9. Hukuk Dairesi 2008/23209 E. , 2010/8887 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı ve karşı davalı ihbar tazminatı, davalı ve karşı davacı kıdem
tazminatı ile fazla mesai alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme asıl davayı reddetmiş, karşı davayı kısmen hüküm
altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
1.Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacı-karşı davalı Şirketin tüm,davalı-karşı davacı işçinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı şirketin dava açması üzerine davalı işçi de usulüne uygun şekilde karşı dava açmış,
Mahkemece davacı-karşı davalı şirketin davasının reddi nedeniyle davalı-karşı davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmiş ise de,kabul edilen karşı dava nedeni ile davalı-karşı davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmemiştir.
Karar davalı-karşı davacı Vekili tarafından bu yönden de temyiz edilmiştir.
Yargılama giderlerinden sayılan ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 423, Avukatlık Kanununun 169 ve Avukatlık Ücret Tarifesinin 1. maddelerinde düzenlenen, ancak müstakil bir varlığı olmayan ve ait olduğu davanın konusunu teşkil eden hak ve alacağa sıkı sıkıya bağlı bulunan avukatlık ücretinin; haksız çıkan tarafa yükletilmesi gerekir. Zira, haksız davranışta bulunan bir kimsenin, bu haksız davranışının bütün sonuçlarından sorumlu tutulması hukukun genel kurallarındandır. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun, yargılama giderlerinin haksız çıkan tarafa yükletilmesine ilişkin 417. maddesi bu ilkeye dayanmaktadır. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 388. ve 389. maddeleri uyarınca hükmün, taraflara yönelik olarak kurulması gerekir.
Kural olarak, davada haklı çıkan taraf kendisini vekil ile temsil ettirmiş ise, vekalet ücreti diğer yargılama giderleri gibi haksız çıkan taraftan alınarak haklı çıkan tarafa verilir. Her iki tarafın kısmen haklı kısmen haksız çıkması durumunda, her iki tarafta vekalet ücretinden sorumlu tutulacak, vekalet ücreti kabul edilen miktara göre davacı yararına,
reddedilen miktara göre ise davalı yararına hüküm altına alınacaktır.(HUMK. M.416,M.417).
Vekalet ücretinin,her yıl Aralık ayında Türkiye Barolar Birliği tarafından yayım-lanan ve Adalet Bakanlığı tarafından onaylanan Avukatlık Ücret Tarifesindeki hükümlere ve oranlara göre belirlenmesi gerekir.
Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 8.maddesinde “bir davanın takibi sırasında karşılık dava açılması, başka bir davanın bu dava ile birleştirilmesi veya ayrılması durumunda her dava için ayrı vekalet ücretine hükmedileceği” açıkça belirtilmiştir.
4667 Sayılı Yasa"nın 77.maddesiyle değişik 1136 sayılı Avukatlık Yasası’nın 164/son maddesinde dava sonunda, karar ile tarifeye dayalı olarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücretinin avukata ait olacağı belirtilmiş ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 3. maddesinde de "Yargı yerlerince avukata ait olmak üzere karşı tarafa yükletilecek vekalet ücreti ..." biçiminde anılan yasa hükme koşut bir düzenlemeye de yer verilmiştir.
Yukarıda açıklandığı üzere gerek Avukatlık Yasası ve gerekse de yasaya dayalı olarak hazırlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nde yer alan düzenlemeler; Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasası"nın davanın taraflarına ve hükmün kimlere yönelik olarak kurulacağına ilişkin hükümlerini kaldırıcı veya değiştirici nitelikte değildir. Aksine, hükmün ve ayrıntısı niteliğindeki yargılama giderlerinin ve yargılama giderlerine dahil bulunan vekalet ücretinin davanın tarafları hakkında kurulması gerekir. Avukatlık Yasası’ndaki, "vekalet ücreti avukata aittir" biçimindeki düzenleme hükmü kuran mahkemeye değil, vekil ile vekil edene yönelik bir kuraldır. Bu yorum ve varılan sonuç aynı maddedeki "bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez" biçimindeki düzenleme ile de doğrulanmaktadır.
Avukatlık (vekalet) ücreti Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 423/6. maddesinde açıkça belirtildiği yargılama giderlerindendir. Vekalet ücreti de, diğer yargılama giderleri gibi müstakil bir varlığı olmayan ve ait olduğu davanın konusunu teşkil eden hak ve alacağa sıkı bir surette bağlı feri haklardandır. Feri hakların sonuçlandırılması ve karara bağlanması, asıl hakkın sonuçlandırılmasına ve karar verilmesine bağlı olacaktır.
HUMK.nun 389 maddesine göre, hüküm kısmında iki tarafa yükletilen hak ve borçların tereddüde yer vermeyecek şekilde belirtilmesi zorunluluğu tekrarlanmıştır.
Bu nedenle davaların birleştirilmesi,usulüne uygun karşı dava açılması veya davaların ayrılması durumunda, asıl dava,karşı dava ve birleşen davaların birbirinden bağımsız, müstakil davalar olması nedeniyle, hüküm kısmında her bir dava hakkında o davaya ilişkin vekalet ücretleri ve mahkeme masraflarıyla birlikte ayrı ayrı hüküm kurulması gereklidir.
Yasal, hakkaniyet ve takdiri indirimler nedeni ile davanın kısmen kabul edilmesi halinde, indirimden dolayı reddedilen kısım yönünden davalı yararına vekalet ücreti takdir edilip edilmeyeceği önem kazanmaktadır. Kısmen reddedilen miktar Borçlar Kanunu’nun 43,44 ve 161/son maddesinden kaynaklanan bir indirim ise, indirim miktarı yasadan kaynaklandığından bu indirim nedeni ile davalı yararına vekalet ücreti takdir edilemeyecektir. Kısmen reddedilen miktar asıl alacaktan hakkaniyet ve takdiri indirimden kaynaklanmakta ise, bu durumda davalı yararına vekalet ücretine karar verilmelidir. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. (22.07.2008 gün ve 2007/10517 Esas, 2008/21746 Karar sayılı ilamımız).
Bu yasal düzenlemeler ve ilkeler karşısında davalı-karşı davacı işçinin kabul edilen davası yönünden de ayrıca vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken kabul edilen karşı dava yönünden vekalet ücretine hükmedilmemesi hatalı olup,bozma sebebe ise de,bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden;
Hükmün dördüncü maddesinde yer alan “…davalı-karşı davacıya verilmesine” cümlesinden sonra gelmek üzere “kabul edilen karşı dava açısından karar tarihindeki AAÜT.sinin 8 ve 12.maddeleri uyarınca hesaplanan 450.00 TL vekalet ücretinin de davacı-karşı davalı şirketten alınarak davalı-karşı davacı işçiye ödenmesine” cümlesinin eklenmesi suretiyle hükmün HMUK.nun 438.maddesi uyarınca bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz giderinin, 33.15 TL"nin davacıya arta kalanın davalıya yükletilmesine,01.04.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.