MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalı kiraya veren ile 20/01/2002 başlangıç tarihli kira sözleşmesini imzaladığını, davalı tarafından başlatılan icra takibi neticesinde kendisinden haksız bir şekilde 87.878,11 TL tahsil edildiğini, haksız olarak tahsil edilen bu paranın iadesi amacıyla davalı hakkında icra takibi başlattığını, davalının itirazı üzerine icra takibinin durduğunu ileri sürerek; davalının icra takibine yapmış olduğu itirazının iptalini, takibin devamını ve davalının icra inkâr tazminatına mahkum edilmesini talep etmiştir.
Davalı; icra takibi aracılığıyla davacı kiracıdan tahsil olunan bedelin sözleşme hükümlerine uygun olduğunu, 06/04/2008 tarihinde gerçekleşen tahliye sırasında daha önceden varolan bir kısım demirbaşların kiralananda bulunamadığının, bir kısım demirbaşların ise davacı kiracı tarafından hasarlı bir şekilde bırakıldığının belirlendiğini, bedelinin davacıya iadesi gereken bir miktar tespit edilmesi hâlinde bu demirbaşların bedelinin takas ve mahsubunu talep etmiştir.
Mahkemece, takas savunması esas alınarak davanın reddine dair verilen hüküm davacı tarafın temyizi üzerine Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 04/04/2013 tarihli ve 2012/10876 Esas 2013/6195 Karar sayılı kararıyla; davalının takas ve mahsup savunmasında bulunması üzerine taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmayan 20/01/2002 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi ile davacı kiracıya teslim edilen demirbaş, makine, teçhizatın tam ve eksiksiz olarak tespit edilmesi, kira sözleşmesinin 11. maddesindeki düzenleme dikkate alınarak kiralananın tahliyesinden sonra bu demirbaş, makine ve teçhizatın davalı kiraya verene iade edilip edilmediğinin, kiraya verene iade edilmeyenler olduğunun tespiti halinde, var olanların hasarlı olup olmadığının belirlenmesi, hasarlı olanlar varsa, hasarlı ve hasarsız değerlerinin uzman bilirkişi veya bilirkişiler aracılığıyla tespit edilmesi, bu hususta taraflara tüm delillerini ibraz için imkân tanınması, gerektiğinde mahallinde keşif yapılması ve hasıl olacak sonuca göre takas yapılarak
davalının bir alacağının bulunması halinde ise bu miktarın infazda tereddüt yaratmayacak kesin ve net bir rakam olarak belirlenip hüküm fıkrasında gösterilmesi gerektiği, kabule göre de; mahkemece, davacı alacağının varlığı kabul edilmiş ise de, alacak miktarının tam olarak belirlenmediği, gerekçesinde gösterilmediği gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece; bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davanın kısmen kabulüne, davalı tarafından başlatılan icra takibinin 43.517,38 TL asıl alacak, 1.631,90 TL faiz olmak üzere devamına, takas ve mahsup talebinin reddine dair verilen hüküm, davalı tarafın temyizi üzerine, Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 15/06/2015 tarihli ve 2015/2505 Esas 2015/5933 Karar sayılı kararıyla; davacı kiracının demirbaşların eksiksiz ve hasarsız olarak teslim edildiğini ispatlayamadığı, bu durumda mahkemece Nazilli 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/54 D.İş sayılı dosyası ile 06/04/2008 tarihli tahliye tutanağı dikkate alınarak konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla eksik ve hasarlı tespit edilen demirbaş bedeli belirlendikten sonra takas ve mahsup yapılmak suretiyle karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozmaya uyan mahkemece; davacının davalıdan 45.149,28 TL, davalının ise davacıdan 147.600 TL alacaklı olduğu, davalının takas mahsup talebi nedeniyle davacının herhangi bir alacağı kalmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1) Dosyadaki yazılara kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2) Taraflar arasında 31/12/2001 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin varlığı ve kiralananın 06/04/2008 tarihinde tahliye edildiği hususunda herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.
818 sayılı Kanun"un 256. maddesi hükmü uyarınca, kiracı kiralananı tam bir özenle kullanmak ve aynı Kanun"un 266. maddesi gereğince sözleşme sonunda aldığı hâli ile kiralayana teslim etmekle yükümlüdür. Ancak kiracı sözleşmeye uygun olağan kullanma dolayısıyla oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu olmayıp münhasıran kötü kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasardan sorumludur.
Davalının, kiralananı kullandığı süre ve kullanma amacı gözetildiğinde olağan kullanımdan kaynaklanan yıpranma ve eskimelerin olacağı kuşkusuzdur. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davalının takas mahsup talebine yönelik olarak delil tespiti sırasında alınan bilirkişi raporundaki makine, cihaz ve ataşmanların tespit edilen değerlerinin resmi kayıtlardan çıkarılmış olması nedeniyle 24/04/2008 fiyatlarına uygun olduğu belirtilmiş ve demirbaşların hasarlı bedelleri 147.600 TL olarak hesaplanmıştır. Ne var ki, delil tespiti sırasında alınan bilirkişi raporunda tahliye sırasında teslim edilmeyen eksik makineler ile hasarlı teslim olunan mevcut makinelerin değerlerinin; imal yılları, hâli hazır durumları ve piyasa şartları incelenerek bulunduğu; mevcut makine gruplarının da ekonomik ve teknolojik ömürlerini doldurduğundan ancak yoğun bakım sonrası çalıştırılmalarının mümkün olabileceği belirtilmiştir.
Buna göre, mahkemece; bilirkişinin görüşüne yeniden başvurulması, bu bağlamda mevcut olmadığı tespit edilen demirbaşların imal tarihi itibariyle (imal tarihi tespit edilemediği takdirde kira sözleşmesinin başlangıç tarihi itibariyle ekonomik ve teknolojik ömürlerini doldurup doldurmadıkları) ekonomik ve teknolojik ömürlerini doldurmayanların değeri belirlenerek bu değerden tahliye tarihinde kadarki yıpranma payı da düşülmek suretiyle belirlenecek değerin mevcut olduğu tespit edilen demirbaşlarda ise hor kullanım ve olağan kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasar ayrımı yapıldıktan sonra hor kullanıldığı tespit edilen demirbaşların değeri belirlenerek kullanım süresi ile orantılı olarak tespit edilen yıpranma payının düşülmesi suretiyle belirlenecek değerin hesaplamaya dahil edilmesinin mevcut olan ancak hasar gördüğü tespit edilen demirbaşların 30/04/2008 tarihli bilirkişi raporunda belirtildiği üzere ekonomik ve teknolojik ömürlerini doldurmuş olanlarının bu hesaplamaya dahil edilmemesinin istenmesi ve gerçek zarara göre bir karar verilmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporuna dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nın 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20/10/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.