MAHKEMESİ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA

KARAR
A)Davacı İstemi:
Dava, davacının 04/07/1983-20/06/1985, 25/06/1986-31/05/1988, 29/07/1988- 22/05/1989 tarihleri arasında davalı ... kulübünde futbolcu olarak geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı işveren ve feri müdahil SGK vekili davanın reddini savunmuştur.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı:
Mahkemece, davacının işyerinde çalıştığının bordrolarda yer alan davacı tanıkları ve diğer delillerle doğrulandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesince ,davalı ve feri müdahil vekillerinin istinaf başvurularının kısmen kabulü ile,mahkemenin kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden karar verilmek suretiyle,davanın kısmen kabulü ile, davacının, davalıya ait ... sicil numaralı işyerinde kuruma bildirilen günler haricinde, 04/07/1983 – 15/08/1985, 04/08/1986 – 30/06/1988 ve 01/01/1989 – 31/05/1989 tarihleri arasında Kuruma eksik bildirilen günlerde sigortalı olarak çalıştığının tespitine; 25/06/1986 – 03/08/1986 ve 29/07/1988 – 31/12/1988 tarihlerine ilişkin taleplerin hak düşürücü sürenin gerçekleşmesi sebebiyle reddine karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Davacı vekili,bildirimi kapsayan şekilde kesintisiz devam eden hizmet süresi bakımından hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemeyeceğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
SGK vekili, eksik inceleme ile karar verildiğini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2- Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 04/07/1983-15/08/1985, 04/08/1986- 30/06/1988, 01/01/1989-31/05/1989 tarihleri arasındaki çalışmasının ... sicil numaralı davalı işyerinden Kuruma bildirildiği,tespitini istediği tarihlerde futbol kulübü ile imzalanmış sözleşmelerin ...Federasyonunca gönderildiği, 1984/2 dönemde 50 gün, 1984/3 dönemde 60 gün,1985/1 dönemde 56 gün hizmetinin daha dönem bordrolarında göründüğü halde hizmet cetveline geçmediği, bordro tanıklarınca davacının çalışmasının doğrulandığı anlaşılmaktadır. Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/8. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/8. maddelerine göre Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır. Yasada yer alan 5 yıllık süre hak düşürücü olup mahkeme tarafından kendiliğinden nazara alınması gerektiği gibi davacının aynı iş yerinde çalışmasını sürdürmesinin veya 5 yıllık hak düşürücü süre içerisinde tekrar aynı iş yerine girerek çalışmasının, hak düşürücü sürenin işlemesine engel olmayacağı ve hak düşürücü sürenin, kesilmesi ve durmasının mümkün bulunmadığı hukuksal gerçeği de ortadadır. İşverenin, çalıştırmış olduğu sigortalılara ait hangi belgeleri Kuruma vermesi gerektiği Kanun"un 79/1.maddesinde açıkça ifade edildiği üzere yönetmeliğe bırakılmıştır. Atıf yapılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"nin dördüncü kısmında işverence verilecek belgeler düzenlenmiştir. Bunlar, aylık sigorta primleri bildirgesi (SSİYön.Madde16) , dört aylık sigorta primleri bordrosu (SSİYön. Madde 17), sigortalı hesap fişi (SSİY. Yön. Madde 18) vs.dir. Yönetmelikte sayılan bu belgelerden birisinin dahi verilmiş olması halinde artık Kanun"un 79/10 (eski 8) maddesinde yer alan hak düşürücü süreden söz edilemez. Yargıtay uygulamasında anılan maddenin yorumu geniş tutulmakta; eğer sayılan belgelerden birisi işveren tarafından verilmişse burada Kurumun işçinin çalışmasından haberdar olduğu ve artık hizmet tespiti davası için hak düşürücü sürenin varlığından söz edilemeyeceği kabul edilmektedir. Maddede belirtildiği üzere yönetmelikle tespit edilen belgelerin verilmesi durumunda hak düşürücü süreden bahsedilemeyeceği gibi çalışmaların sigorta müfettiş raporu ile saptanması durumunda da hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemeyeceği açıktır. Davacının sigortalı çalışmalarının Kuruma kısmen bildirildiği hallerde, eksik bildirimlere yönelik olarak açılan davada hak düşürücü süre işlemeyecektir. (Hukuk Genel Kurulunun 23.06.2004 gün ve 2004/21-369 E, 2004/371 K. sayılı kararı ) Somut olayda, davacının 04/07/1983-15/08/1985, 04/08/1986-30/06/1988, 01/01/1989-31/05/1989 tarihleri arasında geçen çalışmasının davalı işverence Kuruma bildirildiği anlaşıldığından, davacının çalışmasının bildirilen dönemin öncesinde veya sonrasında bu bildirimleri kapsayacak şekilde kesintisiz devam etmesi halinde hak düşürücü süreden bahsedilemeyeceği açıktır.
Yapılacak iş; hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilen dönem yönünden işin esasına girmek,ayrıca davacının askerlik hizmetini yapıp yapmadığını,askere sevk ve terhis tarihlerinin kabul edilen dönemle çakışıp çakışmadığını araştırarak karar vermekten ibarettir. Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nın 373/2.maddesi uyarınca BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesinedosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, 22/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.