3. Hukuk Dairesi 2012/23826 E. , 2013/5888 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE ... MAHKEMESİ
Davada, 369.283 TL ecrimisil ve 53.745,94 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 422.759,... TL"nin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Hükmün temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması davalı vekili tarafından istenilmekle; taraflara yapılan tebligat üzerine duruşma için tayin olunan günde davacı vekili Av. ... .... ile davalı vekili Av. ...geldi. Gelen taraf vekillerinin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin karara bağlanması için belirlenen güne dosyanın bırakılması uygun görüldü.
Belirli gün ve saatte dosyadaki bütün kâğıtlar okunarak, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili dilekçesinde; taraflar ile dava dışı kardeş ...’nın paydaşı bulunduğu dört adet taşınmazın ve müvekkilinin maliki bulunduğu bir adet taşınmazın davalı tarafından kiraya verildiğini, ancak davalının müvekkilinin payına düşen kira gelirini ödememesi nedeniyle taraflar arasında niza çıktığını ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 03.08.2005 ila 03.08.2010 tarihleri arasındaki dönem için şimdilik 369.283 TL kira alacağı ve dava tarihi itibariyle işlemiş 53.475,94 TL faiz olmak üzere toplam 422.759,... TL nin, kira alacağına dava tarihinden işleyecek yasal faiz ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazların müvekkili tarafından kiraya verildiği yönündeki iddianın doğru olduğunu, ancak davacının payına düşen kira gelirinin eksiksiz olarak ödendiğini savunarak; davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; davaya konu taşınmazlardan ..... ..... Sokakta bulunan taşınmazın dava dışı kardeş ...’nın oğlu tarafından kiraya verildiği, ancak diğer taşınmazların davalı tarafından kiraya verilerek kullanılmak suretiyle gelir elde edildiği ve elde edilen kira gelirinden davacıya payı oranında ödeme yapıldığının ispat edilemediği, buna göre davacıya ait taşınmaz ile tarafların paydaşı olduğu üç adet taşınmazdan elde edilecek kira gelirini belirleyen ........2011 tarihli bilirkişi raporu ile
raporu teyit eden 05.04.2012 tarihli bilirkişi raporuna göre davacının 321.900 TL kira geliri talep edebileceği, ancak davalının dava tarihinden önce temerrüde düşürülmemesi nedeniyle işlemiş faiz talebinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 321.900 TL nin dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre; davalı tarafın tüm, davacı tarafın ise sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak, ........1950 gün ve .../... sayılı ... İçtihadı Birleştirme Kararı’nda “Başkasının gayrimenkulünü haksız olarak zapt edip kullanmış olan kötü niyetli kimsenin o gayrimenkulü haksız olarak elinde tutmuş olmasından doğan zararları ve elde ettiği veya elde etmeyi ihmal eylediği semereleri tazminle mükellef olduğu” sonucuna varılmıştır.
Nihayet ........1958 gün ve .../... sayılı ... İçtihadı Birleştirme Kararı ile de ecrimisil, tazminat olarak nitelendirilmiştir. Bu kararın gerekçesinde ecrimisil davalarının Türk Kanunu Medenisi’nin 908. maddesine (TMK. md. 995) dayanan bir tazminat davası olduğu belirtilmiştir.
Bu tür davalarda hâkim, gerçek ecrimisil miktarını tayin ve tesbit edebilmek için resen hareket etmek zorundadır. Bu doğrultuda yerleşen dairemiz uygulamasına göre, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde; öncelikle taraflardan emsal göstermeleri istenmek suretiyle benzer yerlerin kira sözleşmeleri getirtilmeli, sonrasında bilirkişi kurulu ile birlikte davaya konu taşınmaz ve emsaller incelenmeli, taşınmazın büyüklüğü ve çevre özellikleri de nazara alınarak dava konusu ilk dönemde arsa olarak serbest koşullarda getirebileceği kira parası rayice göre belirlenmeli, sonraki dönemler için ise, ilk dönem için belirlenen miktara ....tarafından yayımlanan.....artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak koşuluyla ecrimisil hesabı yapılmalıdır.
Hükme esas alınan ........2011 tarihli ve 05.04.2012 tarihli iki ayrı bilirkişi raporunda da; yukarıda açıklanan yerleşmiş ilke gözetilmemiş, diğer bir anlatımla emsal kira sözleşmeleri incelenmeden taşınmazların yapısal ve çevresel özellikleri, ekonomik koşullar gibi soyut nedenlerden söz edilmek suretiyle ecrimisil hesabı yapılmıştır. Raporlar bu haliyle eksik olup, hüküm kurmaya yeterli değildir.
Bundan ayrı, ecrimisil davalarında; her yıl ve dönem için belirlenen ecrimisile o yıl veya dönem sonundan (tahakkuk tarihinden) itibaren faize hükmedilmesi gerekir. Somut olayda ise, davacı tarafın istemi bu yönde olmasına rağmen, mahkemece faize dava tarihinden hükmedilmesi de doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK. nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, ... duruşmasında vekili aracılığı ile temsil edilen davacı için duruşma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre takdir edilen 990 TL vekâlet ücretinin davalı taraftan alınıp davacı tarafa verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden tarafa iadesine, 08.04.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.