MAHKEMESİ :İcra Ceza Mahkemesi



Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının onanmasını mutazammın 10/03/2020 tarihli ve 2020/103 Esas - 2020/2434 Karar sayılı daire ilamının müddeti içinde tashihen tetkikinin alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklının, başlattığı ilamlı takipte, üçüncü kişi... Ambalaj Matbaacılık San.ve Tic. Ltd. Şti"ye İİK"nun 89/1. maddesi gereğince gönderilen haciz ihbarnamesine üçüncü şahıs tarafından itiraz edildiğini ileri sürerek tazminata hükmedilmesi istemi ile icra mahkemesine başvurmuş, mahkemece, HMK"nun m.114/(1).g. maddesi uyarınca dava şartı noksanlığı nedeniyle aynı Kanun"un 115/2. maddesi uyarınca davanın usulden reddine karar verilmiş, hüküm alacaklı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dairemizce hükmün onanmasına karar verilmesi üzerine alacaklı vekili tarafından karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.
İİK"nun 89/4. maddesi koşullarında açılan tazminat davaları, genel hükümler dairesinde incelenip sonuçlandırılır. Bu nedenle, kendisini vekil ile temsil ettiren ve davasında haklı çıkan taraf lehine avukatlık ücret tarifesi uyarınca nispi vekalet ücreti takdir edilmesi gerekir.
Ancak; mahkemece, HMK"nin m.114/(1).g. maddesi uyarınca dava şartı noksanlığı nedeniyle aynı Kanun"un 115/2. maddesi uyarınca davanın usulden reddine karar verilmiş olmasına rağmen nispi vekalet ücretine hükmedildiği görülmektedir.
Dava şartları, HUMK’nda açıkça düzenlenmiş değildir. Ancak, ilk itirazlar bölümünde, “hakimin re’sen nazarı dikkate alması kanunen iktiza eden hususlar” saklı tutulmuştur (m.188 c.2).
6100 sayılı HMK.nun 114.maddesinde ise dava şartları açıkça sayılmış ve anılan maddenin g bendinde ise davacının yatırması gereken gider avansını yatırmış olması gerektiği belirtilmiştir.
Bir hususun dava şartı olup olmadığı onun niteliğinden anlaşılır. Bir hususun varlığı veya yokluğu, mahkemenin davayı esastan inceleyip karara bağlamasına engel oluyor ve hakim o hususu kendiliğinden gözetmekle yükümlü ise, o husus bir dava şartıdır.
Dava şartları, medeni usul hukukuna ait bir kurumdur.
Bunun amacı, bir davanın esası hakkında incelemeye geçilebilmesi için gerekli bütün şartları ve bunların incelenmesi usulünü tespit etmek, böylece davaların daha çabuk, basit ve ekonomik bir şekilde sonuçlanmasına yardımcı olmaktır.
Mahkemenin, davanın esası hakkında yargılama yapabilmesi (davayı esastan inceleyebilmesi) için varlığı veya yokluğu gerekli olan haller, dava (yargılama) şartla’dır. Davanın esası hakkında inceleme yapılabilmesi için varlığı gerekli hallere, olumlu dava şartları (mesela, görev, hukuki yarar gibi); yokluğu gerekli hallere ise olumsuz dava şartları denilmektedir (mesela, kesin hüküm gibi).
Dava şartları, dava açılabilmesi için değil, mahkemenin davanın esası hakkında inceleme yapabilmesi (davanın esasına girebilmesi) için gerekli olan şartlardır. Buna davanın dinlenebilmesi şartları da denir.


Dava şartlarından biri olmadan açılan dava da açılmış (var) sayılır, yani derdesttir. Ancak mahkeme, dava şartlarından birinin bulunmadığını tespit edince, davanın esası hakkında inceleme yapamaz; davayı dava şartı yokluğundan (usulden) reddetmekle yükümlüdür.
Dava şartlarının bulunup bulunmadığı davada hakim tarafından kendiliğinden (re’sen) gözetilir; taraflar bir dava şartının noksan olduğu davanın görülmesine (esastan karara bağlanmasına) muvafakat etseler bile, hakim davayı usulden reddetmekle yükümlüdür.
Mahkemece, dava şartlarındaki eksiklik nedeniyle davanın reddine karar verilmesi; dava şartı eksikliği nedeniyle davanın usulden reddine ilişkin bu karar nedeniyle hükmedilecek vekalet ücretinin tayininin de bu özelliğe uygun olması gerekir.
Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 7.maddesi “Görevsizlik, yetkisizlik, dava ön şartlarının yokluğu veya husumet nedeniyle davanın reddinde, davanın nakli ve açılmamış sayılmasında ücret” başlığını taşımakta; maddenin 2.fıkrasında ise “davanın dinlenebilmesi için kanunlarda öngörülen ön şartın yerine getirilmemiş olması ve husumet nedeniyle davanın reddine karar verilmesinde, davanın görüldüğü mahkemeye göre tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde yazılı miktarları geçmemek üzere üçüncü kısımda yazılı avukatlık ücretine hükmolunur” düzenlemesi bulunmaktadır.
Şu hale göre tarifenin açıklanan 7/2.maddesi hükmü gereğince; konusu para veya para ile değerlendirilmesi mümkün bulunan bir şey olan davanın dava şartlarından birinin bulunmaması (noksan olması) nedeniyle usulden reddine ilişkin kararda, vekalet ücreti nispi tarifeye göre takdir edilir; ancak, bu nispi vekalet ücretinin miktarı, maktu vekalet ücretini geçemez.
Somut olayda, mahkemece, şikayetçi/davacı tarafça ihtarata rağmen harcın kesin süre içerisinde yatırılmadığı gerekçesiyle HMK"nin m.114/(1).g. maddesi uyarınca dava şartı noksanlığı nedeniyle aynı Kanun"un 115/2. maddesi uyarınca davanın usulden reddine karar verilmiş olduğu da nazara alınarak, alacaklı tarafından açılan ve icra mahkemesince genel hükümler uyarınca incelenen tazminat davası reddedildiğine ve üçüncü kişi de kendisini vekil ile temsil ettirdiğine göre, mahkemece, şikayetçi alacaklı aleyhine maktu vekalet ücretinin takdir ve tayini gerekirken nispi vekalet ücretine hükmedilmesi isabetsiz olup, kararın bu nedenle bozulması gerekir ise de, söz konusu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden kararın düzeltilerek onamasına karar verilmiştir.
SONUÇ : Alacaklının karar düzeltme talebinin kabulü ile; Dairemizin 10/03/2020 tarih 2020/103 E- 2020/2434 K. sayılı onama ilamının kaldırılmasına, ... 3. İcra Ceza Mahkemesi"nin 25.09.2019 tarih ve 2019/403 E., 2019/683 K. sayılı kararının hüküm bölümünün 2-d bendinde yer alan "Karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT ne göre (1. Haciz ihbarnamesindeki Alacak Tutarı 635.644,44 TL) hesaplanan 47.375,78 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı... AMBALAJ MATBAACILIK SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ."ne verilmesine," ibarelerinin tamamen silinerek karar metninden çıkartılmasına, yerine "karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari ücret Tarifesinin ikinci kısmının ikinci bölümünün üç sıra numarasında yer alan icra mahkemelerinde takip edilen duruşmalı işler için düzenlenen 906,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine," cümlesinin yazılmasına, kararın düzeltimiş bu şekliyle İİK"nin 366. ve HUMK’nin 438. maddeleri uyarınca ONANMASINA, 14/12/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.