Danıştay 6. Daire 2016/10448 Esas 2020/13606 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/10448
Karar No : 2020/13606

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … İdaresi Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN ÖZETİ : ... İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, davacıya ait İstanbul İli, Arnavutköy İlçesi, … Mahallesi, … ve … parsel sayılı taşınmazların Terkos Gölü mutlak koruma alanında kaldıkları gerekçesiyle kamulaştırılmalarında kamu yararı bulunduğuna ilişkin İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Yönetim Kurulunun … tarihli, … sayılı kararı ile bu kararın onaylanmasına ilişkin İçişleri Bakanlığının 22/12/2010 tarihli Olur’unun iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; dosyadaki bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden, uyuşmazlık konusu taşınmazların kamulaştırılmasına ilişkin işlemlerden sonra davacıya iadeli taahütlü posta ile uzlaşma davetiyelerinin gönderildiği, ancak söz konusu davetiyelerin adresin yetersiz olması nedeniyle iade edildiği ve davacıya tebliğ edilemediği, dolayısıyla Kamulaştırma Kanununun 8. maddesindeki usule uyulmayarak tesis edilen kamulaştırma işleminde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idarenin vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı tarafından taşınmazların kamulaştırılmasında kamu yararı bulunduğuna ilişkin işlemin iptali istendiği halde, İdare Mahkemesince hatalı olarak kamulaştırma işlemi dava konusu kabul edilerek yargılama yapılmıştır.
İdarelerin yürüttükleri kamu hizmetleri için ihtiyaç duydukları özel kişilere ait taşınmazları edinmeleri için öngörülmüş bir usul olan kamulaştırmanın farklı aşamalarında tesis edilen iki ayrı işlem olan kamu yararı kararı ile kamulaştırma ya da zaman zaman kullanılan adıyla kamulaştırmaya başlama kararının yargısal denetimlerinin hukuki çerçevesi farklıdır.

Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun "Kamulaştırma şartları" başlıklı 3. maddesinin 1. fıkrasında, "İdareler, kanunlarla yapmak yükümlülüğünde bulundukları kamu hizmetlerinin veya teşebbüslerinin yürütülmesi için gerekli olan taşınmaz malları, kaynakları ve irtifak haklarını; bedellerini nakden ve peşin olarak veya aşağıda belirtilen hallerde eşit taksitlerle ödemek suretiyle kamulaştırma yapabilirler." hükmüne yer verilmiştir.
2560 sayılı İstanbul Su Ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş Ve Görevleri Hakkında Kanunun "Görev ve yetkiler" başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, "İSKİ'nin görev ve yetkileri şunlardır:
a)İçme, kullanma ve endüstri suyu ihtiyaçlarının her türlü yeraltı ve yer üstü kaynaklarından sağlanması ve ihtiyaç sahiplerine dağıtılması için; kaynaklardan abonelere ulaşıncaya kadar her türlü tesisin etüt ve projesini yapmak veya yaptırmak, bu projelere göre tesisleri kurmak veya kurdurmak, kurulu olanları devralıp işletmek ve bunların bakım ve onarımını yapmak, yaptırmak ve gerekli yenilemelere girişmek,
. . .
c)Bölge içindeki su kaynaklarının, deniz, göl, akarsu kıyılarının ve yeraltı sularının kullanılmış sularlave endüstri artıkları ile kirletilmesini, bu kaynaklarda suların kaybına veya azalmasına yol açacak tesis kurulmasını ve bu tür faaliyetlerde bulunulmasını önlemek, bu konuda her türlü teknik, idari ve hukuki tedbiri almak," hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan İSKİ İçme Suyu Havzaları Yönetmeliğinin 15. maddesinin 2. fıkrasında, "Bu Yönetmelikte açıklanmayan hususlarda Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümleri geçerlidir." düzenlemesine ve yine işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin 17. maddesinin 1. fıkrasında, "Mutlak Koruma Alanı, içme ve kullanma suyu rezervuarının maksimumsu seviyesinden itibaren 300 metre genişliğindeki şerittir. Söz konusu alanın sınırının su toplama havzası sınırını aşması halinde, mutlak koruma alanı havza sınırında son bulur..." düzenlemesine yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen Kanun hükümleri ve Yönetmelik maddelerinden, idarelerin üstlendikleri bir kamu hizmetinin yürütülmesi için ihtiyaç duydukları özel mülkiyetteki taşınmazları kamulaştırabileceği, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresinin İstanbul'un su ihtiyacının karşılanması ile ilgili gerekli iş ve işlemleri yapmak konusunda görevli ve yetkili kuruluş olduğu, anılan idarenin bu görevi kapsamında ihtiyaç duyduğu özel mülkiyetteki taşınmazları kamulaştırma yetkisinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Olayda, uyuşmazlık konusu taşınmazların kamulaştırılmalarında kamu yararı bulunduğuna ilişkin dava konusu işlemin taşınmazların Terkos Gölü'nün mutlak koruma alanında kaldıkları gerekçesiyle tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle taşınmazların Terkos Gölü'nün mutlak koruma alanında kalıp kalmadığı tespit edildikten sonra dava hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince hatalı olarak dava konusu kabul edilen uyuşmazlık konusu taşınmazların kamulaştırılmalarına ilişkin işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, ... İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 24/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.