MAHKEMESİ :ASLİYE ... MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen tazminat davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması davalı vekili tarafından istenilmekle; taraflara yapılan tebligat üzerine duruşma için tayin olunan günde temyiz eden davalı Vek.Av.... ..... geldi. Aleyhine temyiz olunan davacı Vek.Av.... geldi. Gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra nevakısın giderilmesi bakımından dosya mahalline geri çevrilmiş, bu kez yeniden gelmekle; belli gün ve saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü.


Y A R G I T A Y K A R A R I


Davacı vekili dilekçesinde; müvekkili ...... .....ve ..... ile davalı Valilik arasında 2000 yılında yapılan protokol başlıklı sözleşme ile .....İlçesinde davalıya ait 855 parselde kayıtlı 31.500 m²"lik arsanın müvekkili tarafından klüp bina tesisleri yapılması ve bedelsiz olarak ... yıllık kullanmak üzere müvekkiline tahsis ve devredildiğini, protokol gereği müvekkili tarafından arsa üzerinde %32,30 oranında tesisler (imalatlar) yapıldığını, bu şekilde davacı müvekkilinin imalatları yapmaya ve faaliyetlerine devam ederken, davalı tarafından sözleşmenin haksız olarak feshedildiğini ve dava konusu yerin davacı müvekkillerinin yapmış olduğu imalatlarla (muhtesatlarla) birlikte üçüncü kişiye ihale ile satıldığını, davalının sebepsiz zenginleştiği ileri sürülerek, dava ve ıslah dilekçesinde ....037,857 TL nin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı cevabında; davanın zamanaşımına uğradığını, protokol gereği davacının tesisleri (inşaatları) teslimden itibaren iki yıl içerisinde tamamlamadığını, ayrıca ücretli olarak davacı tarafından tesislerde at biniciliği yaptırıldığı ve lokanta işleterek ticari faaliyette bulunduğunu, bu nedenle tahsis amacına aykırı faaliyette bulunulduğundan, feshin haklı olduğu ileri sürülerek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
.
Mahkemece; davacının tahsis amacına aykırı faaliyette bulunduğunun davalı tarafından ispat edilemediğini, protokole göre; hafriyatın davalı idare tarafından yapılmasına muteakiben, iki yıllık inşaat bitirme süresinin başlayacağını, davalı idarenin hafriyat işlerine başladığını ispatlayamadığını, bu nedenle de iki yıllık sürede inşaatın tamamlanmadığına ilişkin davalı savunmasının yerinde olmadığını, sözleşmenin davalı tarafından haksız olarak feshedildiğini, fesih sonucunda davalı idarece dava konusu taşınmazın davacı tarafından yapılan muhtesatlarla birlikte ....kişiye satıldığını, tesbit bilirkişi raporu ve mahallinde yapılan keşif sonucu düzenlenen teknik bilirkişi heyeti raporuna göre davacının yapmış olduğu imalatların değerlerinin 581.160 TL olduğunu, davalının bu bedel kadar sebepsiz zenginleştiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 581,160 TL nin davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak, taraflar arasındaki protokolün davacı kulubün mükellefiyetleri başlıklı a) bendinde; "Projeye uygun inşaat yapmak" görevi bulunmaktadır.
Dosya içerisindeki..... Başkanlığının İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün ........2009 tarihli cevabında, dava konusu taşınmazların imar durumu ve ruhsatı bulunmadığı bildirilmiştir.
3194 Sayılı İmar Kanunu"nun .... maddesi gereğince, aynı Kanun"un 26. maddesinde gösterilen istisnalar dışında kalan tüm yapılar, belediyeler veya ilgili idarelerden alınacak ruhsata tabidir. Ruhsatsız yapılan yapılar ile ruhsatına tamamen aykırı yapılan yapılar “kaçak” yapı; ruhsatına kısmen aykırı olarak yapılan yapı ise “kısmi kaçak” yapı sayılır. Bu durumdaki yapılar için belediyece ya da ilgili idarelerce 3194 Sayılı Yasa"nın 32. maddesi hükmü uyarınca “Yapı Tatil Tutanağı” düzenlenir ve aynı Yasa"nın 42. maddesi hükmü gereğince de ceza yaptırımı uygulanır. Tamamen ya da kısmen kaçak yapılan yapılar, emredici ... kuralları içeren 3194 Sayılı İmar Yasa"sı hükümlerine uygun hale getirilmesi durumunda “Yasal Yapı” niteliğini alır. Kaçak yapı tamamen, kısmi kaçak yapı ise, kısmen yasal hale getirilmiş olmadıkça ekonomik değer ifade etmeyeceğinden yapıyı yapan, bu nitelikteki yapılar için yaptığı iş bedelini talep edemez. Yapının yasal hale getirilmesi olanaklı ise, esasen yüklendiği edimin kapsamında olduğundan mahkemece, davacıya inşaatın yasal hale getirilebilmesi amacıyla tüm yasal işlemleri yapabilmesi için yetki ve yeterli süre verilmesi gereklidir.
Somut olayda ise; mahkemece, yukarıda açıklanan hususlar gözetilmeden ve yapının yasal olup olmadığı ve yasal değilse yasal hale getirilmesi sağlanmadan davacının yaptığı iş bedelinin, bilirkişi incelemesiyle tespit edilerek davalıdan tahsiline karar verilerek eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.

Mahkemece yapılacak iş; yukarıda açıklanan hususlar gözetilerek, davacı tarafından yapılan inşaatın yasal hale getirilmesinin olanaklı olup olmadığının Mezitli Belediye Başkanlığı"ndan sorulması ve belediye işlem dosyasının getirilmesi belediyece inşaatın yasal hale getirilmesinin mümkün olduğunun bildirilmesi halinde, gereken işlemleri yapabilmesi için davacıya yetki ve yeterli süre verilmeli; yapının yasal hale getirilmesi durumunda da uzman bilirkişi kurulu aracılığıyla yerinde inceleme yaptırılarak inşaat bedelleri belirlenerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA,... duruşmasında vekille temsil edilen davalı taraf için duruşma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre takdir edilen 990 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı tarafa verilmesine

ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, ....04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.