9. Hukuk Dairesi 2015/15040 E. , 2015/21275 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 13/12/2005 tarihinden itibaren davalı işyerinde işletme operatörü olarak çalışmakta iken iş akdi 29/04/2014 tarihli ihtarnamesi ile "önceden göstermiş olduğu davranışların şirket kural ve çalışma disiplinine uygun olmadığı" gerekçe gösterilerek feshedildiğini, müvekkiline kıdem ve ihbar tazminatı ödendiğini, davalı işverenin feshinin hukuka uygun olmadığını, davalı işverenin müvekkilinin savunmasını almadan fesih sürelerine ve fesih usulüne riayet etmeden iş akdini feshettiğini, davalı işyerinde çalışan müvekkili ve arkadaşlarının Petrol İş Sendikasına üye olduğunu, 13/03/2014-04/04/2014 tarihleri arasında üyeliklerin başlaması ile müvekkilinin bu gayretlerini öğrenen davalı işverenin ilk olarak müvekkilinin iş akdine son verdiğini, feshin gerçek gerekçesinin müvekkilinin teşkilatlanmaya öncülük etmesi olduğunu iddia ederek davacının işe iadesini, iş sözleşmesinin sendikal nedenle fesih edilmesi ile 6356 s. Sendikalar ve TİS. kanunu m.25 hükmünce işe başlatılsın başlatılmasın, işe başlatmama tazminatının 1 yıllık ücret olarak karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının iş akdinin fesih sebebi davacıya gönderilen ihtarnamede açıkça belirtildiğini ve davacının da fesih bildiriminde kabul ediyorum şeklinde kayıt düştüğünü, davacının iş akdinin 29/04/2014 tarihi itibari ile Kanuna uygun olarak ve sebep belirtilerek yazılı fesih bildirimi ile sona erdirildiğini, davacının iş akdinin tamamiyle iş yeri kurallarına aykırı hareketleri nedeni ile feshedildiğini, feshin sendikal nedenle yapıldığı iddialarının gerçek ve mantık dışı olduğunu, davacı tarafın feshin sendikal nedene dayandığı iddialarının kabul edilebilir olması için öncelikle davalı işverenin davacının sendika üyesi olduğunu bilmesi gerektiğini, oysa davalı işverenin bu bilgiye sahip olmasının mümkün olmadığını, bu nedenle davacının iş akdinin geçerli nedenlerle feshedildiğini savunarak davanın reddini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının iş sözleşmesinin performansı nedeniyle feshedilmesine rağmen öncesinde savunması alınmadığı için feshin geçersizliğine, davacı tanıkları ve bununla örtüşen davalı tanıklarının beyanı ve dosya kapsamından davalı işyerinde halen sendikalı işçilerin bulunduğu, işverenin sendikalı oldukları için işçilere herhangi bir baskı yaptığına dair bir delil dosya sunulamadığı, davacı işçi tarafından feshin sendikal faaliyetle gerçekleştiği ispatlanamadığı gerekçesiyle sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Dosya içeriğine göre davacının iş sözleşmesi verimliliğine dayanılmasına rağmen, fesihten önce savunması alınmadığından, mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmesi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 19/2 maddesi uyarınca isabetlidir. Bu nedenle davalı temyizi yerinde görülmemiştir.
Davacı temyizi yönünden ise, işverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Dosya içeriğine göre 04/04/2014 tarihinde sendikaya üye olan davacının iş akdi hemen akabinde 29/04/2014 tarihinde feshedilmiştir. Davalı tanığı olarak dinlenen ve halen işyerinde çalışan ..., davalı işverenin, işyerinde sendika istemediğine dair beyanda bulunmuş, davacı tanığı olarak dinlenen ve halen işyerinde çalışan ....."un sendikalı olduğu için performansının düşük gösterildiğini ve kendisinin yaptığı işi işyerinde yapacak başka çalışan bulunmaması nedeniyle iş akdinin feshedilmediğini belirtmiştir. Bu somut maddi deliller karşısında, davacının iş akdinin sendikal faaliyette bulunması nedeniyle feshedildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece feshin sendikal nedene dayanmadığının kabulü isabetli değildir. Davanın sendikal tazminat yönünden de kabulü gerekir. 4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın tazminat miktarının sendikal fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 1 yıllık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 174,50 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.500 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak 10/06/2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.