Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrası, davalılar ... ve ...... Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı açısından pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine, diğer davalılar açısından davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar SGK Başkanlığı ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemece uyulan bozma ilamımızda, davalılardan ... yönünden davanın reddinin isabetli olduğu, davalı vakfın sorumluluğunun bulunmadığı ve iş ilişkisinin kurulduğu ..."nın işveren olarak çalışmalardan sorumlu olacağı hususları belirtilmiş, mahkemece bozma ilamı sonrası toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı nazarında, dava kısmen kabul edilerek, davalılar ... ve Silvan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davacının ... nezdinde 01/02/2005 - 31/01/2010 tarihleri arasında asgari ücret ile sürekli ve kesintisiz olarak çalıştığının tespitine, karar verildiği anlaşılmıştır.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez”. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Her ne kadar bozma sonrası mahkemece verilen karar gerekçesinde, davacının çalıştığı tespit edilen hizmet süresi bozma kapsamı dışında tutulduğundan, davacının hizmet süresine ilişkin olarak yapılan tespitin kesinleştiği belirtilmiş ise de, Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucu, gerçek işverenin ... olduğu saptanarak bozma kararı verildiğinden, ... yönünden hizmet süresine ilişkin olarak esasın yeniden incelenmesi gerektiği açıktır.
Yukarıda belirtilen tespitler nazarında yapılacak iş; dosyada yer alan tanık beyanları ve ücret ödemeleri de gözetilerek, çalışma günleri bakımından yarıyıl tatilleri ve yaz tatillerinde çalışıp çalışmadığı hususu da araştırılmak suretiyle, davacının çalışmasının niteliği ve süresi açıkça belirlenmeli, çalışmanın sürekliliği ile kısmi ya da tam gün olup olmadığı belirlenip tartışılarak, çalışmasının kısmi süreli çalışma olduğunun anlaşılması halinde; ihtiyaç duyulursa uzman bilirkişi görüşü de alınmak suretiyle, hükme konu dönem içinde bir günde kaç saat çalışmış olabileceği, haftalık ve aylık çalışma süreleri belirlenmeli ve yedibuçuk saat çalışma bir günlük çalışma hesabı ile kaç iş gününe karşılık olduğu hususu saptanarak, sigortalılık süresinin tespitine karar verilmeli, böylece uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
O hâlde, temyiz eden davalılar SGK Başkanlığı ve ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 29.09.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.