MAHKEMESİ:Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA


Davacı, murisi babasının, sigortalılığının tespiti ile Kurum işleminin iptaline, yetim aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir.Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.Hükmün davalılardan Kurum ve dahili davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava,davacının murisi ... ’in 14/08/1959 tarihinde 1 gün çalıştığının tespiti ile davacıya ölüm aylığı bağlanması istemine ilişkindir.Mahkemece,davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 108.maddesinin 1.fıkrasında; "Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında nazara alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı, sigortalının, yürürlükten kaldırılmış 5417 ve 6900 sayılı kanunlara veya bu kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihtir" hükmü düzenlenmiştir.
Bir kimsenin sigortalı sayılabilmesi için sigortalı işe giriş bildirgesinin varlığı yeterli değildir. Aynı zamanda o kimsenin Yasa"nın belirlediği biçimde (506 sayılı Yasa"nın 2. maddesi ve 5510 sayılı Yasa"nın 4/a maddesi) eylemli olarak çalışması da koşuldur. Bu yön 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesi ile 5510 sayılı Yasa"nın 7/a maddesinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 1999/21-549-555, 2005/21-437-448 ve 2007/21-306-320 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır. Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak sigortalılık başlangıcının sigortalıya sağlayacağı sigortalılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmeli, buna göre dönem bordrosunda yer alan ve davacının talep ettiği tarihte çalışması mevcut tanıklar ile gerektiğinde komşu işyerleri çalışanları olduğu kayıtlarla ya da kolluk yolu ile yaptırılacak araştırma ile belirlenen kimselerin beyanlarına başvurulmalı, sonucuna göre karar verilmelidir. Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacı murisi adına 14/08/1959 tarihinde ... -... Sulaması isale kanalı ikmali inşaatı unvanlı ... sicil numaralı işyerinden verilen bildirgenin Kuruma intikal tarihinin belli olmadığı,davacının sigortalı çalışması olmadığından hizmet cetvelinin gönderilemediğinin bildirildiği,Sosyal Güvenlik Kurumunca mahkemeye bordro tanığı olarak bildirilen tanıkların bir kısmının davacı murisinin çalışmasını doğruladığı,davacının askerlik borçlanması bedelini 30/07/2008 tarihinde ödeyerek 31/07/2008 tarihinde ölüm aylığı tahsis talebinde bulunduğu,Kurum tarafından babasının sigortalı hizmeti bulunmadığı gerekçesiyle ölüm aylığı talebinin kabul edilmeyerek davacının ödediği askerlik borçlanması bedelinin Kurumun emanet hesabına alındığı,borçlanma talep tarihinde yapılan ödemenin 899 güne denk geldiği anlaşılmaktadır.Somut olayda, davacının fiili çalışması yöntemince kanıtlanmadan karar verildiği,toplanan delillerin kabule yeterli olmadığı anlaşılmaktadır. Mahkemece yapılacak iş; işveren tarafından üstlenilen isale kanalı inşaatı işi ile ilgili evrak,sözleşme veya ihale dosyası bulunup bulunmadığını araştırmak, dönem bordrolarında kayıtlı bordro tanıklarının beyanına başvurmak, dinlenen tanıkların sigorta kayıtlarını getirtmek, Kurumdan, belediyeden ve vergi dairesinden sorulmak suretiyle, ayrıca zabıta marifetiyle sağlıklı bir araştırma yaptırılarak başka komşu işverenler veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlarını tespit ederek tanık olarak bilgilerine başvurmak,davacı murisi ... ’in sigorta sicil dosyasını getirtmek,işe giriş bildirgesinin Kurum kayıtlarına hangi tarihte intikal ettiğini,sigorta sicil numarasının ilgili yılın serilerinden olup olmadığını sormak, çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/8. maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar karar vermekten ibarettir. Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde dahili davalılara iadesine sair yönler incelenmeksizin 22/06/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.