MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Davacı, davalı Kurum tarafından gönderilen ödeme emirlerinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal gerektirici nedenlere göre davacı vekilinin tüm; davalı Kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, 506 sayılı Yasanın 80. maddesi hükmüne göre; tüzel kişiliğe haiz işverenlerin üst düzeydeki yönetici ve yetkililerinin Kuruma karşı işverenleriyle müştereken ve müteselsilen sorumlulukları sigorta primleri ve Ek 24/L maddesi kapsamında ki sosyal yardım zammı ve ferileri ile sınırlı olup idari para cezaları bu sorumluluk kapsamına girmediği gerekeçisyle davacı hakkındaki 2010/9 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11511254 sayılı, 2014/10005 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11504402 sayılı, 2014/10015 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11503917 sayılı, 2010/11037 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11505031 sayılı ödeme emirlerinin iptaline karar verilmiş, davacının dava dışı asıl borçlu spor kulübünde 04/06/2001 - 28/07/2001 ve 13/07/2007 - 08/02/2008 tarihleri arasında yönetim kurulu başkanı sıfatıyla göre yaptığı belirtilerek, davacının asıl borçlu kulübün ödenmeyen prim borçlarından sadece kendi dönemi ile ilgili olanlardan sorumlu olması sebebiyle, yönetici olmadığı dönemlere ilişkin 2010/11036 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11505434 sayılı, 2010/11035 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11505927 sayılı ödeme emirleriyle, hem yönetici olmadığı dönemlere ilişkin olan hem de alacağın muaccel olduğu tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu alacakları ihtiva eden 2014/10011 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11511002 sayılı, 2014/10010 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11511148 sayılı, 2010/8 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11511389 sayılı, 2010/7 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11511431 sayılı, 2004/79 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11511498 sayılı ödeme emirlerinin ihtiva ettiği tüm dönemlere ilişkin borçlar yönünden, 2008/10100 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11507105 sayılı ödeme emrinin sadece 2004/1 ve 4.ncü dönemlere ilişkin borçlar yönünden iptaline karar verilmiş, 2008/10100 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11507105 sayılı ödeme emrinin 2007/9, 10, 11 ve 12. dönemlerine ait borçlar bakımından, 2014/10053 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11502524 sayılı, 2014/10044 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11503488 sayılı, 2014/10052 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11502007 sayılı, 2014/10045 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11502975 sayılı, 2008/10101 takip nolu 13/08/2014 tarihli 11507539 sayılı ödeme emrindeki tüm dönemlere ilişkin borçlar yönünden davacının... ile müteselsil sorumluluğunun devam ettiği belirtilerek bu kısım bakımından davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davanın hakdüşürücü süre içerisinde açıldığı, davalı Kurum"un dava dışı borçlu derneğe ilişkin 17 adet ödeme emriyle davacı hakkında takibe başladığı, davacının dava dışı spor klubü derneğinde öncelikle 04/06/2001 ila 28/07/2001 tarihleri arasında ve sonrasında da 13/07/2007 ila 08/02/2008 tarihleri arasında Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yaptığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanaklarını oluşturan, 506 sayılı Yasa’nın 80/12. maddesinde; sigorta primlerini haklı sebepleri olmaksızın, birinci fıkrada belirtilen süre içerisinde tahakkuk ve tediye etmeyen kamu kurum ve kuruluşlarının tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri mesul muhasip, sayman ile tüzelkişiliği haiz diğer işverenlerin üst düzeydeki yönetici veya yetkililerinin Kurum"a karşı, işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları, 5510 sayılı Yasa"nın 88. maddesinde de Kurum"un sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanun"da belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcilerinin Kurum"a karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları bildirilmiştir. Yerleşmiş Yargıtay uygulamaları ile öğretide kabul edildiği üzere "üst düzey yönetici" kavramından anlaşılan şirketin mali ve idari konularında tek başına emir ve tasarruf yetkisine sahip özel şekilde kendisine yetki verilen kişidir. Türk Ticaret Kanunu"nun 317. maddesine göre anonim şirketlerde şirketi yönetmek ve temsil etmek yönetim kuruluna aittir. Anonim şirkette primlerin ödenmesinden müteselsilen sorumlu üst yönetici ve yetkiliden söz edebilmek için primlerin tahakkuk ve ödenmesinde yetkili üst düzey yönetici olması, yönetim kurulu başkanı, başkan yardımcısı gibi unvan taşıması veya temsil ve ilzam yetkisine sahip yönetim kurulu üyesi olması gerekir.
Öte yandan süresinde ödenmeyen prim ve diğer Kurum alacaklarının bizzat Kurum tarafından cebren takip ve tahsil edilebileceği 5510 sayılı Yasa"nın açık hükmü gereğidir. Cebren tahsil ve takip esasları 6183 sayılı Yasa"da gösterilmiştir. 6183 sayılı Yasa"nın mükerrer 35. maddesinde asıl borçlu hakkında yapılan yasal takip ve araştırmalar sonucu kamu alacağının tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması halinde yasal temsilcisine ödeme emri çıkarabileceği bildirilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 85’inci maddesi ile 2908 sayılı Dernekler Kanununun 27’nci maddesi hükümleri uyarınca; derneklerin yönetim kurulları, derneğin yürütme ve temsil organlarıdır. Bu görevlerini, kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirmelidirler. Ayrıca temsil görevinin, yönetim kurulunca üyelerden birisine veya üçüncü bir kişiye devri de mümkündür.
