MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davacının tüm ve davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, davalı şirkete ait işyerinde 01/12/1990 tarihinde çalışmaya başladığını, hizmet akdinin davalı tarafından 31/12/1998 tarihinde feshedildiğini, davacının derginin genel yayın yönetmenliği görevinde ücretinin 1.100,00 TL olduğunu, davalı işverenin maaş bordrolarında davacı müvekkilinin ücretinin bir kısmını ... tarafından telif ödemesi olarak gösterdiğini, SSK primlerindeki prime esas kazancının eksik beyan edildiğini, bu nedenlerle davalı işverende geçen sürelerde eksik yatırılan prim ödemelerinin tamamlattırılmasını ve emekli maaşının da bu tespit uyarınca düzenlenmesini istemiştir.
Yerel mahkemenin davanın kısmen kabulüne ilişkin önceki kararı davacı ve davalılar tarafından temyiz edilmiş, Dairemizin kararı ile davacının temyizinin süre yönünden reddi, davalıların temyizi bakımından dava dilekçesindeki istem ve mevcut delil durumuna göre yapılan inceleme ile araştırmanın genişletilmesi gerektiği belirtilerek bozulmuştur.
Yerel Mahkemece Dairemizin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulü ile davacının 01/12/1990-31/12/1990 tarihleri arasında 30 gün, günlük brüt 68,267 TL kazançla çalıştığının tespitine, davacının 1997/1 dönemi için gün bildirimi yapılmaksızın, eksik bildirilen brüt 8.758,260 TL kazancın ayrıcı kuruma bildirilmesi gerektiğinin tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir.
Usuli kazanılmış hak kavramı, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (HGK.nun 12.07.2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03.12.2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.)
Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09.05.1960 T., 21/9; 04.02.1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Taraflardan yalnız birinin hükmü temyiz etmesi halinde Yargıtay"ın temyiz eden tarafın yararına olarak verdiği bozma kararına uyan yerel mahkeme artık, temyiz eden tarafın önceki bozulan karara oranla daha aleyhine bir hüküm veremez. Buna da "aleyhe hüküm verme yasağı" denir.
Aksi halde usul hükümleri ile hedef tutulan istikrar zedelenir ve mahkeme kararlarına karşı güven sarsılır.
Somut olayda, davacının 1997/1. dönemdeki ücretleri yönünden yapılan tespit yerinde ise de, mahkemenin ilk kararında 01/01/1994-31/12/1998 tarihleri arasındaki ücretlerinin tespitine karar verildiği, kararın davacı ve davalılar tarafından temyiz edildiği, Dairemiz tarafından davacının temyizinin süre bakımından reddine karar verildiği ve davalıların temyizi bakımından araştırmanın genişletilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulduğu, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verildiği, bozma kararına uyan mahkeme tarafından 01/12/1990-31/12/1990 tarihleri arasındaki ücretinin ilk kararı süresinde temyiz etmeyen davacı lehine, temyiz eden davalılar aleyhine tespitine hükmedilemeyeceği göz önünde bulundurulmadan karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan..."ne iadesine, 26/11/2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.