Taraflar arasında görülen davada;
Davacı,kayden maliki bulunduğu 17 parsel sayılı taşınmazın 2/3 payını ölünceye kadar bakma akdiyle davalıya temlik ettiğini,davalının akitten doğan bakım borcunu yerine getirmediğini ileri sürüp ölünceye kadar bakma akdinin ve tapu kaydının iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı,dava konusu taşınmazı davacının kendisinin yurt dışında olduğunu bilerek ölünceye kadar bakma akdiyle temlik ettiğini,davacı babasına her zaman gerekli sevgi ve saygıyı gösterdiğini,son zamanlarda davacının kendisini arayıp sormasını istemediğini söylediğini belirtip davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece,çekişme konusu taşınmazın temlikine konu ölünceye kadar bakma akdinin ortadan kaldırılması koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karar,davacı ve davalı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla, tetkik hakimi raporu okundu. Düşüncesi alındı. Dosya incelendi. Gereği görüşülüp, düşünüldü.
-KARAR-
Dava, tapu iptali ve ölünceye kadar bakma akdinin feshi isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden, toplanan delillerden; davacının çekişme konusu 17 parsel sayılı taşınmazdaki 2/3 payını ölünceye kadar bakılma koşuluyla 29.8.2003 tarihli akitle davalıya temlik ettiği anlaşılmaktadır.
Davacı, bakım koşulunun yerine getirilmediğinden bahisle eldeki davayı açmıştır.
Bilindiği üzere; ölünceye kadar bakıp gözetmek sözleşmesi basitçe taraflarına karşılıklı hak ve borçlar yükleyen, bazı yönleri itibarıyla talih ve tesadüfe, ayrıca şekle bağlı bir sözleşme şeklinde tanımlanabilir. Nitekim, söz konusu sözleşme B.K.nun 511. maddesinde, “kaydı hayat ile bakma mukavelesi, akitlerden birinin diğerine ölünceye kadar bakmak ve onu görüp gözetmek şartıyla bir mamelek yahut bazı malların temlikini iltizam etmesinden ibaret olan bir akit” olarak tarif edilmiştir.
Anılan yasanın bu ve devamı maddelerinin açık hükümlerin de belirtildiği gibi ölünceye kadar bakım sözleşmesi ile, bakım alacaklısı sözleşmeye konu olan mamelek veya bazı mallarının mülkiyetini bakım borçlusuna geçirme, bakım borçlusu da kural olarak bakım alacaklısını kendi ailesi içerisine alıp, ona özenle ölünceye kadar bakıp gözetmek yükümlülüğü altına girer. Hemen belirtmek gerekirki, bakım borçlusunun bakıp gözetmek yükümlülüğü, aksi kararlaştırılmadığı sürece bakım alacaklısını ailesi içerisine alıp, ikametini temin etme yanında, besleme giydirme hastalığında hekime götürüp, gerekli ihtimamı gösterme, manevi yönden her türlü yardım ve desteği sağlama gibi ödevleri de içerisine alır. Kuşkusuz bakım borçlusu yükümlülüklerini yerine getirirken, aldığı malların kıymetine, bakım alacaklısının önceden sahip olduğu içtimai mevkiine ve hakkaniyet kurallarına göre hareket etmek zorundadır. Öte yandan, yükümlülüklerin yerine getirilmemesinin sonuçları BK.nun 5l7. maddesinde açıklanmış sözleşmeden doğan ödevlere aykı-
rılık yüzünden ilişki çekilmez olmuşsa, ya da başka önemli nedenlerle ilişkinin sürdürülmesi aşırı ölçüde güçleşmiş veya olanaksız hale gelmişse taraflardan herbirinin tek yanlı olarak sözleşmeyi fesh etme, verdiği şeyi geri alma hatta karşı tarafın kusurlu olması halinde tazminat isteme hakkı tanınmıştır. O halde, yükümlülüklerini yerine getirmeyen bakım borçlusuna karşı bakım alacaklısı her zaman fesih hakkını kullanabilmekte, fesih geçmişe etkili (makable şamil) olmak üzere sözleşmeyi sona erdirdiğinden verdiği şeyi de geri isteyebilmektedir.
Öte yandan, BK.nun 517/son maddesi hükmüne göre; Hakim mukaveleyi feshedecek yerde, iki taraftan birinin talebi ile yahut re’sen artık birlikte yaşamalarına nihayet verip buna mukabil alacaklıya kaydı hayat ile bir irat tahsis edebilir.”
Uyuşmazlığın değinilen hüküm (BK.nun 517/son maddesi) uyarınca çözüme bağlanması; bakım yükümlülüğünün bir arada yaşamak suretiyle yerine getirilmesi imkanlarının ortadan kalktığı yada büyük ölçüde sınırlandığı haller için düşünülmelidir. Bunun yanısıra, takdir edilecek irat, yanların özel ve ekonomik durumlarına uygun ve adil olmalıdır.
Somut olayda, davacının yurt dışında yaşamakta olan davalı kızına çekişmeli taşınmaz payını temlik ettiği, hemen sonrasında davacının evlilik yaptığı, bakım borçlusundan ayrı olarak eşi ile birlikte dava konusu taşınmazda bulunan dairelerden birinde oturduğu görülmektedir.
Öte yandan; tüm dosya kapsamından davalının sözleşmeden kaynaklanan edimini ifa edememesinde kusurunun bulunmadığı, aksine bakım alacaklısının evlenmesi sebebiyle bakım borcunun yerine getirilmemesine neden olduğu ve kusurun kendisinden kaynaklandığı dosya kapsamı ile sabittir.
Öyle ise; tarafların biraraya gelemeyecekleri gözetilerek davacıya irad bağlanmak suretiyle çekişmenin giderilmesi gerekeceğinde kuşku yoktur.
Hal böyle olunca; yukarıda değinilen ilke ve olgulara göre araştırma yapılarak hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere hüküm tesisi isabetsizdir.Tarafların temyiz itirazları yerindedir.Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 5.6.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
