Danıştay 7. Daire 1997/2703 Esas 1998/3365 Karar Sayılı İlamı

Daire : YEDİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1998
Karar No : 3365
Esas Yılı : 1997
Esas No : 2703
Karar Tarihi : 19/10/998
KONUT YAPI KOOPERATİFİNDEKİ HİSSE, GAYRİMENKUL OLARAK TAPUYA TESCİL EDİLMEDİĞİNDEN, BU HİSSENİN ALACAK MAHİYETİNDE OLDUĞU VE 213 SAYILI KANUNUN 281.MADDESİNE GÖRE MUKAYYET DEĞERİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ GEREKTİĞİ HK.
... tarihinde vefat eden ...'ten mirasçılarına intikal eden kooperatif hissesine ilişkin olarak beyan edilen kıymetin düşük bulunması nedeniyle takdir komisyonu kararı ile belirlenen kıymet esas alınarak, mirasçılar adına salınan kusur cezalı veraset ve intikal vergisini; 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 10'uncu maddesinin (b) fıkrasından bahisle, olayda, 1990 yılında murisin hissesinin gayrimenkul olarak ... Yapı Kooperatifi adına tapuya kayıtlı arsa olduğu, bir başka deyişle hissenin rayiç değerinin gayrimenkulün emlak vergisi beyannamesinde bildirilen değerden ibaret bulunduğu sonucuna varıldığı; diğer taraftan, varislerin veraset ve intikal vergisi beyannamesinde beyan ettikleri değerin, kooperatifin bir hissesi için beyan edilen emlak (arsa) vergisi matrahından daha fazla olduğu; öte yandan, takdir komisyonunca takdir edilen kadar bir rayiç bedelin bulunduğunu, yani veraset ve intikal vergisine esas olacak matrahın takdir olunan değer kadar olduğunu kanıtlayacak nitelikte bir saptama yapılmaksızın matrah takdir edilmesinin yerinde görülmediği; belirtilen hususlar karşısında, takdir komisyonunca takdir edilen matrah üzerinden varisler adına yapılan cezalı tarhiyatta yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle terkin eden ... Vergi Mahkemesinin ... gün ve ... sayılı kararının; takdir komisyonunca tespit edilen matrah üzerinden salınan vergi ve kesilen cezada isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 10'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında; verginin matrahının, intikal eden malların Vergi Usul Kanununa göre bulunan değerleri olduğu belirtildikten sonra, 2'nci fıkrasında; mükelleflerin ilk tarhiyatta nazara alınmak üzere, verginin konusuna giren malları maddenin devamında belirtilen değerleme ölçülerinden faydalanarak, belirtilmeyenler bakımından, Vergi Usul Kanununun servetleri değerleme ile ilgili 3'üncü bölümündeki esaslara göre değerlemek ve beyannamelerinde göstermek zorunda oldukları hüküm altına alınmıştır.
Olayda, murisin ortağı bulunduğu yapı kooperatifine ait arsanın mülkiyetinin kooperatifin tüzel kişiliğinde olduğu ve bu yüzden mirasçılara, yanlızca kooperatifteki hissenin intikal ettiği, dosyanın incelenmesinden anlaşılmıştır. Kooperatif hissesi, ortaklıktan, inşaatın tamamlanıp ortaklara tesliminden önce, ayrılınması halinde, sahibine, ancak o ana kadar ödenenleri isteme hakkı veren bir alacak niteliğindedir. Alacakların değerlendirilmesi ise, yukarıda sözü edilen Vergi Usul Kanununun 281'inci maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddede, alacakların mukayyet değerle değerlendirilmesi hüküm altına alındığından, yapı kooperatifince murisin ölümü üzerine varislere bildirilen alacağın beyannamede mukayyet değeri üzerinden gösterilmesi yerindedir.
Bu itibarla kooperatifteki hissenin arsa hüviyetini taşıyan bir gayrimenkul olduğu ve emlak vergisine esas olan değerle değerlendirileceği gerekçesiyle tarhiyatı kaldıran mahkeme kararı sonucu itibarıyla yerinde görülmüştür.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddine; mahkeme kararının onanmasına, karar verildi.