Davacılar ..., ..., ... (kendine asaleten ... "a velayeten), ..., ... ile davalılar ..., ..., ... İnş. Taah.Mad.Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti, ... aralarındaki dava hakkında ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nden verilen 18/07/2013 gün ve 2009/380-2013/291 sayılı hükmün Dairemizin 08/02/2016 gün ve 2016/813-2016/1285 sayılı kararı ile bozulmasına karar verilmiş olup, süresi içinde davacılar vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Asıl davada davacılar vekili, davacılardan ... "nın eşi, ... , ... ve ... "in babası, ... ve ... "nin oğlu ... "ın sürücüsü olduğu araç ile davalıların maliki ve sürücüsü olduğu iş makinesinin karıştığı kaza sonucu ... "ın vefat ettiğini, kaza tespit tutanağına göre desteğin kusursuz, davalı aracın tam kusurlu olduğunu beyanla, fazlaya ilişkin haklarını saklı kalmak kaydıyla davacılar ... , ... ... , ... ve ... için ayrı ayrı 10.000,00’er TL destekten yoksun kalma ve ayrı ayrı 25.000,00’er TL manevi tazminat, ... ve ... için ayrı ayrı 20.000,00’er TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek en yüksek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Birleştirilen ... 2. Asliye Hukuk Mahkeme"sinin 2010/89 sayılı dosyasında; davacılar vekili, aynı nedenlerle fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak, davacı eş ve 3 çocuk için ayrı ayrı 5.000,00 TL destekten yoksun kalma ve eş, 3 çocuk, anne ve baba için ayrı 10.000,00 TL manevi tazminatın karşı araç kiracısı davalı ... İnş. Taah. Mad. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti."den kaza tarihinden itibaren işleyecek en yüksek faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir. Birleştirilen ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/384 esas sayılı dosyasında, aynı nedenlerle eş ve 3 çocuk için ayrı ayrı 5.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının, desteğin bulunduğa aracın trafik sigorta şirketi (filo kaskosu) ... ... sigorta"dan tahsilini talep etmiştir.Davacılar vekili, tarihli ıslah dilekçesi ile destekten yoksun kalma tazminatı talebini davacılardan ... için 94.287,09 TL"ye ... için 10.635,47 TL"ye, ... için 5.101,95 TL"ye yükseltmiştir. Davalı ... vekili, davalının finansal kiralama işi ile iştigal eden bir finans kuruluşu olduğunu, kazaya konu iş makinesinin noterde düzenleme şeklinde kiralama sözleşmesi ile ... İnşaat ve Taah. Tur. San. Tic. Ltd. Şti."ne finansal kiralama yöntemi ile 26 ay süre ile kiralandığını, 2918 sayılı yasanın 3 ve 85. Maddelerinde tarif edilen işleten sıfatının dava dışı ... Ltd. Şti de olduğunu belirterek müvekkili aleyhine açılan davanın husumet nedeniyle reddini savunmuştur. Davalı ... vekili, meydana gelen trafik kazasında müvekkilinin hiçbir kusuru bulunmadığını, desteğin kusurlu olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.Birleştirilen dosya davalısı ... Ltd. Şti. vekili, müvekkil şirkete kusur izafe edilemeyeceğinden açılan davanın reddini savunmuştur.Birleştirilen dosya davalısı ... Sigorta A.Ş. vekili, poliçe teminatının ölüm ve sakatlık hallerinde 125.000,00 TL ile sınırlı olduğunu, zarar gören birden fazla olduğu için hak sahiplerine garameten paylaştırılacağını, bu kazaya ilişkin olarak huzurdaki davadan başka ... 6. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/375 esas sayılı, 7. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/400 esas sayılı, 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/411 esas sayılı ve ... 8. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/353 sayılı dosyalarının bulunduğunu, poliçede gösterilen azami teminat limitinin bu miktarın mutlak suretle ve otomatik olarak ödeneceği anlamına gelmediğini,gerçek zararın teminat altına alındığını belirterek davanın reddini savunmuştur.Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, 1-Davalı ... yönünden açılan davanın işleten sıfatı bulunmadığı için husumetten reddine, 2-Davalılar ..., ... İnşaat ve ... Sigorta şirketi yönünden açılan mahkemenin 2009/380 Esas sayılı dosyası ile birleşen 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/384 ve birleşen 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/89 esas sayılı dosyaları birlikte değerlendirilerek maddi tazminat istemlerinin kısmen kabulü ile davacılardan ... için 94.287,09 TL, ... için 10.635,47 TL, ... için 5.101,95 TL, ... gül için 3.506,90 TL olmak üzere toplam 113.531,41 TL"nin davalı ... yönünden poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere davalılar ... , ... İnşaat ve ... Sigortadan asıl dava yönünden istenilen miktarların dava tarihinden davalı ... aleyhine açılan 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin dava tarihinden, davalı ... inşaat yönünden birleşen dosya dava tarihinden itibaren, davacı ... için ıslah edilen miktarın ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, 3-Manevi tazminat yönünden davanın kısmen kabulü ile davacılardan ... için 10.000,00 TL, çocuklar ... , ... ve ... gül için 7.500,00 er TL, ... ve ... için 3.000,00 er bin TL, manevi tazminatın davalılar ... ile ... inşaattan dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”; 85/1 maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son maddesinde ise, “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1. maddesinde de, “Sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.” şeklinde ifade edilmiştir.Somut olayda aynı kazada desteğin sürücüsü olduğu araçta ölen yolcunun yakınları tarafından açılan karşı araç sürücüsünün de davalı olarak bulunduğu ... 6. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/411 esas sayılı dosyasında alınan rapora göre davalı ..."ün %100 oranında kusurlu, halk otobüsü sürücüsü destek ... "ın kusursuz olduğu ve ... 2. Ağır Ceza Mahkemesi"nce yapılan yargılama sonunda sanık ..."ün olayda asli kusurlu olduğundan cezalandırılmasına karar verildiği, bu kararın Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından vekalet ücreti yönünden düzeltilerek onandığı, bu halde kusur oranının kesinleştiği gerekçesiyle mahkemece işbu davada kusur yönünden rapor alınmamış, anılan dosyalar değerlendirilerek davalı sürücü ..."ün %100 tam kusurlu olduğu, sürücü desteğin kusursuz olduğu kabul edilerek karar verilmiştir. Her ne kadar Dairemizin ilgili bozma ilamının 1) no’lu bendinde özetle sürücü desteğe kusur verilmediğinden, desteğin sürücüsü olduğu aracın sigorta şirketi olan davalı ..."nin de sorumlu tutulmayarak hakkında davanın reddine karar verilmesi gerektiğinden bahsedilmiş ise de; esasen ... 2. Ağır Ceza Mahkemesi"nin vekalet ücreti yönünden düzeltilerek onanan dosyasında hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre davalı sürücü ... %100 tam kusurlu değil, asli kusurlu, karşı araç sürücüsü destek ... ise tali kusurlu kabul edilmiştir. Yine ... 6. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/411 Esas sayılı ilamının, kesinleşen ceza dosyası ile kusur yönünden oluşan çelişkinin giderilmesi gerekçeleriyle de Dairemizce bozulmasına karar verilmiştir. Bu durumda mahkemece kesinleşmiş ceza mahkemesi kararı ile belirlenen kusur oranları ve hükme esas alınan kusur raporu arasında çelişki meydana geldiğinden, bu çelişkinin giderilmesi için konusunda uzman bilirkişi heyetinden ayrıntılı, gerekçeli ve denetime açık rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş bozma ilamının bir nolu bendinin gerekçesinin değiştirilmesi gerekmiştir.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile, dairemizin 08/02/2016 gün ve 2016/813-2016/1285 sayılı bozma ilamının (2) nolu bendinin aynen muhafazasına, (1) nolu bendindeki bozma gerekçeleri kaldırılarak yukarıda açıklanan gerekçelerle yerel mahkeme kararının BOZULMASINA, tashihi karar harcın davacılara geri verilmesine 29/12/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi. tarihinde oybirliğiyle karar verildi.