
Mahkemece; işin yapımına ilişkin sözleşme de getirtilerek, konusunda ve işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında uzman bilirkişilerden, davalı ile ...... arasındaki hukuki ilişkinin niteliği ve işverenlik sıfatları ile kusur oran ve aidiyetini inceleyen rapor alınması gerekirken, yetersiz kusur raporuna dayalı olarak karar verilmesi isabetsizdir.
2-5510 sayılı Kanunun 8’inci maddesinde sigortalıların hangi tarihte bildirilmesi ve tescil edilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. Buna göre; Kanunun 4/1-a maddesi kapsamında sigortalı olanların Kuruma bildirim yükümlülüğü işverene ait olup; 7’nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalının işe giriş bildirgesi ile bildirilmesi gerekir. İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün; yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde, ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar; Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde, işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirilmeleri gerekir.
5510 sayılı Kanunun 23. maddesinde ise; “sigortalı çalıştırmaya başlandığının süresi içinde sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının Kurumca tespit edildiği tarihten önce meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık halleri sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenir.
Yukarıdaki fıkrada belirtilen hallerde, Kurumca yapılan ve ileride yapılması gerekli bulunan her türlü masrafların tutarı ile gelir bağlanırsa bu gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri tutarı, 21 inci maddenin birinci fıkrasında yazılı sorumluluk halleri aranmaksızın, işverene ayrıca ödettirilir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda belirtilen hukuki ve fiili durumlar ışığında, yeniden kusur raporu alınması gerekirken, 23. maddede yer alan koşulların oluşup oluşmadığının belirlenmesi bakımından işe giriş bildirgesi verilip verilmediği, sigortalının işe girdiği tarih ve özellikle davalı işverene ait işyerinin, Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinden olup olmadığı araştırılmaksızın eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme neticesi hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma sebebidir.
O hâlde, davacı vekili ve davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 07.06.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.