MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalı Kuruma ödenen sigorta primleri ile işsizlik sigorta primlerine ilişkin şimdilik 13.274.10 TL.’nin her aya ilişkin primin yatırıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren yasal faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacı şirkete ait 1094769 sicil numaralı işyeri dolayısıyla 01/03/2005- 31/12/2005 tarihleri arasında yemek ve yol yardımının prime esas kazanca dahil edilmesi nedeniyle fazladan ödedikleri prim miktarının yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile " 1- Davacı şirket tarafından 4.5892.02.02.10944769.006.07.95 SGK sicil no.su ile 01.03.2005-31.12.2005 tarihleri arasında iş yerinde çalışan sigortalılara ödenen yol-yemek yardımlarının 506 Sayılı Yasanın 77/2.maddesi gereğince sigorta primine esas kazanç niteliğinde olmadığının ve sigorta primine esas kazanca dahil edilmemesi gerektiğinin tespitine, 2-01.03.2005-31.12.2005 tarihleri arasında davacı tarafından işyerinde çalışan sigortalılara ödenen yol-yemek yarıdımları üzerinden haksız ve yersiz olarak alınan 13.274,10 TL sigorta primi ve işsizlik sigorta primlerinin kuruma yatırıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmasına," karar verilmiştir.
Uyuşmazlık, davacı işverence yol ve yemek parası olarak çalışanlarına yaptığı ödemelerin sigorta primine esas kazançlara dahil edilip edilmeyeceğine ilişkindir.
İhtilaflı dönemde yürürlükte olan 506 sayılı Yasanın 29.07.2003 tarih ve 4958 sayılı Yasanın 36. maddesi ile değişik 77/2. maddesinde “Şu kadar ki, ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kasa tazminatları, ayni yardımlar ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca miktarları yıllar itibariyle belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak kazançların aylık tutarının tespitinde nazara alınmaz. Bunların dışında her ne ad altında ödeme yapılırsa yapılsın tüm ödemeler prime tabi tutulur.” hükmü yer almaktadır.
506 sayılı Yasa’nın 77. madde 1. fıkrasında prim hesabı da göz önünde tutulacak kazançlar belirtilmiş, 2. fıkrasında ise bunun istisnaları gösterilmiştir. Fıkrada ifade edildiği biçimde sosyal amaçlı olarak veya işverenin yasa ve sözleşme dışında sigortalısına yaptığı yardım ve ödemeler prim hesabında nazara alınmazlar ve prime tabi tutulmazlar. Bu ödeme veya yardımlar ücret ve benzeri ödemelerden tamamen farklı nedenlere dayanırlar. İşin karşılığı olmaktan ziyade insani değer yargıları sonucu verilirler. Yasa bunları sayarak belirtmiştir. Bu yardımlar ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kasa tazminatları, ayni yardımlar, yemek, çocuk ve aile zamlarıdır.
Buna göre, sigortalılara yapılan yol yardımlarının tümü prime esas kazanca dahil edilemeyecektir. Ancak, yemek yardımları bakımından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca miktarları yıllar itibariyle belirlenen kısım prim matrahına dahil olmayıp bu miktarın üzerindeki yemek yardımının prim matrahına dahil edilmesi gerekmektedir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, 2005/6. ay ve öncesinin zamanaşımına uğradığı, 2005/6. ay sonrası için hesaplama yapıldığı belirtildiği halde hükümde 01/03/2005- 31/12/2005 tarihleri arası için karar verildiği belirtildiğinden gerekçe ve hüküm fıkrası arasında çelişki oluştuğu, ayrıca yol ve yemek yardımı ödemesine konu ihale sözleşmesinde iş süresi 303 gün olduğu ve 2006/1. aya ilişkin 1094769 sicil numaralı işyerinin ücret bordro icmali dosyada bulunmadığı halde bu aya ilişkin davacı şirkete ait başka sicil numaralı işyeri ücret bordrosuna göre hesaplama yapıldığı, yine bilirkişi raporundaki hesap yapılan dönemlere ait sigortalı sayısı ile kurum belgelerindeki prim hesabına katılan kişi sayısının uyumlu olmadığı, bu bakımdan, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli olmayan bilirkişi raporuna dayanılarak karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, bilirkişi raporunda dosyada bulunduğu belirtilmesine rağmen dosya içerisinde olmadığı anlaşılan 2006/1. aya ait davacı işveren tarafından ödenen primleri gösteren belge ve ücret bordro icmalinin dosya arasına alınmasını sağlamak, kurum belgelerindeki prim hesabına katılan kişi sayısı ile davacı şirketin sunduğu belgeler birlikte değerlendirilerek davacı şirketin ödediği yol ve yemek yardım miktarı ile prim kesintisi yapılan kişi sayısını netleştirmek, zamanaşımına uğrayan dönemin tespit edilmesi durumunda bu süreleri dışlamak, hüküm kurmaya elverişli ve ayrıntılı olarak düzenlemiş bilirkişi raporu almak ve sonucuna göre gerekçe ve hüküm çelişmeyecek şekilde infaza elverişli karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 30/04/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.