3. Hukuk Dairesi 2017/7392 E. , 2017/17060 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki kiralananın tahliyesi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraflarca temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı ; 01.01.1996 başlangıç tarihli sözleşmeye göre 10 yıllık uzama süresinin bittiğini, davalıya ihtar gönderdiklerini buna rağmen taşınmazı tahliye etmediğini ileri sürerek, davalının kiralanandan tahliyesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı; derdestlik itirazında bulunmuş ve davanın sürede olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; derdestlik nedeni ile davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde; Kiralanan, niteliği itibariyle Türk Borçlar Kanununun konut ve çatılı iş yeri kiralarına ilişkin hükümlere tabidir. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 347. maddesi hükmü gereğince konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı, belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitiminden en az onbeş gün önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır. Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez. Ancak, on yıllık uzama süresi sonunda kiraya veren, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilir.
6101 sayılı Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanunu"nun Geçici 2. maddesinde bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce Türk Borçlar Kanununun 347. Maddesinin son cümlesinde öngörülen kira sözleşmelerinden on yıllık uzama süresi dolmamış olmakla birlikte geri kalan süre beş yıldan daha kısa olanlar hakkında, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıl, on yıllık uzama süresi dolmuş olanlar hakkında da yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl sonra uygulanacağı belirlenmiştir.
HMK"nın 114/1-ı maddesinde aynı davanın, daha önceden açılmış ve halen görülmekte (derdest) olması da dava şartları arasında düzenlenmiştir. Derdestlik; dava açılmasının usul hukuku bakımından ortaya çıkardığı
sonuçlardan biridir. Aynı konuda, aynı taraflar arasında, aynı dava sebebine dayanarak daha önce bir dava açılmış ve bu dava görülmekte ise, aynı konunun yeni bir dava konusu yapılması mümkün değildir. Çünkü; aynı konuda iki dava açılmasında davacının korunmaya layık bir menfaati yoktur. Daha önce HUMK m.187/4"de bir ilk itiraz olarak nitelenen bu husus HMK m. 114/1-ı hükmü ile dava şartı haline getirilmiştir.
Somut olayda; davada dayanılan ve hükme esas alınan 01.01.1996 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Mahkemenin red kararına gerekçe gösterdiği derdestlik itirazına konu ... Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2015/91 Esas sayılı davasında davacı, 25.07.2014 tarihli ihtara dayanarak 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 347. maddesi hükmü gereğince tahliye kararı verilmesini talep etmiş, ihtarnamenin tebliğ edilmediği gerekçesi ile Mahkemenin 20.10.2015 tarihli kararı ile davanın reddine karar verilmiş ve hüküm davacı tarafından temyiz edilmemiştir. Davacı 07.01.2016 tarihinde açtığı bu davada ise 29.07.2015 tarihli ihtara dayanarak 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 347. maddesi hükmü gereğince tahliye talep etmiştir. Her dava; açıldığı tarihte gerçekleşmiş koşullara göre incelenip, dava tarihi itibariyle sonuç doğuracak biçimde hükme bağlanacağından, davacının yeni kira dönemi için yeniden ihtar keşide ederek dava açması nedeniyle somut olayda iki dava arasında derdestlikten söz edilemez.
Bu durumda mahkemece işin esasına girilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde derdestlik nedeniyle davanın reddine karar verilmesi doğru değildir.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
2-Bozma nedenine göre davalının temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 05.12.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.