MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki istirdat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, 2754 adet konuta ilişkin 18/08/1991 tarih ve 229 sayı ile tülani kanal yapılması şartı ile davalı tarafından tasdik edilen atık su projesinin uzman bir firmaya ihale edilip imar yollarının ve içme suyu şebekelerinin kooperatif olanakları ile yaptırıldığını, içme suyu şebekesinin 09/11/2001 tarihli protokol ile davalı tarafından devir alınarak işletmeye açıldığını, davalı tarafın 01/02/2002 tarihinde kanal katılım bedellerinin ödenmesinin davacıdan talep ettiğini ve 440.180,00 TL kanal katılım bedelinin davalı tarafa ödendiğini ve atık su şebekesi projelerinin onaylandığını, yasal mevzuat uyarınca atık su ve içme suyu şebekesi davacı kooperatif tarafından yapıldığı halde davalı kurumun talebi ve dayatması sonucunda haksız ve hukuka aykırı olarak ödenen 440.180,00 TL kanal katılım bedelinden, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması kaydıyla şimdilik 300.000,00 TL sinin ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, zaman aşımı süresinin geçtiğini, dava konusu kanal katılım bedellerinin su aboneliği sırasında davacı taraftan ... Tarifeler Yönetmeliğine göre tahsil edildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davacının da bir kısım ödemeleri yaptıktan ve taksit yolu ile vadeye yaydıktan sonra son ödemesini 2003 yılı Haziran ayında yaptığı, davanın sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayandığı, buna göre davacının verdiğini iade almaya hakkı olduğunu öğrendiği andan itibaren 1 yıl içinde bu davayı açması gerektiği, davayı Haziran 2004 tarihine kadar açması gerekir iken zaman aşımını geçirdikten sonra bu davanın açıldığı gerekçesiyle davanın zamanaşımı defi nedeniyle reddine, karar verilmiş, hüküm süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; davalı tarafından davacıdan alınan kanal katılım bedellerinin istirdatına ilişkindir.
Bir hukuki işlemin borç doğurmasının nedeni irade açıklamasıdır. Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının nedeni ise kişinin iradesi dışında malvarlığında bir eksilmenin meydana gelmesidir. Taraflar arasında malvarlıklarının değişimi bir sözleşmeye dayanır ise sebepsiz zenginleşmeden sözedilemez. Hukuki işlemlerden ve bunun en yaygın
türü olan sözleşmeden doğan borçlarda borçlunun borcunu anlaşmaya uygun bir şekilde yerine getirmesi gerekir. Borçlu anlaşmaya uygun davranmazsa alacaklı borca aykırılık hükümlerini işletir ve mümkün ise borcun aynen ifasını, değilse doğan zararının giderilmesini talep eder.
Sebepsiz zenginleşmede ise; sadece mal varlığındaki eksilmenin giderilmesinin talep edilmesi sözkonusudur. Sebepsiz zenginleşme alacaklıya 2.derecede (tali nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Malvarlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez. Bunun bir sonucu olarak da, sözleşmeden doğan bir hukuki ilişkinin bulunduğu hallerde tarafların sebepsiz zenginleşmeye dayanan bir talepte bulunması olanaklı değildir. Nitekim, aynı ilkeler HGK. 13.06.2007 tarih, 2007/18-330 E. 2007/350 K.ve 17.02.2010 tarih, 2010/13-93 E. 2010/88 K.sayılı kararlarında da benimsenilmiştir.
TBK.nun 146.maddesinde ( 818 sayılı BK md.125) sözleşmeye dayanan alacakların, başka türlü hüküm mevcut olmadığı takdirde 10 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinde; taraflar arasında düzenlenen 09/11/2001 tarihli “...-2 sitesine ait içme suyu tesisinin ...’ye devir ve ferdi aboneliğe geçiş” protokolünün 6. maddesinde; “protokol çerçevesi içinde ...’ye devir edilen içme suyu tesisleri kooperatifçe yapılmış olması sebebi ile kooperatif içinde bulunan 2973 adet konut ... su katılım, şube yolu ve kazı ruhsat bedellerinden muaf tutulacaktır. Kanal hizmet bedelleri mevzuat çerçevesi için ... ve ilgili dairesinin görüşü altında tahsil edilecek veya edilmeyecektir.” hükmünün yer aldığı, daha sonra davalı tarafından 1/2/2002 tarihli yazıyla ipoteğin çözülmesi ve su sayaçlarının ayrılarak bireysel su müşteri olunabilmesi için 2753 adet konuta ait kanal katılım bedellerinin talep edildiği, bu kapsamda davacı tarafından bedellerin ödendiği, 02/03/2011 tarihinde ihtar çekilerek bedellerin iadesinin talep edildiği görülmektedir.
Dava konusu ihtilafta uygulanacak zamanaşımı süresi, taraflar arasında sözleşme ilişkisi bulunması nedeniyle TBK"nun 146. maddesi gereğince 10 yıl olup, dava tarihine kadar geçen sürede zamanaşımı süresi dolmamıştır.
Bu nedenle davanın esasına girilip, taraf delilleri toplanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, mahkemece zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29/11/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.