MAHKEMESİ : Vezirköprü 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 19/07/2013
NUMARASI : 2012/198-2013/649

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 09.04.2012 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 19.07.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı H.. D.. vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R
Dava, TMK"nın 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 127 parsel sayılı taşınmaz lehine 128 ve 487 parsel sayılı taşınmazlar üzerinden geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı H.. D.. vekili temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
TMK"nın 747/2. maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Somut olaya gelince; yapılan keşif sonucu alınan 24.04.2012 tarihli fen bilirkişi raporunda üç ayrı geçit alternatifi gösterilmiştir. Üzerinde daha evvel 128 parsel sayılı taşınmaz lehine geçit irtifakı kurulu olan 487 parsel sayılı taşınmazda sarı işaretli güzergah üzerinden geçit irtifakı kurulması fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesine de uygun düşmektedir. Ayrıca davalı H.. D.. vekili 27.06.2013 tarihli celsede, üçünçü alternatiften geçit kurulması halinde geçit bedeli talep etmeyeceklerini belirtmiştir. Bilirkişi raporunda da bu alternatifin 128 parsel sayılı taşınmaz üzerinde kurulacak E işaretli kısmının zeminde bir bölümünün fiilen yol olduğu da belirtilmiştir. Bu itibarla davacı taşınmazı lehine, davacının 127 parsel sayılı taşınmazının güneybatı köşesinden başlayarak 128 parsel sayılı taşınmaz üzerinde E işaretli yerin bir kısmından ve 487 parsel sayılı taşınmazda A işaretli yerden geçerek ana yola kesintisiz bir şekilde bağlanacak şekilde geçit hakkı kurulup kurulamayacağı değerlendirilmelidir.
Mahkemece, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı H.. D.. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 05.05.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.