MAHKEMESİ : Kuşadası Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 31/10/2013
NUMARASI : 2013/62-2013/833

Davacı tarafından, davalılar aleyhine 02/12/2010 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 31/10/2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_K A R A R_

Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulüne, .. parsel sayılı taşınmaz lehine .. parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hükmü, bir kısım davalılar temyiz etmiştir.
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.
Türk Medeni Kanununun 747/2. maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın
karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazların kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi olanaklı değil ise bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Somut uyuşmazlığa gelince; davacının .. parsel sayılı taşınmazı yararına, .. parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit hakkı kurulduğu görülmüştür. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda uygulanan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince yüzölçümü daha büyük olan parseller üzerinden geçit kurulması tercih edilmelidir. Mahkemece daha önce davanın kabulüne ilişkin verilen 06.06.2012 tarihli 2010/831-2012/429 sayılı Karar Dairemizce, ... parsel sayılı taşınmazın, aleyhine geçit tesis edilen ... parsel sayılı taşınmazdan yüzölçümü olarak daha büyük olduğu, bu taşınmazın geçit tesisi için uygun olup olmadığı yönünde araştırma yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden söz edilerek bozulmuştur.
Bozma ilamına uyulmuş ise de gereği yerine getirilmemiştir. 571 parsel sayılı taşınmaza nazaran daha geniş yüzölçümlü olan 572 parsel sayılı taşınmaz üzerinden bilirkişi heyeti tarafından belirlenen geçit güzergahının üzerinde bulunan ağaç bedeli de dikkate alınmak suretiyle saptanan geçit bedelinin depo edilmesi için davacı tarafa süre verilmeli ve .. parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit tesis edilmelidir.
Mahkemece eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalıların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 07.03.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.