MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, TİS 70/b maddesi gereğince ücretinden yasaya aykırı olarak
kesilen 8.095 TL spor kesintisinin iadesine ve kesinti tarihlerinden en yüksek mevduat
faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Yerel Mahkeme , Dairemizin 02. 02. 2010 gün ve 2008/39197–2010/1933 sayılı düzeltilerek onama kararının, vekalet ücretine ilişkin kısmının maddi hataya dayandığını ileri sürerek resen maddi hatanın düzeltilmesini istemiştir.
Her ne kadar dosyanın tarafların istemi ile dairemize gelmesi gerekiyorsa da, mahkemenin talebi dikkate alınarak dosya ve eklerinin yeniden incelenmesinde:
Dava, davacının TİS 70/b maddesi gereğince ücretinden yasaya aykırı olarak kesilen spor aidatının iadesine ve kesinti tarihlerinden itibaren en yüksek mevduat faiziyle birlikte davalılardan tahsilini istemine ilişkindir.
Dava mahkemece red olunmuştur. Avukatlık asgari ücret tarifesi 3 / 2 ye göre “ Müteselsilen sorumlu olanlar aleyhine açılan davanın reddinde, ret sebebi ortak olan davalılar vekili lehine tek, ret sebebi ayrı olan davalılar vekili lehine ise her ret sebebi için ayrı ayrı avukatlık ücretine hükmolunur”. bu durumda somut olayda davalılar yararına red sebebi tek olması sebebi ile tek bir vekalet ücreti hükmedilmesi gerekeceği için mahkemece verilen kararın da bu yönde olması ve hükmedilen vekalet ücretinin miktarının da avukatlık asgari ücret tarifesi ikinci bölüm üçüncü kısım’ a uygun olarak hükmedilmesi sebebi ile , Dairemizin anılan kararının maddi hataya dayandığı görülmekle gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı, Mersin Büyükşehir Belediye bünyesinde sendikalı işçi olarak çalışmış ve emekli olmuştur. Emeklilik öncesi yararlandığı Toplu İş Sözleşmesinin 70/b maddesinde yasaya aykırı olarak kesilen spor aidatının istirdadını anılan hükmün yok sayılarak iptali isteklerinde bulunmuştur.
Davalı Sendika ve Belediye davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, kesinti işleminin sosyal tarafların danışıklı olarak yapılması; hükmün iptalinin ise Toplu İş Sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle red olunmuştur.
Karar taraflar avukatlarınca temyiz edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen nedenlerle
1-) Dairemizin 02. 02. 2010 gün ve 2008/39197–2010/1933 sayılı düzelterek onama kararının maddi hataya dayandığından ortadan kaldırılmasına,
2-Dosyadaki yazılara,kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle ;1982 Anayasasının 51.maddesinde, çalışanlar ve işverenlerin, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak için sendika kurabilecekleri ifade edilmiştir. 53.maddede de işçiler ve işverenlerin, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarının ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla Toplu İş Sözleşmesi yapma hakkı olduğu vurgulanmıştır.
2821 Sayılı Sendikalar Kanunu madde birde; Yasanın amacının çalışma ilişkilerinde ekonomik ve menfaatlerin korunması ve geliştirilmesinin amaçlandığı belirtilmiştir.
2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanununun birinci maddesinde de işçi ve işverenlerin karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarının ve çalışma şartlarını düzenlenmek üzere, Toplu İş Sözleşmesi yapmalarının, uyuşmazlıkları barışçı yollarla çözülmelerinin hedeflendiği açıklanmıştır.
Bu genel düzenlemeler yanında 2821 sayılı Kanunun 61.maddesinde; sendika aidatı dışında sendikaya ödenmek üzere bir kesintisinin yapılmasının toplu iş sözleşmesi ile kararlaştırılmayacağı emredici olarak düzenlenmiştir.
Danışıklı işlem (muvazaa) de görünüşteki işlemi yapan taraflar anılan işlemin gerçek iradelerine uymadığı ve hiç bir hukuki sonuç doğurmayacağı konusunda anlaşmalarının varlığı kabul edilir. Danışıklı işlemde sırf görünüşte kalan ve işlem taraflarınca hiçbir şekilde hukuki sonuç doğurmamak için açığa vurulmuş bir irade beyanı olduğundan, gerçek bir işlemden söz edilemez. “ Yokluk” söz konusudur.
Somut olayımızda, Toplu İş Sözleşmesi 70/b de spor kesintisine yer verilmiştir. 87.maddede süt ve yoğurt yardımı düzenlenmiştir. Her iki maddede ki miktarlar eşittir.
Sosyal tarafların amaçları her iki hükmün gerçekte sonuç doğurmayacağı yönünde olduğu konusunda kuşku bulunmamaktadır. Anılan işlem “yok” hükmündedir. Sendika üyesi işçinin yapılan işlemle ilgili yürürlük süresi içinde bir davası bulunmamaktadır. Bağlı olduğu bir Sendika olduğuna göre haklarını korumalı, aksi halde Sendikasını eleştirebilmeli ya da ayrılmalıdır. Engel hali bulunmamaktadır.
Süt ve yoğurt yardımı karşılığında spor kesintisi düzenlenmiştir. Haklardan birinin tek başına toplu iş sözleşmesinde yer almasını taraflar istememişlerdir. Bütün bunlar danışıklı hükmün varlığını doğrulamaktadır. Kaldı ki taraflar bunu açıkça ifade etmişlerdir. O halde işçinin bir hak isteminde bulunması gerekçesi ortadan kalkmıştır. Gerçek olmayan hak istenemez.
Toplu İş Sözleşmesi taraflarının Devletin mali kaynağını Anayasanın 51, 53; 2821 sayılı Yasanın 1, 61; 2822 sayılı Kanun 1, 61.maddelerine aykırı olarak amaç dışı kullandıkları tartışmasız ise de bu durumun hukuki sonuçları Dairemiz görev alanı dışındadır. Bu nedenlerle doğru olan mahkeme kararının ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz giderinin 3.15 TL"nin davacıya arta kalanın davalıya yükletilmesine, 23.3.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.