Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/6686 Esas 2022/4056 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Sakarya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 29.01.2019 tarih ve 2013/768 E. - 2019/33 K. sayılı kararın duruşmalı olarak Yargıtayca incelenmesi asıl davada davalı Doğu Petrol Ürünleri Oto İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, duruşma için belirlenen 17.05.2022 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı vekili Av. ... ile davalı Doğu Petrol Ltd. Şti. vekili Av.... Sorucu dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili asıl davada, müvekkilinin keşide ettiği 4 adet çekin 01.11.2005 tarihinde asıl dava için dava dışı lehdar Kafkas Petrol ve Petrol Ürün. Tek. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’ne teslim edildiğini, müvekkilinin her bir çek için tahsilat makbuzu karşılığında Kafkas Petrol ve Petrol Ürün. Tek. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’ye ödeme yaptığını, ayrıca 20.12.2005 tarihli ibraname alındığını, çeklerin teslimden sonra lehtar adına davalıya cirolandığını, ciro tarihinde dava dışı Kafkas Petrol ve Petrol Ürün. Tek. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’nin yetkilisi ... olduğu halde ciro imzasının lehdar şirketteki hisselerini devreden ve temsil yetkisi alınan ...’e ait olduğunu, ...’in aynı zamanda davalı Doğu Petrol Ürünleri Oto İnşaat San. ve Tic. A.Ş.’nin de yetkilisi sıfatını taşıdığını, davalı şirketin bankaya cirolarının da yetkili sıfatıyla ... tarafından atıldığını, bu kişinin ödeme defini bertaraf etmek amacıyla lehtar adına yetkisi bulunmadığı halde çekleri ortağı olduğu davalı Doğu Petrol Ürünleri Oto İnşaat San. ve Tic. A.Ş.’ye ciroladığını, böylece kötüniyetle hareket ettiğini ileri sürerek Sakarya 1. İcra Müdürlüğü'nün 2006/1375 Esas sayılı dosyasındaki takip miktarından borçlu olmadıklarının tespitini, %40’tan az olmamak üzere kötüniyet tazminatının tahsilini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı vekili, dava dilekçesinde çek bedellerinin iyiniyetli hamil müvekkiline değil lehtar Kafkas Petrol ve Petrol Ürün. Tek. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’ne ödendiğinin iddia edildiğini, makbuzların bu dava için dava dışı Kafkas Petrol ve Petrol Ürün. Tek. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. adına verildiğini, iyiniyetli hamil müvekkiline karşı ödeme definin ileri sürülemeyeceğini, büyük miktarlı ödemelerin çeki iade alarak değil de makbuz karşılığı yapıldığı iddiasının ticari teamüllere uymadığını, ciro tarihinde imzalayanın yetkisi bulunmadığı iddiasını kabul etmediklerini, ileri tarihli keşide edilen çeklerin bankaya tevdi tarihleri gözetildiğinde davacı iddiasının gerçeği yansıtmadığının anlaşılacağını savunarak davanın reddini, icra inkar tazminatının tahsilini istemiştir.
Birleşen davada davacı vekili, asıl davadaki iddialarını ileri sürerek Sakarya 1. İcra Müdürlüğü'nün 2006/1375 Esas sayılı dosyasındaki takip miktarından borçlu olmadıklarının tespitini, %40’tan az olmamak üzere kötüniyet tazminatının tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, uyulan bozma ilamı ve tüm dosya kapsamına göre, Adli Tıp Kurumu raporu ile ibranamelerdeki mevcut imzalarda ... imzası ile irtibat tespit edilemediği, geri kalan belgeler ve tahsilat makbuzlarında bulunan imzaların taklidi kolay tersimi basit olmakla ... eli ürünü olup olmadığının anlaşılamadığı, Kafkas Petrol Ltd. Şti. yetkilisi ...'ın ağır ceza mahkemesinde resmi ve özel belgede sahtecilik suçlarından yargılandığı dosyanın 23.05.2017 tarihli celsesinde “çeklerin ...tarafından kardeşi ...'e ödendiğini, ibra alındığını, ibranamelerdeki imzaların kendisine ait olduğunu” beyan ettiği, talimatla alınan beyanında da “ibranamelerin altındaki imzaların kendisine ait olduğunu” söylediği, şirket yetkilisi ...'ın beyanı neticesinde borcun lehtara ödendiğine kanaat getirildiği, bozma ilamında “öte yandan ödeme iddiasının kanıtlanması halinde dava konusu çeklerde hamil durumundaki davalılardan Doğu Petrol Ltd. Şti.’nin keşideci ile lehtar arasındaki ödeme ilişkisini bilerek çekleri eline geçirdiği ve dolayısıyla kötüniyetli hamil olduğu yönündeki iddianın TTK’nın 599. maddesi uyarınca irdelenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede değerlendirme yapıldığında davalı şirketlerin yetkilileri olduğu belirtilen ... ile ...’in kardeş oldukları ve ...’in değişik zamanlarda her iki davalı şirketin de yetkilisi olduğu dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca davalı Doğu Petrol Ürün. Ltd. Şti.’nin keşideci ile lehtar arasındaki ödeme ilişkisini bilebileceğinden kötüniyetli hamil olduğunun kabulü gerekir” denildiği, ... beyanı ile ödemenin ispatlandığı, bozma ilamı doğrultusunda Doğu Petrol Ltd. Şti.’nin kötüniyetli hamil olduğu kabul edilmekle kötü niyet hususunda yeniden bir araştırma yapılmadığı gerekçesiyle davanın ve birleşen davanın kabulüne, davacının dava konusu takip dosyasına dayanak edilen çekler sebebiyle asıl ve birleşen davalıya borçlu olmadığının tespitine, tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, asıl davanın davalısı Doğu Petrol Ürünleri Oto İnşaat San. ve Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
1- Dosyaya sunulan 05.02.2014 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi örneğinden aleyhine hüküm kurulan birleşen davanın davalısı şirketin TTK’nın Geçici 7. maddesi uyarınca resen ticaret sicilinden terkin edildiği anlaşılmaktadır.
HMK'nın 114/1-d maddesinde açıkça düzenlendiği üzere dava ve taraf ehliyeti dava şartlarındandır. Dava şartları davanın başlangıcından sonuna kadar bulunması gereken şartlarıdır. Eş deyişle dava açan ve davalı konumunda bulunan her gerçek ya da tüzel kişi davanın devamı sırasında bu ehliyetini korumuş olmalıdır. 6102 sayılı TTK'nın 588. maddesine göre limited şirketlerin tüzel kişilik kazanmaları ticaret siciline tescil edilmiş olmaları şartına bağlıdır. O halde mahkemece, birleşen davada davalı şirketin ihyası ile yeniden sicile kaydının sağlanması için davacıya süre verilmesi ve usulünce taraf teşkilinin sağlanıp davaya devamla esas hakkında karar verilmesi gerekmekte olup, asıl davanın davalısı ile birlikte terkin edilen birleşen davada davalı şirket aleyhine karar verilmesi yerinde olmamış, hükmün açıklanan bu sebeple re’sen bozulması gerekmiştir.
2- Bozma sebep ve şekline göre asıl davanın davalısı vekilinin temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına,
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle hükmün re’sen BOZULMASINA, (2) Bozma sebep ve şekline göre asıl davada davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, takdir olunan 3.815,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalı Doğu Petrol Ürünleri Oto İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti'ye verilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden asıl davada davalı Doğu Petrol Ürünleri Oto İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'ne iadesine, 25/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.