21. Hukuk Dairesi 2013/4360 E. , 2014/4483 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Marmaris 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
TARİHİ : 04/12/2012
NUMARASI : 2011/156-2012/551
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 02.06.2008 - 03.10.2008, 01.06.2009 - 01.08.2009, 01.10.2009 - 03.11.2009 ve 01.06.2010- 03.07.2010 tarihleri arasında davalı işverene ait işyerinde 1.700,00 TL ücretle çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının davalı işyerinde 01.06.2008 - 15.09.2008, 01.06.2009 - 01.08.2009, 01.10.2009 - 03.11.2009, 20.06.2010 - 03.07.2010 tarihleri arasında toplam 222 gün çalıştığı, bu süreden 167 gününün bildirilmediği, 2008 yılı Haziran ayı maaşının net 1.002,62 TL, 01.07.2008 - 15.09.2008 tarihleri arasında aylık ücretinin net 1.052,55 TL, 2009 yılı Haziran ayı ücretinin net 1.097,51 TL, 2009 yılı Temmuz ayı ücretinin net 1.200,35 TL, 2010 yılı aylık ücretinin net 1.250,00 TL olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Hizmet tespitine ilişkin davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Ayrıca 506 sayılı Yasanın 77. maddesinde prime esas gerçek ücretin esas alınması koşuldur. Gerçek ücretin işçinin yaşı, kıdemi, meslek durumu dikkate alınarak, emsal işi yapan işçilerin aldığı ücret göz önünde tutularak belirlenmesi gerektiği Yargıtay"ın yerleşmiş görüşlerindendir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; ...sicil numaralı davalı işyerinden davacı adına 14.06.2008 tarihinde işe giriş bildirgesinin verildiği, bu işyerinden 14.06.2008 – 08.08.2008 tarih aralığındaki çalışmalarının Kuruma bildirildiği, davalı işyerinin mevsimlik olarak çalıştığı görülmüştür.
Davacının, davalıya ait işyerinde garson olarak çalıştığı belirtilmektedir.
Somut olayda; ücret araştırması yapılmadığı, davacı ve davalı tanıklarının beyanlarının çelişkili olduğu, buna rağmen resen tanık seçilerek dinlenilmediği ve tanık beyanları arasındaki çelişkinin giderilmediği, eksik inceleme ve araştırma ile karar verildiği anlaşılmıştır.
Yapılacak iş, ihtilaflı döneme ilişkin dönem bordrolarından ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının bildirilen ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, bildirilen ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden K.. D.."a iadesine, 11.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.