21. Hukuk Dairesi 2013/4394 E. , 2014/4476 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Antalya 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 18/01/2013
NUMARASI : 2011/560-2013/15
Davacı, tahsiline çalışılan borcun iptali ile emekliliğe bağlı tüm haklarının iadesine tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının bir kısım sigortalılığını ve buna bağlı olarak yaşlılık aylığını iptal eden Kurum işleminin iptali ile, aylığının tekrar bağlanması ve davacının davalı Kuruma borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Uyuşmazlık, davacının ...... sicil numaralı N..M.. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. işyerinden 01.11.2006 – 31.03.2007 tarih aralığında bildirilen 150 günlük sigortalılığının fiili çalışmaya dayanıp dayanmadığı, buna göre iptal edilip edilemeyeceğine ilişkindir.
506 sayılı Sosyal Sigortalar Yasa’sının 2 ve 6. maddelerinde açıkça belirlendiği üzere, sigortalılığın oluşumu yönünden çalışma olgusunun varlığı zorunludur. Eylemli veya gerçek biçimde çalışmanın varlığı saptanmadıkça, hizmet akdine dayanılarak dahi sigortalılıktan söz edilemez.
Davacının bir kısım sigortalılık süresini fiili çalışma olmadığı gerekçesi ile iptal eden Kurum işleminin iptaline ilişkin davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı adına 1118742 sicil numaralı N..M..İnş. San. Tic. Ltd. Şti. işyerinden 01.11.2006 – 31.03.2007 tarihleri arasında 150 gün çalışmanın bildirildiği, 25.03.2011 günlü, ÜK/2011/100 sayılı kontrol memuru raporunda; ... sicil sayıda kayıtlı işveren N...M.... İnş. San. Ltd. Şti."den yapılan tüm bildirimlerin iptal edilmesi, bu işyerinden yapılan bildirimle neticesinde hak sahibi olanların işlemlerinin iptal
edilmesi gerektiğinin belirtildiği, davacıya 01.08.2007 tarihinden itibaren iptal edilen çalışmaları da dahil edilerek yaşlılık aylığı bağlandığı, Kurum tarafından, kontrol memuru raporu doğrultusunda davacının ihtilaflı olan 150 günlük çalışmasının iptal edildiği, buna bağlı olarak yaşlılık aylığının başlangıç tarihi olan 01.08.2007 tarihi itibari ile kesildiği ve 01.08.2007 tarihinden itibaren ödenen aylıkların yersiz ödendiği belirtilerek borç çıkarıldığı görülmüştür.
Somut olayda; davacının iptal edilen sigortalılık süresinin fiili çalışmaya dayanıp dayanmadığı yönünden ayrıntılı araştırma yapılmadan eksik inceleme ile karar verildiği anlaşılmıştır.
Yapılacak iş; davacının çalışmalarının geçtiği işyerinin dava konusu dönemde faal olup olmadığını, belediyeden, vergi dairesinden sormak, bu işyerinin sicil dosyası ile ihtilaflı döneme ilişkin tüm dönem bordrolarını getirtmek ve bu bordrolarda ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerlerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koymak, davacının çalışmalarının iptaline dayanak olan kontrol memuru raporunda davacı haricinde çalışmaları iptal edilen kişiler ile ilgili olarak ne şekilde işlem yapıldığını araştırmak ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 11/03/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.