Feragat - Geri Alma - Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2006/3245 Esas 2006/4318 Karar Sayılı İlamı

1. Hukuk Dairesi 2006/3245 E., 2006/4318 K.

1. Hukuk Dairesi 2006/3245 E., 2006/4318 K.

• FERAGAT
• GERİ ALMA

• 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 185 ]
• 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 237 ]
• 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 95 ]

"İçtihat Metni"

Taraflar arasında görülen davada;

Dava, 2322 ada 1 parsel sayılı taşınmazdan 123 m lik yer satın aldığını, davalının taşınmazına 33 m2 tecavüzde bulunduğunu ileri sürüp elatmanın önlenmesini istemiştir.

Davalı, davacının daha önce aynı konuda açtığı davanın feragat nedeniyle retle sonuçlandığını, kesin hüküm oluştuğunu bildirip davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.

Karar, davacı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; tetkik hâkiminin raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü.

Dava, çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi isteğine ilişkindir.

Mahkemece, Kadıköy Üçüncü Asliye Hukuk Mahkemesinin 1999/866-935 sayılı kararının kesin hüküm oluşturduğu, anılan davada davacının aynı taşınmaz için elatmanın önlenmesini istediği ancak davasından dilekçe ile vazgeçtiği, vazgeçmenin davalı tarafından da kabul edildiği, bunun üzerine vazgeçme nedeniyle davanın reddedildiği, kesin hüküm oluştuğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Gerçekten, taşınmazın taraflar adına paylı mülkiyet üzere kayıtlı olduğu, kesin hükme esas alınan davanın aynı taşınmaz için açıldığı, davacının "dava açmıştır akrabam olduğu için pişmanlık duydum, verdiğim dilekçeyi geri çekiyorum" içerikli 15.10.1999 günlü dilekçesi üzerine davanın feragat nedeniyle reddedildiği tartışma konusu değildir.

Bilindiği üzere; davayı geri almada (davacının takibinden vazgeçilmesinde) davacı talep sonucundan (yani dava konusu yaptığı hakkından)vazgeç-memekte (feragat etmemekte) sadece davasını geri almakta ve onu ilerde tekrar açabilme hakkını saklı tutmaktadır. Oysa feragatta davacı dava konusu yapmış olduğu haktan feragat etmektedir.(vazgeçmektedir.)

Davacı feragat etmiş olduğu davayı tekrar açamaz; açarsa davalının kesin hüküm itirazı ile karşılaşır ve dava reddedilir.(HUMY.95/1-237) Bundan başka davadan feragat davalının muvafakatına (rızasına) bağlı olmadığı halde, davacının davayı alabilmesi için davalının rızası şarttır.(HUMY.185/1)

Somut olaya bu ilkeler ışığında bakıldığında davacının Önceki davadaki beyanı davadan feragat anlamında olmayıp, davanın yeniden açılacağı anlamını taşımaktadır. Nitekim duruşmada hazır olan davalı vekili davanın feragat nedeniyle reddine karar verilsin taraflar arasında uyuşma sağlanmıştır" şeklinde bu geri almaya karşı çıkmadığını dile getirmiştir. Tarafların kullandığı "geri çekiyorum" "feragat" sözcükleri teknik nitelikte değildir, gerçek iradeleri yansıtmamaktadır. Kaldı ki, önceki karar taraflara tebliğ edilip, şeklen kesinleştirilmemiş olduğuna göre, bu aşamada kesin hükümden söz etme olanağı da yoktur.

Öte yandan, elatma fiili (eylemi) bir olgu bir vakıadır. TMY 683. maddesi bir şeye malik olan kimseye o şeyi elinde bulunduran kimseye karşı istihkak davası açabilme ve her türlü haksız elatmanın önlenmesi davası açabilmek hakkını vermektedir. Özet olarak öğretide, "zilyet bulunmayan malikin, malik olmayan zilyet aleyhine açtığı davadır..." (actio Reivindicatio) biçiminde tanımlanan istihkak davasında da kuşkusuz kesin hüküm oluşmaktadır. Ancak, kesin hüküm var denilebilmesi için istihkak davası sonunda verilen hüküm ile yalnızca bir malın davacıya teslimi gerektiğinin veya hukuki bir nedenden dolayı o malın davacıya teslim edilmesi gerekmediğinin o davanın tarafları arasında kesin hüküm halini alması gerekir.

Ayrıca, elatma haksız eylem olduğundan yenilendikçe ya da sürüp gittikçe mülkiyet hakkı sahibi her zaman dava açabilir, (actio Negatoria) Kesin hüküm ancak hüküm anındaki durumu tespit eder. Hükümden sonraki döneme etkili değildir.

Hal böyle olunca işin esası incelenip varılacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde hüküm kurulması doğru değildir.

Davacının temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü HUMK.nun 428. maddesi uyarınca (BOZULMASINA), peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 17.04.2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.