Belirtilen yasal düzenlemelerden anlaşılacağı üzere, dernek niteliğindeki spor kulüplerinde; prim alacağının tahakkuk ettiği ve ödenmesi gereken dönemde, işverenle birlikte müteselsil sorumluluk koşulunun oluşması için kulübün “...temsil ve ilzama yetkili üst düzey yöneticisi veya yetkilisi...” durumunda olunması gereklidir.
506 sayılı Yasanın 80. maddesi hükmüne göre; tüzel kişiliğe haiz işverenlerin üst düzeydeki yönetici ve yetkililerinin Kuruma karşı işverenleriyle müştereken ve müteselsilen sorumluluk kapsamının idari para cezası ve damga verigisi borcunu da kapsayıp kapsamayacağı sorununa gelince, 506 sayılı Kanun"un 80/5. maddesinin 08/12/1993 tarihinde yürürlüğe giren 3917 sayılı Kanun ile değişikliğinden itibaren " Kurumun, süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde,..." denilmektedir. "Diğer alacaklar"ın nelerden ibaret olduğu Kurum gelirlerinin tespiti ile mümkün olmaktadır. 29/07/2003 tarihli 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu"nun 19. maddesinde kurum gelirleri sayılmıştır. 29/07/2003 tarihli 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu"nun 19. maddesinin 1. fıkrasının a bendinin 6 nolu alt bendinde ve 5502 sayılı Kanun"nun 34. maddesinin 1. fıkrasının a bendinde 506 sayılı Kanun"un 140. maddesine göre tahsil edilen gelirleri de Kurum gelirleri içerisinde saymıştır. 506 sayılı Kanun"un 140. maddesinde de "Kurumca verilecek idari para cezaları" düzenlenmiştir. Bu durumda "diğer alacaklar"
- kavramının içerisine Kurum gelirlerinden sayılan idari para cezalarının da dahil olduğu hususunda kuşku yoktur. 506 sayılı Kanunun “primlerin ödenmesi” başlıklı 80.maddesinin 5. fıkrasında yer alan “(Değişik beşinci fıkra: 22/2/2006 – 5458/6 md.) Kurumun, süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç diğer maddeleri uygulanır. Kurum, 6183 sayılı Kanunun uygulanmasında Maliye Bakanlığı, diğer kamu kurum ve kuruluşları ve mercilere verilen yetkileri kullanır..” düzenlemesi ile Kurumun prim ve diğer alacakları kamu alacağı kabul edilerek, sözkonusu alacakların, kamu alacaklarının tahsilinin usul ve esaslarını düzenleyen 6183 sayılı Kanuna göre yapılacağı kabul edilmiştir. Hukuk Genel Kurulu"nun 18.09.2013 tarih 2013/21-105 E. 2013/1362 K. sayılı ilamı da bu yöndedir.
Damga vergisi gibi alacaklar Kurum"un doğrudan gelirlerinden olmamakla birlikte; Kurum bu vergilerin takip ve tahsilini yaparak hazineye devretmekle yükümlü olduğundan, damga vergisinin 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu"nun 19. maddesinin 1. fıkrasının a bendinin 10 nolu alt bendinde ve 5502 sayılı Kanun"nun 34. maddesinin 1. fıkrasının ı bendinde yazılı "diğer gelirler" kapsamında değerlendirilmesi gerektiği açıktır.
Somut olayda ; davacının dava dışı spor klubü derneğinde öncelikle 04/06/2001 ila 28/07/2001 tarihleri arasında ve sonrasında da 13/07/2007 ila 08/02/2008 tarihleri arasında Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yaptığı, davacı hakkında çıkartılan idari para cezası borçlarına ilişkin 2010/9, 2014/10005 ve 2014/10015 takip sayılı ödeme emirleri ile damga vergisi borçlarına ilişkin 2010/11037 takip sayılı ödeme emirlerinin davacının müştereken ve müteselsilen sorumluluğu kapsamına girmediğinin belirtilerek bu ödeme emirleri bakımından davanın kabulüne karar verildiği, yukarıda anlatılanlar ışığında idari para cezası ve damga vergisi borçlarının Kurum gelirleri arasında sayıldığı anlaşıldığından davacının sorumluluk dönemine göre idari para cezası ve damga vergisi borcundan da 506 s. Kanun"un 80. maddesi gereğince sorumlu olabileceğinin değerlendirilmediği anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş; idari para cezası ve damga vergisi borçlarının da Kurum gelirleri arasında sayıldığı anlaşıldığından, davacının idari para cezası ve damga vergisi borcundan da 506 s. Kanun"un 80. maddesi gereğince sorumlu olabileceği değerlendirilerek, davacı tarafın zamanaşımı def"i de gözönünde bulundurularak davaya konu 2010/9 takip nolu ödeme emrinin zamanaşımı nedeniyle iptaline, 2014/11037 takip nolu ödeme emrinin 2007/9 ila 12. dönem borçlarıdan sorumlu olduğu anlaşıldığından bu talep bakımından davanın reddi ile takibin devamına, aynı ödeme emrinin 2008/2 ila 5. dönemleri bakımından takibin iptaline, davaya konu 2014/10005 ve 10015 takip sayılı ödeme emirleri bakımından da sırasıyla 2007/8 ve 2007/8 ila 12. dönemlere ait olduğundan davanın reddi ile takibin devamına karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 24.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.