8. Hukuk Dairesi 2017/13962 E. , 2019/2594 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katılma Alacağı, Değer Artış Payı ve Eşya Alacağı
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiş olup hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
KARAR
Davacı ... vekili, dava dilekçesinde belirtilen mallar, ziynet ve eşyalar nedeniyle toplam 58.930,00 TL alacağın davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüyle 51.085,00 TL alacağın davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir. Hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verildiğine, takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı vekilinin 1054 ada 14 parselde 12 nolu bağımsız bölüme yönelen temyiz itirazlarının incelemesine gelince;
Mahkemece, 02.12.2014 günlü ilk kararla 58.065,00 TL alacağın tahsili ile çeyiz eşyalarının davacıya aidiyetine karar verilmiş, temyiz incelemesi sonunda hükmün 1054 ada 14 parselde 12 nolu bağımsız bölüme ilişkin kısmı Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 12.10.2013 tarihli bozma ilamı uyarınca "Davacının ..."daki 1054 ada 14 parselde 12 nolu bağımsız bölümün alınması için satılan ..."daki 464 ada 10 parselde 8 nolu bağımsız bölümün alımına katkı payı olarak %20 katkı payı oranı tespit edilmiş olup, bu tespit yerindedir. ..."daki dairenin 60.000,00 TL"ye satılarak, bu miktardan 50.000,00 TL"ye ..."daki 1054 ada 14 parselde 12 nolu bağımsız bölüm satın alındığına göre, davacının ..."daki 464 ada 10 parselde 8 nolu bağımsız bölümün alınmasında 12.000,00 TL için katkıda bulunduğu, bu sebeple ..."daki 1054 ada 14 parselde 12 nolu bağımsız bölüm üzerinde davacının değer artış payı alacağının olduğunun kabulü gerekir." gerekçesiyle davalı lehine bozulmuş, Mahkemece, 15.03.2016 tarihli 1. oturumda bozmaya uyulmasına karar verilmiştir.
Vermiş olduğu bir hüküm Yargıtay tarafından bozulan ve Yargıtayın bu bozma kararına gerek iradi ve gerekse kanuni şekilde uymuş olan hukuk mahkemesi, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Mahkeme, bozma kararından dönerek direnme kararı veremeyeceği gibi, hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan bölümleri hakkında da yeni bir hüküm kuramaz. Bu müesseseye “usuli müktesep hak” veya “usule ilişkin kazanılmış hak” denir. “Usuli Müktesep Hak”, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay İçtihatları ile kabul edilmiş, usul hukukunun ana ilkelerindendir ve kamu düzeni ile ilgilidir. Açıkça bozmaya uyulmasına karar verilmesiyle, taraflardan birisi yararına usule ilişkin kazanılmış hak doğar. Bundan sonra mahkemenin yapacağı iş, bozma kararı uyarınca ve o doğrultuda işlem yapmak ve gerekli kararı vermekten ibarettir. Kural olarak, hakim ara kararından dönebilirse de, bozmaya uyulmasına ilişkin karar bunun istisnalarındandır. Farklı anlatımla; bozma kararına uyan mahkeme, bununla bağlıdır.
Ne var ki; Mahkemece, bozmaya uyulduğu halde bozma gerekleri yerine getirilmemiştir.
Şöyle ki, bozma ilamında, davacı lehine 1054 ada 14 parselde 12 nolu bağımsız bölüm yönünden sadece değer artış payı alacağına hükmedilmesi gerektiği belirtildiği halde; Mahkemece, hükme esas alınan 14.07.2016 havale tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda bozmaya aykırı şekilde değer artış payı alacağı yanında artık değere katılma alacağına da karar verilmesi doğru olmamıştır.
Hal böyle olunca, mahkemece yapılması gereken iş; uyulan bozma ilamına uygun şekilde 12 nolu bağımsız bölümle ilgili değer artış payı alacağı hesabını içeren 14.07.2016 havale tarihli raporu dikkate alarak, davacı lehine yalnızca değer artış payı alacağı hakkı bulunduğundan raporda hesaplanan değer artış payı alacağı ile ilgili hüküm kurmak olmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda 2. bentte gösterilen sebeplerle 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3.maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının yukarıda 1. bentte gösterilen sebeplerle reddine, HUMK"un 440/I. maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 13.03.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.