14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 09.01.2001 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan muhakeme sonunda; davanın kabulüne dair verilen 27.05.2015 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 05.11.2019 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı ... vekili Av. ... ile karşı taraftan davacılar vekili Av. ..., davalı ... vekili Av. ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen tarafların sözlü açıklamaları dinlenildi. Duruşmanın bittiği bildirildi. Eksiklik sebebiyle dosyanın mahalline iadesine karar verildi. Eksiklik giderildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KA R A R
Davacı vekili, davacı...’ün, tapunun 10 sıra numarasına kayıtlı dava konusu taşınmazları 07.07.1965 tarih ve 74 yevmiye numaralı işlemle... mirasçıları olan ... ve Hatice Yüncü’den itiraz davasının bütün hüküm ve neticeleriyle birlikte satın aldığını, ... Kadastro Mahkemesi’nin 1978/36-1983/88 E. K. sayılı Kararında dava konusu yerin davalılar adına tescil edildiğini belirterek davacının aldığı miktar kadar davalıların tapu kaydının iptaliyle davacı adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, davalı olarak gösterilen ...’nün yaklaşık 20 yıl önce vefat ettiğini, taraflar arasında imzalanan satış vaadi sözleşmesinde en geç 10 gün içinde kati satışın yapılması kararlaştırıldığını, 10 yıllık zamanaşımı dolduğunu, dava konusu taşınmazların ... Kadastro Mahkemesinin 1978/36 Esasına kayıtlı dosyada da dava konusu olduğunu, davacılarının Maliye Hazinesi,... ve 3. kişiler olduğunu ve davalılar adına yapılan tespite itiraz ettiklerini, davacının bu taleplerini o davada da ileri sürdüğünü, karar davalıların lehine çıktığını ve kesinleştiğini, kesin hüküm sebebiyle de davanın reddinin gerektiğini, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/279 ve 1996/298 E. sayılı dosyalarında benzer taleplerle açılan davaların kesin hüküm sebebiyle reddedildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Kaynağını Borçlar Kanununun 22. maddesinden alan taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri, Borçlar Kanununun 213. maddesi ile Türk Medeni Kanununun 706. ve Noterlik Kanununun 89. maddesi hükümleri uyarınca noter önünde re’sen düzenlenmesi gereken, bir başka anlatımla geçerliliği resmi şekil şartına bağlı kılınan, tam iki tarafa borç yükleyen ve kişisel hak sağlayan sözleşme türüdür. Vaat alacaklısı, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile mülkiyet devir borcu yüklenen satıcıdan edim yerine getirilmediğinde Türk Medeni Kanununun 716. maddesi uyarınca açacağı tapu iptali ve tescil davasında borcun hükmen yerine getirilmesini isteyebilir.
Somut olaya gelince; davalı tarafça davaya konu taşınmazların ... Noterliği’nin 28.03.1964 tarihli satış vaadi sözleşmesine konu edildiği, sözleşmenin 07.07.1965 tarih ve 74 yevmiye numaralı işlemle ifa edildiği, bu durumun da ... Kadastro Mahkemesinin 1978/36 Esas, 1983/88 Karar sayılı dosyasında gözetilerek karar verildiği iddia edilmektedir. Ancak mahkemece davalı tarafın iddiaları araştırılmadan karar verildiği anlaşılmaktadır. O halde mahkemece yapılması gereken iş; ... Kadastro Mahkemesinin 1978/36 Esas, 1983/88 Karar sayılı dosyasının tümü incelenerek davaya konu ... Noterliği’nin 28.03.1964 tarihli satış vaadi sözleşmesinin hükme esas alınıp alınmadığı belirlenmelidir. Kadastro Mahkemesinin 1978/36 Esas, 1983/88 sayılı Kararında davacı İbrahim Gök veya mirasçıları lehine kurulan tescil hükmünün ... Noterliği’nin 28.03.1964 tarihli satış vaadi sözleşmesine dayandığının anlaşılması halinde taraflar arasında kesin hükmün varlığının tartışılması gerekir. Davacı İbrahim Gök veya mirasçıları lehine kurulan tescil hükmünün satış vaadi sözleşmesine dayanmadığının anlaşılması halindeyse de tarafların diğer iddialarının araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 2.037 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalı ...’ye verilmesine, peşin yatırılan temyiz harcının yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.06.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.