BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi 2018/1009 Esas 2021/358 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2018/1009 Esas
KARAR NO : 2021/358
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 4. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 18/01/2018
NUMARASI: 2014/2378 Esas, 2018/20 Karar
DAVANIN KONUSU: Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 11/03/2021
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA Davacı vekili dava dilekçesi ile; taraflar arasında 15.09.2010 günlü sözleşmesi imzalandığını, sözleşme ile müvekkilinin, davalı şirketin talep ettiği sahalarda baz istasyonu tabir edilen GSM haberleşmesi için kullanılan ekipmanları kurmak üzere saha kiralaması yapmayı taahhüt ettiğini, sözleşmede fiyatların farklı koşullara bağlı olarak belirlendiğini, sözleşmede kira hizmet bedeli yanında, işlemin 15 gün içinde tamamlanması halinde prim verileceğinin kararlaştırıldığını, yine her il için yıllık kira bedeli hedeflerinin altında olan her kontrat için de prim verileceğinin öngörüldüğünü, müvekkilinin kendisine saha ataması iş emirleri ile bildirilen tüm kiralamaları yaptığını, ancak 26 saha için kira hizmet bedeli 39.000,00 TL'nin, 4 saha için süre primi 600,00 TL'nin, 21 saha için il ortalama primi 119.333,00 TL'nin ödenmediğini, davalı ... Ankara ....Noterliğinden 23.07.2012 günü ... yvmiye ile keşide edilen 162.066.TL nin yedi gün ödenmesinin talep edildiğini, ihtarın davalı ... ya 24.07.2012 günü tebliğ edildiğini, davalının, Beşiktaş .... Noterliğinden keşide ettiği 07.08.2012 günü ... yevmiyeli cevabi ihtar ile borcun 6.140.TL lık bölümünü kabul ettiğini, geri kalan kısmına ise, ödemenin sahanın on air olması, devreye alınması şartına bağlı olduğunu, sahaların devreye alınmamış ve ... tarafından kullanılmıyor olması nedeni ile ödeme yapmayacaklarını bildirdiklerini, sözleşmede sadece kira hizmet bedeli için fatura kesilerek ödeme yapılmasının sahanın devreye alınması şartına bağlandığını, süre primi ile il ortalama priminde bu şartın aranmadığını, 39.000.TL alacağa konu 26 sahanın devreye alındığını, davalının bu sahalara ilişkin ödemelerde temerrüde düştüğünü, sahaların devreye alınmaması nedeni ile ödeme yapmamanın hukuka aykırı olduğunu belirterek kira hizmet bedeli 39.000,00 TL, 4 saha için süre primi 600,00 TL, 21 saha için il ortalama primi 119.333,00 TL olmak üzere toplam 158.933,00 TL alacaklarının 39.000.TL'smın kiraların ödendiği tarihten 60 gün sonra işlemeye başlayacak, 600.TL ile 119.333TL nin ise ihtara göre, 1.8.2012 gününden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davacı vekili 22/11/2017 tarihli dilekçesi ile; kiralama hizmet bedeli olarak KDV hariç 21.000,00 TL, yıllık kira bedeli hedefi altında olan kontratlar için öngörülen prim olarak ise KDV hariç 129.957.50 TL alacağı olmak üzere toplam 150.957,50 TL'nin 01/08/2012 tarihinden itibaren davalıdan tahsilini, davacı dilekçesindeki talebe konu toplam 158.933,00 TL alacaklarından kalan 7.975,50 TL yönünden davadan feragat ettiklerini beyan etmiştir.
