Davacı ... ile davalılar 1-... Tarım Makineleri Tic. Ltd. Şti. (Eski Ünvan: ... Tarım Makineleri Ltd. Şti.), 2-... Ambalaj Optik Otomotiv Tarım Makinaları Ltd. Şti. aralarındaki tazminat davasına dair Aksaray 1. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 17/02/2016 tarihli ve 2013/1017 E. -2016/112 K. sayılı hükmün onanması hakkında dairece verilen 06/10/2020 tarihli ve 2020/4290 E. -2020/5422 K. sayılı ilama karşı davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir.
Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalıların üretici/ithalatçı ve satıcısı oldukları 2012 model ... marka traktörü davalı ... Ambalaj Optik Otomotiv Tarım Makineleri Ltd. Şti.’den satın aldığını, traktörde teslim aldıktan kısa süre sonra arızalar oluşmaya başladığını, traktörün garanti süresi içerisinde 30-35 kere servise götürüldüğünü ve çok sayıda parçayla birlikte 4 defa şarj dinamosu ve 3 defa aküsü değiştirilmesine karşın arızaların tekrarladığını, bir yıl içerisinde aynı arızanın iki defadan fazla meydana gelmesinin yanı sıra farklı arızaların da altı defadan fazla meydana geldiğini, traktörden gerektiği şekilde yararlanamadığını ileri sürerek, dava konusu traktörün ayıplı olması nedeniyle iade edilerek, satış bedeli olarak ödenen 49.000 TL’nin teslim tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar; davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, 1.270,00 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş, kararın davacı ve davalı ... Tarım Makineleri Tic. Ltd. Şti. tarafından temyiz edilmesi üzerine, davalı ... Tarım Makineleri Tic. Ltd. Şti.’nin temyiz dilekçesinin reddi ile hükmün onanmasına karar verilmiş, karara karşı davacı taraf karar düzeltme talebinde bulunmuştur.
1- Dosyadaki yazılara mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre HUMK"nun 440. maddesinde sayılan nedenlerden hiçbirine uygun olmayan davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan karar düzeltme isteklerinin reddi gerekir.
2- Davacı eldeki dava ile, davalıların satıcısı ve üretici/ithalatçısı olduğu traktörde imalat hatası bulunduğunu ileri sürerek, satış bedelinin iadesini talep etmiş; Mahkemece 13.01.2016 havale tarihli bilirkişi raporu dikkate alınarak, traktörde imalat hatasının yanı sıra kullanım hatasının da bulunduğu, traktörün davalılara iadesi ile ödenen bedelin tamamının davalılardan talep edebilmesi için tüm arızaların üretimden ve davalıların kusurundan kaynaklanması gerektiği, davacının araçtan elde ettiği menfaatin 49.900 TL olarak belirlendiği, buna göre davacının
traktörün satış bedelinin iadesini talep hakkının olmadığı, ancak davacının yüzde elli oranında kusurlu olduğu dikkate alınarak, davalıların traktörün arızalarının giderilmesi için serviste kaldığı sürelerde traktörün kullanılamamasından doğan zararının yarısından sorumlu olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Somut olayda, Mahkemece üç makine mühendisinden alınan 26.02.2015 tarihli bilirkişi raporu ile 18.06.2015 tarihli ek raporda, çalışır durumda olmayan traktörün yağ kaçırdığı, aracın parçalarının ve gövdesinin önemli derecede paslandığı, traktörde ortaya çıkan arızaların imalat hatası kaynaklı olduğu ve kullanımdan kaynaklanmadığı belirtilmiş; itiraz üzerine yeni bir bilirkişi heyetinden alınan 13.01.2016 tarihli raporda; mevcut arızaların %25’inin traktörün fabrika çıkışından kaynaklı, %25’inin aracın tamiratı sırasında orijinalliğinin bozulmasına müsaade eden ve davacıyı uyarmayan ve bilgilendirmeyen bayiden kaynaklı, geriye kalan %50’sinin ise aracı uygun şartlarda kullanmak konusunda gerekli özeni göstermeyen davacıdan kaynaklı olduğu tespit edilerek, davacının aracı kullanarak elde ettiği menfaat ile aracın serviste kaldığı süre boyunca mahrum kaldığı kazanç kaybı belirlenmiş; Mahkemece, 13.01.2016 tarihli bilirkişi raporunun, raporda dinlenen tanık beyanlarını dikkate alınması ve davacının dava konusu traktörü kullanarak elde ettiği menfaat ile traktörün serviste kaldığı sürede yoksun kaldığı kazanç kaybının tespit edilmesi sebebiyle hükme esas alındığı belirtilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 266. maddesi hükmüne göre, çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren konularda bilirkişi oy ve görüşünün alınması zorunludur. Genel hayat tecrübesi ve kültürünün sonucu olarak herkes gibi hakimin de bildiği konularda bilirkişi dinlenmesine karar verilemeyeceği gibi, hakimlik mesleğinin gereği olarak hakimin hukuki bilgisi ile çözümleyebileceği konularda da bilirkişi dinlenemez. Her halde seçilecek bilirkişinin mesleği itibarıyla konunun uzmanı olması gerekir.
