17. Hukuk Dairesi 2014/12089 E. , 2016/7616 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacılar vekili, dava dışı ..."ın sürücüsü, dava dışı ..."nin işleteni olduğu, davalı ... şirketine ZMMS ile sigortalı kamyonun yaya kaldırımı olmayan ve sağında ve solunda beton duvar bulunan yerleşim içi yolda yolun sağındaki duvarın dibinde tek sıra halinde yürümekte olan yayalara çarpması sonucunda meydana gelen kazada yaya muris ..."un öldüğünü, murisin kusuru bulunmadığını, kazada sürücünün kusurlu olduğunu ve belediyenin ise yerleşim içi yolda kaldırım yapmadığından ve yolun görüş açısı kapalı olduğu için gerekli önlemleri almadığından kusurlu olduğunu belirterek her türlü talep ve dava haklarının saklı kalmak kaydıyla; murisin eşi ... için 40.000 TL manevi, 1.000 TL maddi; murisin oğlu ... için 30.000 TL manevi, 1.000 TL maddi; murisin oğlu ... için 30.000 TL manevi, 1.000 TL maddi; murisin kızı ... için 30.000 TL manevi, 1.000 TL maddi; murisin kızı ... için 30.000 TL manevi, 1.000 TL maddi; murisin kızı ... için 30.000 TL manevi, 1.000 TL maddi; murisin kızı ... için 30.000 TL manevi, 1.000 TL maddi tazminat olmak üzere toplam 220.000 TL manevi, 7.000 TL maddi tazminatın davalı ... şirketinden sigorta poliçe limiti dahilinde olmak üzere her iki davalıdan kaza tarihi olan 13/08/2012 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, müvekil belediye yönünden davanın hizmet kusuruna dayalı olup idari yargının görevli olduğunu, 6,5 metre genişliğindeki sokak içi yola kaldırım yapma mecburiyetinin bulunmadığını, müvekkil belediyenin kusuru bulunmadığını, tüm kusurun sürücüye ait olduğunu, manevi tazminat talebinin fahiş olduğunu belirterek davanın redini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; Davacı eş ... için 79.349,97 TL, ... için 7.573,91 TL, ... için 19.453,38 TL, ... için 963,16 TL, ... için 5.935,32 TL, ... için 3.641,28 TL ve davacı ... için 2.009,08 TL maddi tazminatın davalılardan .... yönünden poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere temerrüt tarihi olan 21/11/2012 tarihinden itibaren hesap edilecek reeskont faiziyle birlikte, davalı ... Belediyesi yönünden ise kaza tarihi olan 13/08/2012 tarihinden itibaren hesap edilecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, davacıların fazlaya ilişkin taleplerinin reddine; Davacı eş ... için 8.000,00 TL, davacı ... için 6.000,00 TL, davacı ... için 8.000,00 TL, ... için 8.000,00 TL, ... için 6.000,00 TL, ... için 6.000,00 TL ve ... için 6.000,00 TL olmak üzere toplam 48.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 13/08/2012 tarihinden itibaren hesap edilecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Belediyesi"nden tahsili ile davacılara verilmesine, davacıların fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacıya ZMMS ile sigortalı aracın, yerleşim içi yolda kaldırım yapmadığından ve yolun görüş açısı kapalı olduğu için gerekli önlemleri almadığı iddiasıyla ... aleyhine dava açılmış olup, davada bu davalı yönünden hizmet kusuruna dayanılmıştır. Kamu hizmeti görmekle yükümlü olan belediyeler, kamu hizmeti sırasında verdikleri zararlardan dolayı özel hukuk hükümlerine tabi değildirler. Kamu tüzel kişilerinin yasalar tarafından kendilerine verilen görev ve yetkilerin kullanılması sırasında oluşan zararlar niteliği itibariyle hizmet kusurundan kaynaklanan zararlar olup, bu zararların tazmini amacıyla hizmet kusurlarına dayalı olarak İdari Yargılama Usulü Hakkındaki Kanun’un 2. maddesi hükmü uyarınca idari yargı yerinde tam yargı davası ikame edilmesi gerekmektedir. Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olup, mahkemece kendiliğinden (re"sen) dikkate alınması zorunludur. O halde mahkemece, davalı ... yönünden idari yargının görevli olduğu, adli yargının yargı yolu bakımından görevsiz bulunması nedeniyle davalı ... yönünden davanın tefriki ile dava dilekçesinin yargı yolu caiz olmadığından usulden reddine karar verilmesi gerekirken davalı ... yönünden yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
3- Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkındaki hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de gözönünde tutularak, B.K.’nun 47. maddesindeki özel haller dikkate alınarak, hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, M.K"nun 4.maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nesafete göre hükmedeceği öngörülmüştür.
Somut olayda, kaza tarihi, murisin kusurunun bulunmaması, murisin yaşı, olayın oluşu ve tarafların sosyal ve ekonomik durumularına ilişkin hususlar birlikte değerlendirildiğinde, davacılar için eş/annelerinin ölümü nedeniyle takdir olunan manevi tazminatın az olduğu görülmüş ve manevi tazminat miktarları bir miktar artırılmak suretiyle hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı ... yararına ve 3 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 3.362,94 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ...Ş"den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... ile davacılara geri verilmesine 22/06/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.