Karşılıksız çek düzenleme suçundan sanık ..."in, 5941 sayılı Çek Kanunu"nun 5/1 ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 52/2. maddeleri gereğince 2163 gün karşılığı 43.260,00 Türk lirası adli para cezası ile cezalandırılmasına, adli para cezasının anılan Kanun"un 52/4. maddesi uyarınca birer ay ara ile 2 eşit taksit halinde tahsiline dair Adana 4. İcra Ceza Mahkemesinin 17/10/2017 tarihli ve 2017/811 esas, 2017/717 sayılı kararı aleyhine, Adalet Bakanlığı"nın 20.12.2019 gün ve 16554 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 03.01.2020 gün ve KYB. 2019/135942 sayılı ihbarnamesi ile dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre,
1- Müştekinin 43.250,00 Türk lirası bedelli çekin süresi içerisinde bankaya ibrazına rağmen ödenmemesi nedeniyle şikâyetçi olması sonrasında, Mahkemesince yapılan yargılama neticesinde, adı geçen sanığın çek bedelinin karşılıksız kalan miktar olan 43.250,00 Türk lirasından az olamayacağından bahisle 2163 gün karşılığı 43.260,00 Türk lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiş ise de, 5941 sayılı Kanun"un 5/1. maddesinde yer alan, "(Değişik: 15/7/2016-6728/63 md.) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (…) az olamaz." şeklindeki düzenlemeye göre, anılan suça ilişkin kanun maddesinde hükmedilebilecek adlî para cezasının üst sınırının binbeşyüz gün adlî para cezası olarak belirlenmesi karşısında, sanık hakkında üst sınırı aşacak şekilde 2163 gün adlî para cezası uygulanmak suretiyle fazla ceza tayininde,
2- Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 08/04/2019 tarihli ve 2018/4527 esas, 2019/6821 karar sayılı ilamında " ...dosyada mevcut çek sureti üzerinde yapılan incelemede, muhatap bankanın her bir çek yaprağı için ödemekle yükümlü olduğu miktar düşüldükten sonra karşılıksız kalan miktar 158.590,00 TL olduğundan sanığın, neticeten 158.590,00 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına," ibaresi yazılmasına, hükmün B) bendinin diğer kısımlarının aynen bırakılmasına, infaza dair hükümlerin bu miktar üzerinden uygulanmasına..." şeklinde belirtildiği üzere, sanık hakkında bankanın kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktar düşüldükten sonra karşılıksız kalan çek bedeli kadar adli para cezasına hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesinde,
3- 5237 sayılı Kanun"un 52/4. maddesinde yer alan "(4) Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının hapse çevrileceği belirtilir." şeklindeki düzenleme nazara alınmadan hükmedilen adli para cezasının birer ay ara ile iki eşit taksitle ödenmesine karar verilmesinde,
İsabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla,
Gereği görüşülüp düşünüldü:
5271 sayılı CMK"nin "İstinaf istemi ve süresi" başlıklı 273. maddesinin 2. fıkrası;
"...(2) Hüküm, istinaf yoluna başvurma hakkı olanların yokluğunda açıklanmışsa, süre tebliğ tarihinden başlar..."
"Bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığının itiraz yetkisi" başlıklı 308/A maddesi;
"(1) Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kesin nitelikteki kararlarına karşı bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığı, re’sen veya istem üzerine, kararın kendisine verildiği tarihten itibaren otuz gün içinde kararı veren daireye itiraz edebilir. Sanığın lehine itirazda süre aranmaz. (Değişik cümleler:17/10/2019-7188/30 md.) Daire, mümkün olan en kısa sürede itirazı inceler ve yerinde görürse kararını düzeltir; görmezse dosyayı itirazı incelemek üzere ceza daireleri başkanlar kuruluna gönderir. Kurula gönderilen itiraz hakkında, kararına itiraz edilen dairenin başkanı veya görevlendireceği üye tarafından kurula sunulmak üzere bir rapor hazırlanır. (Ek cümleler:17/10/2019-7188/30 md.) Kurulun itirazın kabulüne ilişkin kararları, gereği için dairesine gönderilir. Kurulun verdiği kararlar kesindir. Dörtten fazla ceza dairesi olan bölge adliye mahkemelerinde Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından daire başkanları arasından belirlenen ve dört üyeden oluşan başkanlar kurulu bu incelemeyi yapar. Başkanlar kurulunun bu maddeye ilişkin çalışma usul ve esasları, Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenir."
Hükümlerini içermektedir.
Kanun yararına bozmaya konu dava dosyası incelendiğinde; sanık adına adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde olup olmadığı bilinmeyen bir adrese, mazbata üzerine tebliğ zorunluluğunu gösteren bir şerh olmaksızın çıkarılan gerekçeli karar tebligatının, ilk kez ve doğrudan 7201 sayılı Kanun"un 21/2. maddesine göre mahalle muhtarına teslim edilerek usulsüz biçimde tebliğ edildiği, bu durumun sonradan öğrenilmesi üzerine sanık müdafiince dosyaya vekaletname sunulduğu ve gerekçeli kararın tebliğ edilmesinin istendiği, gerekçeli kararın sanığın müdafiine 13.02.2018 tarihinde tebliğ edilmesi üzerine, sanık müdafiince 19.02.2018 tarihinde hükme karşı istinaf yoluna gidildiği, ilgili Bölge Adliye Mahkemesi 10. Ceza Dairesince sanık müdafiinin, tebliğden önce kararı UYAP sistemi üzerinden öğrendiği gerekçesiyle istinaf isteminin süresinde yapılmadığından reddine karar verildiği, bu karara karşı yapılan itirazın ise 11. Ceza Dairesince reddedildiği ve hükmün kesinleştirildiği görülmüştür.
5271 sayılı CMK"nin 309. maddesi gereği kanun yararına bozma olağanüstü kanun yoluna gidilmesi için bozulması istenen karar veya hükmün usulüne uygun şekilde kesinleşmesi gerekmektedir.
CMK"nin 273. maddesinde belirtildiği üzere, hükmün istinaf yoluna başvurma hakkı olan sanığın yokluğunda açıklanması karşısında, istinaf süresinin gerekçeli kararın tebliğ tarihinden başlayacağı açık olmakla; hükmün istinaf incelemesine tabi utulması gerekirken istinaf isteminin reddedilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı, bu hususta verilen kesin nitelikteki (merci) Adana Bölge Adliyesinin 11. Ceza Dairesi kararına karşı CMK"nin 308/A maddesince gerekli itiraz başvurusunun yapılması amacıyla dosyanın Adana Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi gerektiği anlaşılmakla,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği CMK"nin 309. maddesindeki şartları taşımadığından kanun yararına bozma talebinin REDDİNE, 24.03.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.