20. Hukuk Dairesi 2020/2108 E. , 2020/2367 K.
"İçtihat Metni"
İtirazın iptali istemine ilişkin olarak açılan davada ....... Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir.
.....Mahkemesince, davalı ile davacı şirket arasındaki sözleşme gereği takibe konu borcun para borcu olduğu, davacının dava konusu borcun karşılığı hizmeti tekel olarak yürüttüğü, davalı tüketicinin sözleşme serbestisi tam olarak mevcut olmadan günlük hayatını idame ettirebilmek için sözleşmenin tarafını ve içeriğini seçme hakkı bulunmadan yapmış olduğu işlemin .......ve hukuk sistemimize göre tam olarak sözleşme kabul edilerek; TBK"nın 89. ve HMK"nın 10. maddesi gereğince davacı tekel şirketin yerleşim yerinin bulunduğu mahkemeyi yetkili kabul etmek hukuka ve dava konusu hizmeti tekel durumundaki davacı şirketten almak zorunda olan davalı yönünden hakkaniyete açıkça aykırı olacaktır. Ayrıca dava konusu bu işlem sözleşme kabul edilecek olsa dahi; nevi şahsına münhasır bu sözleşmenin ifa yerinin ihlalli geçişin yapıldığı bahsedilen........ otoyolu ödeme noktası olması gerekeceği ve HMK"nın 10. maddesine göre davacının bu bölgenin adli yönden bağlı olduğu mahkemede dava açabileceği yönünde değerlendirme yapılabilecektir. Ancak bu görüşlerin aksi yönde TBK"nın 89. maddesinin katı bir şekilde somut uyuşmazlığa da uygulanarak HMK."nın 10. maddesine göre........ mahkemelerinin yetkili kabul edilmesi, tekel durumundaki davacı şirketin ülke geneli bir hizmeti tüketicilere sağladığı düşünülürse, olası bir uyuşmazlıkta tüm ülkedeki tüketicilerin davacı şirketle ihtimali takip ve davalarını Ankara"dan takip etmek zorunda kalabileceklerinin kabulü anlamına geldiği ve bu durumun davacı tekel şirket lehine dengesizliğe ve olası davalı tüketicilerin, adil yargılanma ve mahkemeye ulaşma haklarının zedelenmesine ve HMK"nın 27. maddesi ve gerekçesi dikkate alınarak hukuki dinlenilme hakkı ve "silahların eşitliği ilkesi" nin ihlaline sebep olabileceği izahtan varestedir. Tüm bu nedenlerle davalının ikamet adresinin ......olduğu, işbu uyuşmazlık yönünden ........yukarıda belirtilen açıklamalar neticesinde yetkisiz olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir.
........ ise, somut olay üzerinde yapılan incelemede davacı alacaklı olduğunu iddiasıyla.....takip başlattığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İtirazın iptali davaları, icra takibine sıkı sıkıya bağlı davalardandır. İtirazın iptali davasında yetkili icra dairesinde yapılmış bir icra takibi dava şartıdır.
İcra takibinde yetki kurallarının düzenlendiği 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu"nun 50 nci maddesinin birinci fıkrasına göre “Para veya teminat borcu için takip hususunda Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun yetkiye dair hükümleri kıyas yolu ile tatbik olunur.” 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 5"inci maddesinde de, diğer kanunlarda yer alan yetkiye ilişkin hükümlerin saklı olduğu belirtilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 6. maddesi gereğince bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı Kanunun 10. maddesinde sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca BK"nın 73. (6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 89.) maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir.
Somut olayda, davacı şirketin ticaret sicil kayıtlarında yer alan.......olduğundan ve davacı tercih hakkını bu yönde kullandığından, uyuşmazlığın ...görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince .....ahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 02/07/2020 gününde oy birliği ile karar verildi.