HMK’nun 281. maddesinde, tarafların, bilirkişi raporunda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilecekleri; mahkeme, bilirkişi raporundaki eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya açıklığa kavuşturulmasını sağlamak için, bilirkişiden ek rapor alabileceği; ayrıca gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse, yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla, tekrar inceleme yaptırabileceği açıklanmıştır.
Bilirkişiler, raporlarını hazırlarken raporun dayanağı olan somut ve özel nedenleri bilimsel verilere uygun olarak göstermek zorundadır. Bilirkişi raporu aynı zamanda Yargıtay denetimine de elverişli olacak şekilde bilgi ve belgeye dayanan gerekçe ihtiva etmelidir. Ancak bu şekilde hazırlanmış raporun denetimi mümkün olup, hüküm kurmaya dayanak yapılabilir.
Bilirkişi raporu kural olarak hâkimi bağlamaz. Hâkim, raporu serbestçe takdir eder. Hâkim, raporu yeterli görmezse, bilirkişiden ek rapor isteyebileceği gibi gerçeğin ortaya çıkması için önceki bilirkişi veya yeniden seçeceği bilirkişi vasıtasıyla yeniden inceleme de yaptırabilir. Bilirkişi raporları arasındaki çelişki varsa hâkim çelişkiyi gidermeden karar veremez.
Hal böyle olunca eldeki dosyada bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderilmeden, soyut gerekçeler ile 13.01.2016 tarihli bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm tesis edilmesi doğru görülmemiştir. O halde, mahkemece; önceki bilirkişiler dışında oluşturulacak üç kişilik uzman bilirkişi kurulundan, dosya kapsamında alınan tüm raporlar arasındaki çelişkileri giderecek şekilde, somut verilere dayalı, gerekçeli, taraf ve Yargıtay denetimine elverişli bilirkişi raporu alınıp, dava
konusu traktörde tespit edilen arızaların imalat veya kullanıcı hatasından kaynaklanıp kaynaklanmadığı tereddütte yer bırakmayacak şekilde tespit edilerek, hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Hükmün bu nedenle bozulması gerekirken zuhulen onandığı anlaşılmakla davacının karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 06.10.2020 tarih, 2020/4290 Esas, 2020/5422 Karar sayılı onama ilamının kaldırılarak mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
3- Davalı ... Tarım Makineleri Tic. Ltd. Şti.’nin temyizi yönünden; 14.7.2004 günlü ve 5219 sayılı yasa ile HUMK.nun 427/2 maddesindeki temyiz ile ilgili parasal sınır 1.000.000.000 TL, 5236 sayılı yasanın 19. maddesi uyarınca 01.01.2016 tarihinden itibaren 2.190,00 TL"ye çıkarılmıştır. Anılan yasada derdest davalar yönünden ne şekilde uygulanacağı yönünde açık bir uygulama hükmü bulunmamakta ise de Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 23.2.2005 gün ve esas 2005/13-32, karar 2005/85 sayılı kararı uyarınca yerel mahkemelerce kurulan hükümlerin temyizinin ve temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay daireleri ya da Hukuk Genel Kurulunca verilen kararlara karşı karar düzeltme yoluna gidilmesi durumunda temyiz ya da karar düzeltme istemi hangi karara yönelik ise, o karar tarihinde yürürlükte bulunan kanun hükmünün esas alınacağı belirtilmiştir. Davalı tarafından temyiz edilen bölüm karar tarihi itibariyle 2.190,00 TL"yi geçmediğinden HUMK.nun 5219 sayılı yasa ile değiştirilen 427. maddesinin 2.fıkrası gereğince davalının temyiz hakkı bulunmamaktadır. O nedenle miktar itibariyle kesin olan karara ilişkin temyiz dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacının sair karar düzeltme taleplerinin reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle davacının karar düzeltme talebinin kabulü ile, Dairemizin 06.10.2020 tarih, 2020/4290 Esas, 2020/5422 Karar sayılı ilamının kaldırılmasına ve mahkeme kararının davacı yararına BOZULMASINA, 3. bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Tarım Makineleri Tic. Ltd. Şti.’nin temyiz dilekçesinin reddine, 113,30 TL peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 14/10/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.