22. Hukuk Dairesi 2016/3556 E. , 2016/8955 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı iş yerinde 2012 yılı Haziran ayında futbol antrenörü olarak işe başladığını, davalı işyerinin 25.06.2015 tarihinde herhangi bir neden belirtilmeden haksız ve hukuka aykırı olarak davacının iş akdini tek taraflı fesh ettiğini, bu nedenle davalı şirket tarafından yapılan fesih işleminin geçersizliğinin tespitine, müvekkilinin işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının iş sözleşmesinin 4857 sayılı İş Kanunu"nun 17. maddesinin (d) bendi uyarınca çalışmasının 3 yıldan fazla sürdüğünden 8 hafta ihbar öneli verilerek fesh edildiğini ayrıca davacıya günlük 2 saat iş arama izni de verildiğini, davacının iş sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayandığını, davacının önceki rektörlük döneminde antrenör olarak işe alındığını ancak işe alındığı tarihten itibaren herhangi bir şekilde antrenörlük yapmadığını, çünkü üniversitede futbol takımı olmadığını, davacının başka bir işte çalıştırılıp çalıştırılamayacağı hususunun araştırıldığını ancak başka bir işte çalışma niteliğinin bulunmadığından bahisle davacının iş sözleşmesinin usulüne uygun şekilde fesh edildiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının savunmasının alınmadan iş sözleşmesinin feshedildiği, davacının davalı işyerindeki hizmet süresi dikkate alındığında, davacının iş akdinin feshinde gösterilen gerekçenin haklı olmadığı, davacının işe alındığı tarihteki yönetim ile işten çıkarıldığı tarihteki yönetimin farklı olması sebebiyle iş sözleşmesinin feshinde yönetim değişikliğinin etken olduğu, işverence yapılan feshin geçerli ve haklı bulunmadığı kanaatine varılarak feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı Kanun’un 18. ve devamı maddeleridir.
Taraflar arasında, iş sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, kanuni dayanak 4857 sayılı Kanun"un 18. ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletme gerekleri sebebiyle fesihte, işyerinde bir işgücü fazlası bulunmalıdır. İşgücü fazlasından söz edebilmek için işçinin bugüne kadar yaptığı işi sürdürme imkanı ortadan kalkmış olmalı, işçinin başka türlü çalıştırılması imkanı da bulunmamalıdır. Girişim özgürlüğüne dayanan işverenin ekonomik güçlükler sebebiyle veya verimlilik amacıyla aldığı yeniden yapılanma kararı ve bu kararın uygulanması sonucunda bir veya birden çok işçinin o güne kadar yaptıkları iş ortadan kalkar ve bu işçilerin fesih dışında önlemlerle bir başka şekilde çalıştırılmışı mümkün olmazsa işletme gereği doğar ve işveren fesih kararı alabilir.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış imkanlarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini imkansız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma imkanlarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
Ayrıca, işletme gerekleri sebebiyle fesihlerde, işveren feshin ciddi ve tutarlı bir uygulamanın sonucu olup olmadığını, işletmesel kararın alındığını ve bu kararın kurumsal bir ciddiyet ve tutarlılıkla uygulandığını hiç bir şüpheye yer bırakmayacak biçimde kesin olarak ispat etmekle yükümlüdür.
Somut olayda, davacının 11.06.2012 tarihinden, iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından feshedildiği 25.06.2015 tarihine kadar "futbol antrenörü" unvanı ile çalıştırıldığı, davacı ile davalı işveren ile arasındaki hizmet sözleşmesinde de aynı görev tanımının bulunduğu, ancak davacının çalıştığı süre boyunca ve fesih tarihinde davalı üniversite bünyesinde futbol takımının bulunmadığı ve davacının hizmetine ihtiyaç olmadığı ve yapılan feshin geçerli nedene dayandığı tespitiyle davanın reddi gerekirken kabulü hatalı olmuş ve mahkemenin işe iade kararı yerinde görülmemiştir. 4857 sayılı Kanun"un 20. maddesi uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda belirtilen sebeplerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın REDDİNE,
3-Davalı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 70,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.800,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, kesin olarak 21.03.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.