3. Hukuk Dairesi 2017/11908 E. , 2017/10977 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki itirazın iptali ve teminat senetlerinin iadesi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması davalı ve davacı vekili tarafından istenilmekle, duruşma için tayin olunan 07.02.2017 günü gelen davalı vekili Av.... ile davacı vekili Av...."nun sözlü açıklamaları dinlendikten sonra harç eksikliği nedeniyle dosyanın geri çevrilmesi sonrasında;
Belirli gün ve saatte dosyadaki bütün kâğıtlar okunarak, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, asıl dava dilekçesinde, davalının 13/11/1998 başlangıç tarihli ve on yıl süreli sözleşme ile davacıya ait taşınmazı ihale ile kiraladığını, 01.06.2010 tarihinde yer tesliminin yapıldığını, sözleşmeye göre alt yapı hizmetleri nedeniyle 2.510.000 USD katılım payının her yıl Ocak ayında birer yıl aralıklarla 10 eşit taksitte, ayrıca DHMİ tarafından belirlenecek kira bedelinin üçer aylık dönemler halinde ödenmesinin kararlaştırıldığını belirterek, asıl dava dosyasında 2003 yılı kira alacağı ve katkı payı alacaklarını ve birleşen dava dosyalarında sonraki yıllara ait kira alacağı katkı payı alacaklarının tahsilen karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, Beyoğlu 34.Noterliğinde düzenlenen 21/10/2002 tarihli ihtarname ile sözleşmeyi feshettiklerini, kiralanan hangar yerini 07/04/2003 tarihinde düzenlenen tutanakla davalıya teslim ettiklerini, fesih tarihinden sonraki katılım payı ve kira alacağı talep edilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuş ve birleşen dosyada ihale aşamasında verilen 225.000 USD değerindeki 3 adet teminat mektubunun iadesini talep etmiştir.
Mahkemece, 27/12/2010 tarih ve 2003/696-2010/678 sayılı karar ile itirazın iptali isteminin reddine, teminat mektuplarının iadesi isteminin kabulüne karar verilmiş, hükmün davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 6.Hukuk Dairesinin 11.07.2012 tarih ve 2012/8076 E.-2012/10537 K.sayılı ilamı ile ""Kiralanan, davalıya 01.06.2000 tarihli yer teslim tutanağı ile teslim edilmiştir. Teslim tutanağına davalı kiracı tarafından konulan şerh, süreye ilişkin olup, sözleşmenin 3. maddesini ta"lil eder mahiyette değildir.
Kiralananın davacı kiralayana teslimine dair 07.04.2003 tarihli tutanak, davacı kiralayanın 70 nolu kararına dayandığından, davacı kiralayanın, davalı kiracıya İBRA"sı mahiyetinde değildir.
Hal böyle olunca, sözleşme hükümlerine ve dosyada mevcut somut delil ve belgelere uygun düşmeyen bilirkişi raporu benimsenerek sonuca gidilmesi doğru olmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş, sözleşme hükümlerine değer verilmek suretiyle, kiralananın 7.4.2003 tarihinde davacıya teslim edildiği ve tekrar 27.10.2003 tarihinde Top Servis Havacılı"ğa kiralandığı hususu gözetilerek, davalının sözleşmenin feshedilerek kiralanananı teslim tarihine kadar geçen sürede ve kiralananın yeniden kiraya verilebilmesi için geçecek makul sürede, sözleşmedeki sorumluluklarının devam ettiği kabul edilmek suretiyle, tarafların taleplerinin değerlendirilmesi, makul kiralama süresinin 27.10.2003 tarihini geçemeyeceği gözardı edilmeden, gerektiğinde yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılması ve hasıl olacak sonuç dairesinde karar verilmesinden ibarettir." gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda mahkemece, davanın kısmen kabulüne ve asıl dava ile birleşen davalarda itirazın kısmen iptaline, teminat senetlerinin iadesine ilişkin birleşen davanın reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacının tüm, davalının aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) Davalının 27.10.2003 tarihinden sonraki kira ve katılım payı alacaklarına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Mahkemece bozma kararına uyulmuştur. Kural olarak bozma kararına uyulmakla orada belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda yerel mahkeme için zorunluluk doğar.
Belirtilmelidir ki; bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Y.İ.B.K.).
Bu ilke kamu düzeni ile ilgili olup, Yargıtay"ca kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Hakimin değişmesi dahi açıklanan bu hukuki ilkeye etki yapamaz.
Somut olayda, mahkemece; bozmaya uyma kararı verilmiş ise de, bozmaya uygun karar verilmemiştir. Şöyle ki; Mahkemece, uyulmasına karar verilen Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 11.07.2012 tarihli bozma ilamı gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamında sözleşme hükümlerine değer verilmek suretiyle, kiralananın 07.04.2003 tarihinde davacıya teslim edildiği ve tekrar 27.10.2003 tarihinde Top Servis Havacılı"ğa kiralandığı hususu gözetilerek, davalının sözleşmenin feshedilerek kiralanananı teslim tarihine kadar geçen sürede ve kiralananın yeniden kiraya verilebilmesi için geçecek makul sürede, sözleşmedeki sorumluluklarının devam ettiği kabul edilmek suretiyle, tarafların taleplerinin değerlendirilmesi, makul kiralama süresinin taşınmazın yeniden kiraya verildiği 27.10.2003 tarihine geçemeyeceği gözardı edilmemesi gerektiği belirtilmiştir. Bu durumda davalının kira ve katılım payından 27.10.2003 tarihine kadar sorumlu olduğundan bu tarihe kadar olan kira ve katılım payı yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacının ve davalının temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı ...ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilen davalı taraf için duruşma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre takdir edilen 1.480 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı tarafa verilmesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04.07.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.