CEVAP Davalı vekili cevabında; kira hizmet bedeli ve diğer primlerin ödenmesinin davacı tarafından kiralaması yapılan sahanın devreye alınması (on air olması) ve sahanın devreye alınmasına müteakiben davacının fatura düzenlemesine bağlı olduğunu, davacının sunduğu alacaklı olduğu kiralanan sahalara ilişkin liste incelendiğinde, bu sahalardan altı tanesi dışındaki sahaların hizmete alınmadığını ya da başka firmalarca kiralama yapıldığını, devreye alınmayan sahalar için ücret ve prim alacağının doğmadığını, davacının sadece 6.140,00 TL saha kiralama hizmeti alacağı doğduğunu, ancak buna ilişkin fatura düzenlenmediğini, bunun dışındaki hizmet bedeli ve prim alacağı taleplerinin haksız olduğunu belirterek 6.140,00 TL dışında diğer alacak miktarı yönünden davanın reddini savunmuştur.
İLK DERECE MAHKEME KARARI Mahkemece, sözleşmede kira hizmet bedeli yönünden sahanın devreye alınması şartı olduğu, süreye ilişkin prim ile yıllık kira bedeli hedefi altında olan kontratlar için öngörülen prim hususunda sahanın devreye alınması (on air olması) şartının bulunmadığı, davacının süreye ilişkin prim alacağı bulunmadığı, devreye alınan 20 saha için kiralama hizmet bedeli olarak KDV hariç 21.000,00 TL, devreye alınmayanlar da dahil toplam 32 saha için, yıllık kira bedeli hedefi altında olan kontratlar için öngörülen prim olarak ise KDV hariç 129.957,50 TL alacağın bulunduğu gerekçesiyle toplam 150.957,50 TL yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ Davalı vekili istinaf talebinde; hükme esas alınan bilirkişi heyetinin ek raporunda devreye alınmış tüm sahaların davacı tarafından kiralandığının kabul edildiğini, ancak devreye alınan sahalardan sadece 8 tanesinin davacı tarafından kiralandığını, diğer on air sahaların kiralanmasının başka firmalar aracılılığı ile yapıldığını, BTK yazısına göre 32 sahadan 16'sinin devreye alındığını, bilirkişi heyetinin güvenlik sertifikası alınan 20 sahanın on air olduğunu kabul ettiğini, oysa güvenlik sertifikası alınmasının sahanın on air olduğu anlamına gelmediğini, bilirkişi heyetinin bu anlamda uzmanlığı bulunmadığını, ana edim olan kiralama hizmetine ait ücrete hak kazanılmasının ön şartının sahanın devreye alınması olduğunu, bu şartın ana edimin ferileri olan primler içinde geçerli olduğunu, sözleşme gereği müvekilli şirketin işi kabulü için, kira sözleşmesini onaylaması ve montajı tamamlanarak sahanın devreye alınması gerektiğini, yine sözleşmenin fiyat ve ödeme şartları başlığında düzenlenen kısmında, davacının sahanın devreye alınmasına müteakip fatura kesebileceğinin düzenlendiğini, davacı 22/11/2017 tarihli dilekçesi ile 39.000,00 TL kiralama hizmet bedeli talebinden kısmen feragat ederek talebini 21.000,00 TL'yi indirdiğini, 119.333,00 TL olan il ortalama hedef primi talebini ise 129.957.50 TL'ye yükselttiğini, ancak davacının belirli alacak davası açtığı ve fazla haklarını saklı tutmadığından, artırılan kısmın yeni bir dava konusu olabileceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE Dava, "Hizmetler İçin Çerveve Sözleşmesi" kapsamında hizmet bedeli ve prim alacaklarının tahsiline ilişkindir.Taraflar arasında düzenlenen sözleşme ile, davacı şirketin, davalı şirketin talep ettiği sahalarda baz istasyonu tabir edilen GSM haberleşmesi için kullanılan ekipmanları kurmak üzere saha kiralaması yapmayı taahhüt ettiği, sözleşmede kiralama hizmet bedeli yanında, işlemin 15 gün içinde tamamlanması halinde prim verileceğinin kararlaştırıldığı, yine her il için yıllık kira bedeli hedeflerinin altında olan her kontrat için de prim verileceğinin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.Davacı dava