MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada ... 7. Asliye Ticaret Mahkemesi"nce verilen .../04/2015 gün ve 2014/951 - 2015/288 sayılı kararı onayan Daire"nin 18/04/2017 gün ve 2015/14094 - 2017/2215 sayılı kararı aleyhinde davalı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği de anlaşılmış olmakla, dosya için düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, davalının feshi ile taraflar arasındaki acentelik ilişkisinin sonlandığını, acentelik sözleşmesinde akdin tek taraflı olarak feshedileceği bildirilmiş ise de ..."ye göre ... aylık bildirim süresinin acentenin zararına düzenlendiğini, bu düzenlemenin geçersiz olduğunu ileri sürerek sözleşmenin haksız feshi nedeniyle Yasada düzenlenen denkleştirme hakkı gereği yoksun kalınan kazancın tazminine ve ek performans sözleşmesi uyarınca ek komisyon bedelinin tazminine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece tüm dosya kapsamına göre, davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın davalı vekilince temyizi üzerine karar Dairemizce onanmıştır.
Davalı vekili, bu kez karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin HUMK 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirisini ihtiva etmeyen karar düzeltme isteğinin reddi gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davalı vekilinin karar düzeltme isteğinin HUMK 442. maddesi gereğince REDDİNE, aşağıda yazılı bakiye 27,... TL karar düzeltme harcının ve 3506 sayılı Yasa ile değiştirilen HUMK 442/.... maddesi hükmü uyarınca takdiren 389,49 TL para cezasının karar düzeltilmesini isteyen davalıdan alınarak Hazine"ye gelir kaydedilmesine, .../02/2019 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY

Dava, davacı acentenin denkleştirme (portföy) tazminatı ve ek komisyon alacağının tahsili istemlerine ilişkindir.
Mahkemece ....1.2015 tarihli bilirkişi raporu benimsenmek suretiyle, davalı ... şirketinin taraflar arasındaki sözleşmeyi feshinin haklı nedenlere dayanmadığı, bu nedenle 5.369,82 TL denkleştirme tazminatı ile 11.931,43 TL ek komisyon alacağının davalıdan tahsili gerektiği yolundaki kararına yönelik davalının temyiz başvurusu reddedilerek karar onanmış, davalı vekilince bu kez karar düzeltmesi isteminde bulunulmuştur.
Yerel mahkemenin feshin haklı nedenlere dayanmadığı, bu nedenle de denkleştirme tazminatı ödenmesi gerektiği yolundaki gerekçesi ve bu yolda tesis ettiği hüküm usul ve yasaya uygun olup bu talepler bakımından kararın onanmış olmasında da bir isabetsizlik görmüyorum.
Ancak, davalı acentenin ek komisyon isteminin haklı nedenlere dayalı olmadığı kanısındayım. Şöyle ki, davacının ek komisyon alacağına yönelik olarak taraflar arasında akdedilen ....11.2011 tarihli Ek Sözleşmenin .../.... maddesinde, bu komisyonun ödenmesi için .../.... maddede belirtilen ve dosya kapsamı uyarınca gerçekleştiği anlaşılan diğer koşulların yanında, acentenin prim ödemeleri bakımından 6. ve .... aylar itibariyle karşılığa düşmemiş olması (tahsil ettiği primlerin tümünü sigorta şirketine aktarmış olması hali), karşılığa düşmemesi için acentenin her türlü önlemi alması gerektiği öngörülmüştür. Toplanan delillerle davacı acentenin bu dönemler itibariyle sözleşme hükmünde belirtilenin hilafına karşılığa düşmüş bulunduğu, bir başka söyleyişle davacının davalıya aktarılması gereken prim borçları bulunduğu ve yekun tuttuğu anlaşılmıştır. Keza mahkemece alınan tüm bilirkişi raporlarında da, davacı acentenin konuya ilişkin bilgisiyar programı marifetiyle karşılığa düşüp düşmediğini anlayabilecek durumda bulunduğu da belirtilmektedir.
Bu durumda davacı acentenin, sözleşmede öngörülen olumlu koşulların varlığı, olumsuz koşulların ise bulunmaması halinde ek komisyona hak kazanacağı tabiidir. Öngörülen olumlu yahut olumsuz koşullar, davacının akidine karşı edim yükümlülüğünü oluşturmakta olup davalının ek komisyon ödeme yükümlülüğü davacının edimini yerine getirip getirmemesine bağlı olarak doğacak yahut doğmayacaktır. Ortada davalı sigortacının şartın tahakkukunu dürüstlük kurallarına aykırı düşecek şekilde önlemesi ve/veya geciktirmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Davacının sözleşme hükmüne göre olumlu koşulların varlığına rağmen prim karşılığına düşmüş bulunması nedeniyle üzerine düşen edimi yerine getirmediği ve bu durumda da sözleşmeye göre ek komisyon ödenmesini talep edemeyeceği açıkça anlaşılmaktadır. Bir başka söyleyişle, kendi edimini yerine getirmeyen sözleşme tarafının, karşı tarafın edimini kısmen yahut tamamen talep etmesi mümkün değildir. Hal böyle olmakla birlikte, yerel mahkemece, hukuksal nedenleri de açıklanmayan son iki bilirkişi raporundaki görüş benimsenmek suretiyle, acentenin karşılığa düşmesinde davalının “müterafik” kusurlu olduğunu kabul ile bir miktar ek komisyonun tahsiline hükmetmiş olması doğru olmamıştır.
Bu nedenlerle, davalı yanın karar düzeltme isteminin bu cihetten kabulü ile yerel mahkeme kararının açıklanan nedenle bozulması düşüncesinde olduğumdan, Dairemiz çoğunluğunun aksi yöndeki kararına katılamıyorum.