dilekçesinde, sözleşmede sadece, kiralama hizmet bedeli için, fatura kesilerek ödeme yapılmasının, sahanın devreye alınması şartına bağlandığını, süre primi ile il ortalama priminde bu şartın aranmadığını ileri sürmüş, davalı ise, ücrete hak kazanılmasının ön şartının sahanın devreye alınması olduğunu, bu şartın ana edimin ferileri olan primler içinde geçerli olduğunu, ayrıca alacak talebine konu bazı sahaların devreye alınmadığını ya da başka firmalarca kiralama yapıldığını savunmuştur.Taraflar arasındaki uyuşmazlık; alacak talebine konu sahaların tamamının devreye alınıp alınmadığı, kiralama hizmet bedeline hak kazanılması için, devreye alınan sahaların tamamının kiralama işini davacı şirketin yapıp yapmadığı, ayrıca sözleşmede ön görülen prim alacakları için sahaların devreye alınması şartının bulunup bulunmadığı noktalarında toplanmaktadır.Sözleşmede "İşin Kabulü" başlığı altında; kira sözleşmesi alıcı (davalı) tarafından onaylanmış, montajı tamamlanarak on air olmuş sahalar alıcı yetkililerince kontrol edildikten sonra işin kabul edileceği düzenlenmiştir.Mahkemece, bilirkişi ek raporu doğrultusunda, devreye alınan 20 saha için davacının hizmet bedeline hak kazandığı kabul edilmişse de, bilirkişi rapor ve ek raporundan, bu sahaların tamamının kiralama işini davacının yapıp yapmadığı belli olmadığı gibi, bir kısım sahalar için güvenlik sertifikası verilmesinin de, sözleşmede öngörülen işin kabulü için sahanın devreye alınması şartını sağlayıp sağlamadığı anlaşılamamaktadır. Hükme esas alınan bilirkişi heyetinde, taraflar arasındaki sözleşmeye konu sektörde uzman bilirkişinin bulunmadığı görülmektedir.Buna göre mahkemece yapılacak iş, alacak talebine konu sahaların tamamının devreye alınıp alınmadığı, güvenlik sertifikası alınmasının sözleşmede işin kabulü için öngörülen, montajı tamamlanarak sahanın devreye alınması şartını sağlayıp sağlamadığı, devreye alınan sahaların tamamının kiralama işini davacı şirketin yapıp yapmadığı konusunda, sektörde uzman bir bilirkişinin de katılımıyla ek rapor veya yeni oluşturulacak bilirkişi heyetinden rapor alınması, prim alacakları için de sahanın devreye alınması gerekip gerekmediğinin sözleşme hükümleri kapsamında değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir.Açıklanan nedenler ile mahkemece, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek önemli delillerin toplanmamış olmaması nedeniyle, HMK'nın 353/1.a.6 bendi gereğince davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile esası incelenmemeden kararın kaldırılmasına ve davanın Dairemiz kararı doğrulutusunda yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine iadesine karar verilmesine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Davalı tarafın istinaf başvurusunun esasa ilişkin sebepler incelenmeksizin KABULÜNE,2-İstanbul Anadolu 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/2378 Esas, 2018/20 Karar, 18/01/2018 tarihli kararının HMK'nun 353/1a.6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,3-Dosyanın, Dairemiz kararına uygun şekilde yargılama yapılamak ve yeniden bir karar verilmek üzere mahal Mahkemesine İADESİNE,4-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı tarife gereğince alınması gereken 91,10 TL başvuru harcı + 162,10 TL istinaf kanun yolu başvuru harcı toplam 253,20 TL harcın, Davalı tarafından peşin yatırılan 2.714,00-TL harçtan mahsubu ile bakiye 2.460,80-TL harcın talep halinde kararın kesinleşmesinden sonra yatıran tarafa İADESİNE, 5-Davalı tarafça karşılanan istinaf harç ve yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-a-6 bendi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi.11/03/2021